Happy The ManAlbum

Zoeken is leven en leven is ontdekken. Simpel genoeg voor een cyberprogger die via dit medium een waaier aan mogelijkheden geboden krijgt en bijgevolg nooit om nieuwigheden verlegen zit. Wat een muis al niet baren kan en dit met een klein tikje oftewel een klikje. Wie op regelmatige tijdstippen de digitale progwereld induikt, botst vaak op dezelfde namen. Happy The Man (HTM) bijvoorbeeld, een band die steevast en overal bejubeld wordt, maar het nooit verder dan haar cultstatus geschopt heeft.

In de jaren zeventig was de concurrentie in thuisland USA niet mals: het waren vooral de stadionrockers van Kansas en Styx die er de plak zwaaiden, terwijl bands als HTM gedoemd leken om een naar Amerikaanse normen marginaal bestaan te leiden. Zelfs een schijnbaar lucratieve deal met Arista bracht geen zoden aan de dijk en na amper twee officiële albums (“Happy The Man” uit 1977 en “Crafty Hands” uit 1978) werd de groep door voornoemde platenmaatschappij gedumpt, in hoofdzaak vanwege tegenvallende verkoopcijfers (lees: vanwege een krakkemikkige marketingstrategie).

Daar waar de heren zich met hun debuutplaat vooral in jazzsferen ophielden, profileerden ze zich op “Crafty Hands” als pleitbezorgers voor een aanstekelijke vorm van fusion en richtten ze zich vooral op het componeren van kortere, strakkere songs die weliswaar uiterst complex, doch tevens melodieus en toegankelijk klonken. Acht songs en amper eenenveertig minuten later was dit uitermate aanstekelijke brouwsel gebotteld en ontpopte zich gelijk als ideaal tegengif voor het aura van epische grandeur, dat heel wat tijdgenoten zich in een vlaag van grootheidswaanzin aangemeten hadden.

Op “Crafty Hands” was drummer Mike Beck, die zich niet langer kon vinden in de muzikale koers van de groep, vervangen door zijn vriend Ron Riddle. Laatstgenoemde had samen met Greg Hawkes The Cars nog van motorolie voorzien en van hun beider hand stamde de openingstrack op “Crafty Hands” af, Service With A Smile. Deze razendsnelle, puntige opener klinkt nog steeds even fris als dynamisch, met Riddle’s fenomenale drumwerk als meest markante onderdeel. De speelsheid waarmee dit bijzonder complexe nummer (in 11/8^ste maat !) tot leven komt, tart werkelijk alle verbeelding. Na een kristalheldere doch turbulente nacht breekt Morning Sun aan, een lyrisch nummer dat de visuele pracht van een opkomende zon helemaal weet te vatten en zich in muzikaal opzicht kan meten met het betere (rustige) werk van Camel en Genesis.

Ibby It Is is symfonische jazzrock in zijn puurste vorm, loepzuiver gespeeld en met een perfect gevoel voor timing gebracht. Producer Ken Scott, die ook al het debuut voor zijn rekening had genomen, liet de heren spelen en vooral herspelen tot ze er stapelgek van werden. Die drang naar perfectionisme had wel het beoogde effect en dat hoor je ook op Steaming Pipes, nog zo’n gesofisticeerd nummer dat door het glasheldere, transparante geluid een enorme complexiteit verhult. De groep lijkt zo makkelijk te jongleren met ritmewisselingen en tempoveranderingen dat het een lieve lust om horen is en ik heb het dan nog niet eens over de virtuoze instrumentbeheersing van de bandleden. Wind Up Doll Day Wind is niet van enige humor gespeend en hekelt het monotone, routinematige bestaan waar iedereen vroeg of laat in verzeild geraakt. Het martiaals thema, dat gaandeweg het nummer gaat beheersen, leert ons dat er geen weg terug is voor de massa.

Het enige wat ons rest, is het vluchten in een droomwereld en ook deze vorm van escapisme is voor de heren van HTM gesneden koek: Open Book is een heerlijk, lichtvoetig uitstapje in een grijze wereld. De gestage opbouw van het nummer klinkt erg naturel, ondanks het verrassend folky tussendoortje. Heel anders klinkt het nerveuze, snokkende I Forgot To Push It, met heel korte en grappige interventies van Wyatt op sax. Ook hier weer krijg je een zoveelste demonstratie van inventiviteit gekoppeld aan muzikaal vakmanschap, in juiste banen geleid door een strenge toezichthouder. Dit waanzinnige tempo is niet vol te houden en gelukkig wordt er veel tijd en ruimte besteed aan de wat meer ingetogen, lyrische kant van HTM. The Moon, I Sing (Nossuri) is het derde nummer op “Crafty Hands” dat voor een ietwat ingetogen, melodieuze toets zorgt: een rustig voortkabbelend nummer, dat beide klaviermaestro’s Wyatt en Watkins als gegoten lijkt.

Er zijn maar weinig platen die zo’n rijkdom aan authenticiteit, virtuositeit, integriteit, complexiteit, dynamiek en helderheid etaleren en haast nergens vind je een bijna perfecte symbiose van al deze kenmerken. Op “Crafty Hands” tieren ze welig op, onder, tussen en naast elkaar en maken van dit album nog steeds een topper in het genre. Een oerknal van plaat, zeg maar…

Piet Michem

Aanvulling bij de heruitgave van 2012

Er is een aantal verschillende versies van dit album in omloop, naast de heruitgave van Arista is er een Amerikaanse versie op One Way Records en een Japanse uitvoering in mini-lp formaat. In 2012 bracht Esoteric Recordings een nieuwe versie van het album uit, met een uitgebreid verhaal over de ontstaansgeschiedenis van de band en het album. Er wordt zelfs met enige spijt teruggedacht aan het moment dat de band het aanbod om de begeleidingsband van Peter Gabriel te worden afsloeg! Deze versie bevat geen bonustracks, maar de geluidkwaliteit is wel superieur.

Collega Wouter  Bessels wil na het vorige schrijven van Erik nog het volgende kwijt over dit album van Happy The Man: Er is nooit een heruitgave op Arista geweest van beide albums. De enige uitgaven van Arista zijn de vinylversies en die zijn na twee oplagen vervallen (eind jaren zeventig). De eerste heruitgaven waren de One Way cd’s en de Musea cd’s (beide in 2000) en vervolgens zijn in Japan de albumsleeve versies van beide albums uitgebracht. De Esoterics zijn dus de derde versies.

Erik Groeneweg