HipgnosisAlbum

Onder het grote contingent uit Polen afkomstige progressieve en alternatieve rock bands is Hipgnosis een van de minder bekende, maar wat mij betreft volledig ten onrechte.

Hipgnosis werd in 2005 in Krakow opgericht. Al snel volgden twee albums, “Sky Is The Limit” in 2006 en het live-album “Still Ummadelling” in 2007. Met een tot kwartet gereduceerde bezetting volgde in 2011 “Relusion”, waarna het een tijd stil werd. Het tienjarig jubileum werd gevierd met de cd/dvd verzamel- en live box “Life Plays No Encores”. Ik was dan ook aangenaam verrast toen “Valley Of The Kings” werd uitgebracht.

In de bezetting vinden we een bekende naam, zangeres Anna ‘KuL’ Batko (de bandleden van Hipgnosis hebben een bijnaam). Zij maakt ook deel uit van de Poolse neo-progband Albion. Daar is haar bijdrage degelijk, goed en binnen de kaders. In Hipgnosis etaleert ze haar ware en grote talent en vocale mogelijkheden. Haar (soms woordloze) zang is een belangrijk en bepalend element van het groepsgeluid. Ook kenmerkend voor dat geluid zijn de synthesizers en (geprogrammeerde) elektronica. Die vervangen gitaar, al horen we dat instrument soms in drie nummers.

De ruim tien minuten durende opener Macbeth geeft je als luisteraar gelijk een idee hoe Hipgnosis klinkt. De liefhebbers van toetsen worden in de lange intro op de wenken bediend. De timing is perfect wanneer Batko haar fraaie stem laat horen. De doorgaans vriendelijk en ontspannen sfeer wordt regelmatig afgewisseld met donkere orkestrale stukken en korte grunts van Przemek Nodzeński.

Het relatief korte Love, met gelaagde toetsen, doet vanwege de zang van Batko en de sfeer sterk denken aan het werk van de IJslandse zangeres Björk. Muzikaal gaat het laatste deel richting de electropop van Ultravox. Aansluitend neemt Hyde Park je mee naar de diepere wereld van Hipgnosis. Het is een atmosferisch nummer met toetsen, basgitaar en geraffineerd drums en percussie. Een Ozric Tentacles-achtig intermezzo vormt de overgang naar een bruut stuk met jankende gitaar, zware synthesizers en ferme drumpartijen.

Puls Life is volledig instrumentaal en leunt zwaar op de synthesizers en elektronica van Radek ‘ThuG’ Czapka. Dit eldorado voor de toetsen freaks klinkt als een kruisbestuiving van Jean-Michel Jarre met Tangerine Dream. Het acht minuten durende Heavy is een goed voorbeeld hoe grillig de muziek is; een lange intro voorzien van stevige, zelfs dansbare ritmes en fluisterende zang die we kennen van Enigma. Vanuit het niets volgen passages met onsamenhangende horrorachtige geluiden, die vervolgens naadloos overgaan in synthesizer rock a la Ultravox en Depeche Mode met prachtige zang van Batko.

Ruim de helft van deze dubbelaar wordt ingenomen door het uit twee delen bestaande Traveller. De eerste cd wordt afgesloten met Part 1, een bijna elf minuten durende mix van elektronische en licht psychedelische muziek die neigt naar Ozric Tentacles. Czapka mag zich naar hartenlust uitleven op zijn ruime arsenaal aan toetsen, ondersteund door opzwepende drumpatronen. Maar het is de hemelse zang van Batko die zorgt voor de dikke laag kippenvel op mijn armen.

Traveller Part 2 vinden we op de tweede cd. Merkwaardig zou je denken, want beide delen vloeien in elkaar over en passen op één cd, toch niet zo merkwaardig blijkt al snel. De 44 minuten (!) die volgen zijn een aaneenschakeling van psychedelische, cinematografische, ambient, minimalistische, beklemmende, spookachtige, verslavende, hypnotiserende en meeslepende muziek. De trage en geleidelijke opbouw is minutieus uitgewerkt. Bijzonder knap hoe de intensiteit gaandeweg steeds verder toeneemt. Het is alsof de muziek een magnetiserende werking heeft die je aan je stoel gekluisterd houdt en na 33 minuten ogenschijnlijk ten einde komt. Hipgnosis zou Hipgnosis niet zijn wanneer het daarbij zou blijven. De stilte wordt verdrongen door een langzaam aanzwellende monotone en dromerige synthesizer-sequence die steeds verder onder je huid kruipt. Het is – hoe kan het ook anders – Anna Batko die de laatste minuten volmaakt met haar woordloze zang. Ik ben inmiddels een nog groter fan van haar dan ik al was.

Een speciale vermelding voor het fraaie artwork is op zijn plaats. Naar filosofie van de groep is het artwork onlosmakelijk verbonden met de muziek. Sinds “Relusion” werkt men daarvoor samen met kunstenaar Tomasz Sętowski. Toch draait het allemaal om de muziek van deze bijzondere groep. Ik weet dat er in ons land enkele (diehard) fans rondlopen die – evenals ik – alle albums in huis hebben. Hipgnosis, maar zeker Anna Batko, verdient het om door een groter publiek ontdekt te worden.