Gösta Berlings SagaAlbum

Het is altijd te waarderen als een band iets onbepaalds weet te verwerken in zijn muziek. Veel moois wordt gemaakt als muzikanten losse uitgangspunten nemen om vervolgens dapper de teugels te laten vieren. We zien wel waar we uitkomen, schreeuwt de muziek dan. Zo’n uitgangspunt heeft Gösta Berlings Saga gehanteerd bij deze twaalf nummers. Het resultaat mag er zijn.

Deze avontuurzucht levert immers een aangename speelstijl op. Het is een aansprekende combinatie van strak gitaarwerk en sfeervolle synthesizers die doet denken aan elektronische prog uit de jaren ‘70, zoals Tangerine Dream. Ook punky synthpop als Cabaret Voltaire komt als associatie naar boven drijven. Wellicht is dit het gevolg van opborrelende spanningsbogen die evenzeer een tegendraadse, opzwepende stemming neerzetten. De muziek heeft daarnaast iets filmisch en futuristisch. Ik moest in elk geval regelmatig aan Blade Runner’achtige cyberpunk denken. Dit zou wel eens het resultaat kunnen zijn van de grotere focus op de synthesizers en de kortere, concretere nummers die evenals thema’s van een score spanning en sensatie opwekken. Deze structuur geeft het album vlotheid en variatie waarbij de vloeiende overgangen tussen de nummers desalniettemin voor eenheid zorgt. De band geeft zelf aan te bewegen naar kortere composities om als een reductie de emoties intenser naar boven te kunnen brengen.

Naar mijn mening zijn de heren in hun opzet geslaagd. Dit is overtuigend te bemerken bij een nummer als Close To Home. Een melancholiek mysterie ontvouwt zich door middel van bedachtzame synthesizertonen die voorzichtig langslopen. Dit soort subtiele, zweverige tonen zouden maar zo van Vangelis kunnen komen. Het andere uiterste van deze plaat vinden we bij The Pugilist. De gitaarklanken zijn hier genietbaar gruizig. Een neurotische sfeer wordt gecreëerd door drumslagen die welhaast over elkaar heen lijken te vallen, angstvallig voortgedreven door de gewichtige toetsen. Deze opbouw culmineert meeslepend in een chaotische conclusie. Hoewel elk nummer goed in elkaar steekt, weten twee nummers echt kippenvel op te wekken. To Never Return bouwt de druk op door middel van een drijvende baslijn waaromheen vaardig synthesizers en gitaren worden gedraaid. De conclusie voelt opluchtend aan, alsof een zonnestraal zijn weg wurmt door immense regenwolken. Tot slot is Förbifart Stockholm wellicht de tofste compositie hier. Een surrealistische sfeer wordt gecreëerd door het contrast tussen zweverige synthesizers en hakkende gitaarpartijen. Richting het eind is het tegendraadse percussiewerk, wellicht een bijdrage van de nieuwe percussieman Jesper Skarin, erg spannend. Een ronduit verslavend nummer!

Deze kortere composities zorgen er voor dat “Konkret Musik” vergeleken met het vorige album meer gefocust overkomt. Daarentegen lijkt de muziek wel wat eigenzinnigheid te hebben verloren. Hoewel dit album goed in elkaar steekt, zijn de composities minder verrassend. Dit soort grootstedelijke, synthesizer gedreven arrangementen heb ik namelijk wel vaker gehoord, hoewel de draai die Gösta Berlings Saga hieraan geeft nog steeds eigenzinnig is. Het is geen groot kritiekpunt, maar niettemin is deze plaat hierdoor minder interessant dan eerder werk. De toegankelijkheid kan er echter wel weer voor zorgen dat deze Zweden een nieuw publiek aanboren. Als een soort van instapalbum kun je een stuk slechter werk afleveren, me dunkt.

“Konkret Musik” is namelijk vooral een overtuigende plaat, vol met evocatieve thema’s. Deze korte nummers vormen een goed geheel, waardoor deze plaat heerlijk wegluistert. De muziek is bondig en toegankelijk, maar daardoor ook wat minder eigenzinnig. Onder aan de streep bevat dit album strakke progrock met moderne, synthesizergedreven arrangementen. Zeker een aanrader, met name voor liefhebbers van de meer elektronisch getinte (prog)rock.