Doof of blind? Je moèt kiezen. Wie kent dit duivels dilemma nou niet? Zou er trouwens ooit iemand daadwerkelijk voor die keuze hebben gestaan?
Bij deze tweede dvd van Glass Hammer, één van ’s werelds meest geliefde retro-progbands, is het vrij simpel: daar kan je net zo makkelijk blind bij zijn. Al jaren trakteert de band uit Chattanooga ons op fantastische jaren ’70-symfo in de lijn van ELP en Yes, maar qua show komen de Amerikanen niet veel verder dan het dragen van hun mooiste zondagse T-shirt.
Op hun nieuwste dvd “Live at Belmont”, een dubbelaar nog wel, is het weer helemaal raak. De muzikale verrichtingen (en ik spreek nu even over het concertgedeelte dat de eerste schijf vult) zijn een feest voor het oor. Visueel is er echter geen enkele reden tot feest.
Nu heeft die geweldige muziek van Glass Hammer eigenlijk helemaal geen visuele poespas nodig. De teksten gebaseerd op het werk van C.S. Lewis en J.R.R. Tolkien prikkelen de fantasie en hebben geen voorgekookt filmpje nodig. Het achtergronddoek blijft dan ook leeg. Bij Glass Hammer staat de muziek centraal. Geen uitbundige lichtshow en niemand behoeft er een passenteller. Een verzorgd podiumplaatje is blijkbaar voldoende voor het oog, alhoewel ik dan weer niet snap dat er zo’n knal snoertje in een synthesizer zit.
Tijdens het 100 minuten durende concert komen negen nummers in 5.1 voor het voetlicht die alle afkomstig zijn van de laatste drie studio-albums. Van “Lex Rex” worden One King, When We Were Young en Heroes And Dragons gespeeld, van “Shadowlands” Run Lisette en Farewell To Shadowlands en de gigantisch gave dubbel-cd “The Inconsolable Secret” is vertegenwoordigd met Long And Long Ago, Through A Glass Darkly, het epische Knight of the North en Having Caught A Glimpse.
Deze live uitvoeringen danken hun meerwaarde aan die fenomenale bezetting die het publiek in het auditorium van de Belmont universiteit te Nashville voor hun kiezen kreeg. Naast de prominente klanken van toetsenist Fred Schendel en het dynamische spel van zijn bassende muzikale partner Steve Babb is het genieten van Matt Mendians’ strakke drumwerk dat zich met de nodige felheid tussen het ‘over the top’-geluid van de band weet te nestelen.
Als in 2004 Mendians z’n visitekaartje afgeeft op “Live at Nearfest“, is iedereen het erover eens dat hij met zijn gedreven spel een verrijking is voor de band. Op “Live in Belmont” komt hij vaak in beeld en terecht. Op het drumpodium staat een joekel van een statief met een camera erop. De energieke Mendians geeft de muziek een kracht die dan ook niet gemist had kunnen worden. Het is zalig om hem bezig te zien in de korte drumsolo die aan Run Lisette vooraf gaat. Het is dikke kick als hij in Knight of the North middels een felle break olie op het vuur gooit van het lange nummer en het is leuk om te zien hoe hij in Having Cought a Glimpse achter z’n toms staat. Zelden heb ik me met zoveel plezier voor de buis plat laten rammelen want ja, Mendians gebruikt een dubbele bassdrum en nee, dit heeft de muziek geenszins verruigd. Sinds zijn komst is het groepsgeluid er alleen maar subtieler en intenser op geworden.
