Gentle KnifeAlbum

Naar dit tweede album van het Noorse elftal Gentle Knife werd lang uitgekeken. Niet omdat het zo lang op zich liet wachten; twee jaar is in de prog een meer dan respectabele wachttijd. Het was vooral omdat het eerste album zo sterk was dat we benieuwd waren naar het vervolg. Het wachten is grotendeels beloond.

Gentle Knife maakt klassieke prog met een paar belangrijke extra’s. Je krijgt dus Mellotron geluiden, synthesizersolo’s, lang uitgesponnen nummers en een overkoepelend thema: het ongenaakbare verloop van de tijd. Die extra’s bestaan uit de vele blazers die de band rijk is. Met veel saxofoons in je band is de vergelijking met Van der Graaf Generator en Roxy Music al snel gelegd, vooral als er flink wordt geknord en gescheurd in willekeurige toonsoorten.

Toch is de band minder dan bij het debuutalbum vast te pinnen op evidente invloeden. Natuurlijk zijn de dames en heren schatplichtig aan Gentle Giant en Genesis en hun tijdgenoten, maar op “Clock Unwound” hoor je veel meer een eigen geluid. Nog steeds had dit een plaat uit de vroege jaren ’70 kunnen zijn, zowel in wat er gespeeld wordt als in hoe dat klinkt. Niet alleen door het gebruik van Mellotron samples en fluiten, maar ook de onopgesmukte manier waarop bijvoorbeeld de drums zijn opgenomen, heeft het album een ouderwets geluid. Maar Gentle Knife geeft aan de composities een eigen draai, soms door onverwachte wendingen in de melodie, soms door jazzy elementen. Ik vind de toevoegingen van Pal Bjorseth beeldschoon: gestopte trompetjes, flugelhoorn solo’s en andere geluiden geven de muziek een extra dimensie. En drummer Svendsen is de onvermoede held van de plaat: hoe hij het elftal voortstuwt en zelfs in de ruigste stukken laat dansen is indrukwekkend.

Een ander belangrijk verschil met de voorganger is de wissel van vocaal boegbeeld Melina Oz voor Veronika Horven Jensen. Jensen zingt in lagere registers en kleurt minder fraai met Kavli, wiens stem ik ook niet heel mooi vind. Daarmee heeft de band met betrekking tot de zang wel een grote veer gelaten wat mij betreft.

Geeft niet, er blijft genoeg over om erg van te genieten. De band kan nijdig rocken, maar is ook goed in ingetogen passages, bossa nova of jazz en schrijft prachtige melodieën. Fade Away is bijvoorbeeld een mooi melancholisch lied over vervlogen dromen, met een geweldige dwarsfluitpartij. Smother is een dampende rocker met een briljante trompetsolo. En titelnummer The Clock Unwound is een magistraal muzikaal avontuur van een dik kwartier. Zo heeft de luisteraar aan dit album een lekkere kluif, afwisselend, uitdagend en verrassend swingend. De wachttijd meer dan waard!

Erik Groeneweg