De Britse band I Am The Manic Whale zet zich in 2015 met z’n debuutalbum “Everything Beautiful In Time” als grote belofte op de kaart. De band moet zich dan volgens mij de vraag hebben gesteld: hoe gaan we de proggemeenschap op een volgend cd-tje nog meer laten genieten van onze muziek? De vraag stellen is hem beantwoorden en zo schrijft zanger/bassist Michael Whiteman zeven nieuwe nummers. Vervolgens neemt de band, die naast Whiteman nog steeds bestaat uit gitarist David Addis, toetsenist John Murphy en drummer Ben Hartley, deze op en resulteert een succesvolle crowdfundingactie in de uitgave van het hier besproken “Gathering The Waters”. Wat een slim schijfje. Lost I Am The Manic Whale er zijn status als belofte mee in? In drievoud beste mensen. In drievoud.
We horen een creatieve band die met z’n moderne prog/artrock zowel dicht bij huis is gebleven als af en toe een onbekend paadje bewandelt. Ook kennen de composities een behoorlijke toename in complexiteit. Het centraal op het album gelegen en van een Nederlandstalige titel voorziene Strandbeest is het meest opmerkelijke nummer van dit album en omdat dit het eerste was dat ik van de plaat hoorde wil ik deze brok intrigerendheid als eerste onder de loep nemen. Het leuke is dat I Am The Manic Whale hier naast namen als Spock’s Beard, Brother Ape en Genesis ook te vergelijken valt met Frank Zappa en King Crimson. De minutenlange intro en de laatste paar maten zijn onvervalst avant gardistisch en er komt ook een xylofoonsolo voorbij. Het merendeel van het nummer is very Spock’s Beard, maar zoals ik dat al aangaf in m’n recensie van het debuutalbum: de creativiteit is dusdanig groot dat deze met gemak het feit dat de band niet al te origineel is overstijgt. Er zit ook een bloedmooi stuk melodieus gitaarspel in het nummer. Vlak die Addis absoluut niet uit, hij doet gedurende het gehele album de meest geweldige dingen.
Laten we beginnen bij het begin. Het album gaat van start met pittig gitaarwerk en een lekker orgeltje. Het is typisch Kansas en wanneer de bijtende leadvocalen van Whiteman en Murphy zich erbij voegen ontvouwt zich na enige tijd een wat folky-getint soort mid-tempo hardrock waar het ritme lekker doorkabbelt en de virtuositeit groot is. Met het daarop volgende Queen-achtige The Milgram Experiment komt de band met een zwierige in 6/8e opgetrokken ballade die handelt over de vermaarde proef van de psycholoog Milgram. Daaruit bleek de bereidheid te gehoorzamen aan legitiem gezag zelfs als dat inging tegen het eigen geweten. Zo was ongeveer twee derde van de proefpersonen dusdanig gevoelig voor autoriteit dat zij in een wetenschappelijk experiment een medemens kon doden. Peter Gabriel zingt er op zijn “So”-album al over en ook I Am The Manic Whale heeft er nu een intens nummer over geschreven.
The Lifeboatman is een prachtig nummer, een aaneenschakeling van subtiliteiten. Het luisteren naar zaken als piano, akoestische gitaar, fluit, orgel etc. met daarbij de Patrick Lundstrom-achtige stem van Whiteman moet bij de liefhebber van Kaipa en Big Big Train zeker aanslaan.
De muziek van I Am The Manic Whale heeft soms een jazzy gloed over zich en dat maakt het een stuk smakelijker. Meester-kok wat dat betreft is toetsenist Murhpy met zijn stemmige pianospel, maar ook gitarist Addis laat regelmatig een fusionloopje uit z’n instrument komen. Een duidelijk voorbeeld hiervan zit in de intro van eerdergenoemde Strandbeest waar alles scheef en onregelmatig is. Toch wil ik ook niet voorbij gaan aan het achttien minuten durende Stand Up. In dit geval is er sprake van zoiets als ‘sensing a presence’, alsof er iemand achter je staat. Echt expliciet is de jazzy gloed niet aanwezig. Tevens onderstreept dit nummer nog eens hoe uitstekend drummer Hartley bezig is. Op een heerlijke wijze wisselt hij strakke ritmes, soepele breaks en daverende patronen met elkaar af. Het album komt tot een eind met het briljante One (Hopeful Song). Het bevat wederom leadzang van zowel Whiteman als Murphy en wat weten de heren elkaar er perfect te vinden. Dit bombastische nummer heeft qua stijl veel weg van Moon Safari en zal het zeker ook goed doen in de laatste maand van het jaar. Aan het geweldige gitaarthema zal het in elk geval niet liggen.
Ik realiseer me dat ik heel wat vergelijkingsmateriaal heb gebruikt in deze recensie. Normaal zou je daar vraagtekens bij mogen zetten, maar wacht daar maar even mee. De band heeft met z’n moderne prog/artrock namelijk een enorm krediet bij mij opgebouwd en dat hebben ze juist voor elkaar gekregen met het ‘klinken als’. I Am The Manic Whale is echt zoveel beter dan een stelletje copy cats. Een band die me 68 minuten naar het puntje van m’n stoel weet te krijgen heeft heel wat in z’n mars.
Dick van der Heijde