De band doet het op deze dvd zonder de voortreffelijke zanger / gitarist Walter Moore, hetgeen niet de aderlating is die je zou verwachten. Om de dooie dood niet. Zijn werk wordt subliem in tweeën gedeeld. Voor de gitaarpartijen is de jonge, nog onbekende David Wallimann aangetrokken en Carl Groves van de band Salem Hill is te gast om de meeste leadzang voor zijn rekening te nemen. Groves doet dat op een foutloze manier dankzij zijn kunde en enorme concentratie, geholpen door een brave bladlessenaar. Wallimann heeft een pittige frisse manier van spelen die doet denken aan die van Gary Chandler met een beetje gezwiep á la Steve Vai. Zalig zijn z’n solo’s en thema’s die echt loeimooi harmoniëren met de toetsen. Het is eigenlijk om het even waarin de nieuweling schittert. Laat me dan zijn flitsende solo in het openingsnummer Long and Long Ago maar noemen. Meteen wordt daar duidelijk dat Glas Hammer zowel met hem als met de energieke Mendians sterke troeven voor de toekomst in handen heeft.
Om het Yes-gehalte van de composities trouwens wat op te krikken is er een plaatsje tussen de coulissen ingeruimd voor de multi-getalenteerde Erik Parker op slide- en akoestische gitaar, daar ontbreekt het niet aan. Evenals aan de diverse zangstemmen. Behalve grooves laten ook Babb en Schendel vocaal van zich horen en dan zijn daar uiteraard de dames. Al van oudsher kent het Glass Hammer-geluid ook vrouwelijke zang. Ditmaal mogen Susie Bogdanowicz, Flo Paris en Bethany Warren weer opdraven met hun kwaliteiten. Echt verrassend is dat niet want ze zijn al jaren van de partij. Opmerkelijk is dat ze niet alleen fungeren als een stereotiep achtergrondkoortje, maar dat ze ook af en toe schitteren met enkele zinnen lead zoals de altijd stralende Bethany Warren dat laat horen in Run Lissette. Een welkom rustpuntje is er met de ballade Through A Glass Darkly waar Susie Bogdanowicz en Carl Groves een fraai duet met elkaar aan gaan.
De muziek staat er geweldig op temeer daar deze behoorlijk complex is. Het kon blijkbaar niet op aan de bombast- balie want in alle nummers is wederom ruimte gevonden voor het Adonia Strijkers Trio met een toegevoegd arrangement en er is in de laatste nummers zelfs plaats voor een, schrik niet, 150- tallig koor. Dat koor is natuurlijk helemaal te wow maar het gebruik ervan is wijselijk beperkt gebleven tot een paar nummers. Het drukt met z’n hemelse klanken wel héél zwaar op de muziek. Wat dat betreft is de luchtige toegift Heroes And Dragons enorm op z’n plaats.
Dat Fred Schendel ditmaal niet op authentieke toetsen speelt heeft de pret niet mogen drukken. De klanken van Hammond orgel, Mellotron, Mini Moog en piano worden met zoveel klasse aan de synths ontlokt dat het alleen maar plezier, plezier en nog eens plezier heeft opgeleverd. Laat dan het beeldmateriaal maar simpel zijn, de montage wat tam en sommige shots scheef, onscherp of grofkorrelig.
Ook al is het concert met de eerste schijf ten einde, het auditieve feest gaat op de tweede nog even middels spetterende 5.1 remixen van Tales Of The Great Wars en Lirazel. Glass Hammer is met z’n gelaagdheid de perfecte band voor dit soort ge-5.1. De overige extra’s zijn niet al te bijster. De foto’s, voorzien van commentaar, zijn nog wel aardig, maar de trailer van deze dvd is puur overbodig. Het behind the scenes-filmpje lijkt voer voor onze doof/blinde medemens evenals het homevideootje van de repetities van band en koor. Wel wordt ons een blik gegund op de doordeweekse T-shirts van een ieder. Op deze tweede schijf staat ook nog een paar live-filmpjes. Het is toch extreem jammer dat een briljante band als Glass Hammer haar toevlucht heeft moeten nemen tot een stel inferieure filmpjes om hun dubbel-dvd een dubbel-dvd te laten zijn.
Al met al denk ik dat Glass Hammer zichzelf een grotere dienst had bewezen door “Live at Belmont” als enkelaar uit te brengen. Hoe dan ook, met een fenomenale bezetting en meesterlijke uitvoeringen van o.a. Knight Of The North en Having Caught A Glimpse zal dat de fan worst zijn.
Dick van der Heijde