In de jaren ’70 was de symfonische prog enorm populair in het Verenigd Koninkrijk, getuige bands als Genesis. Dat weet natuurlijk iedereen onder ons al. Wat al iets minder bekend is, is dat er in Italië ook een erg grote belangstelling voor prog was. Mede daardoor ontstond er toen een enorm grote Italiaanse progscene met bekende namen als Le Orme, Premiata Forneria Marconi of Banco del Mutuo Soccorso. Voor de doorgewinterde progkenner is dit natuurlijk allemaal herhaling. Maar ik durf te beweren dat weinigen van de, in 1974 opgerichte, band Il Cerchio d’Oro hebben gehoord. Feitelijk is dat erg normaal want in die tijd maakten ze weinig proggerichte muziek. Soms zelfs eerder disco gericht. Maar veel later, na het uitbrengen van wat demo’s en covers van Italiaanse progbands, besloten ze twee gitaristen aan hun line-up toe te voegen en maakten ze het album “Il Viaggio di Colombo”.
Deze titel en ook de hoesafbeelding maken meteen duidelijk wat het onderwerp van het album zou kunnen zijn. “Il Viaggio di Colombo” beschrijft de reis die de Italiaanse avonturier en ontdekkingsreiziger Columbus heeft ondernomen om India te bereiken, maar per ongeluk Amerika ontdekte. Het album verhaalt van de innerlijke twijfels die Columbus heeft, van wat er leeft bij de bemanning. Vaak horen we dan ook Columbus zelf aan het woord. Hij vertelt ons van hoe hij in de verte licht meent te zien, maar er dan toch niets blijkt te zijn. Hij laat ons weten hoe langer onderweg, hoe groter zijn twijfel en met hem die van de bemanning wordt. Tot hij beslist, onder dwang van muiterij, nog drie dagen te wachten en dan terug te keren. Bijna waren ze teruggekeerd, maar op de derde dag zag een matroos dan toch eindelijk land.
Muzikaal gezien leunt dit album zeer sterk aan bij de grote Italiaanse progbands die in de jaren 70 het mooie weer maakten: Le Orme, Premiata Forneria Marconi, Banco del Mutuo Soccorso, …
Zo sterk zelfs dat indien we niet hadden geweten dat dit album uit 2008 afkomstig is, dit even goed uit de jaren ’70 zou kunnen komen. Maar is dit nu positief nieuws of toch eerder negatief te noemen? Tenslotte zou men kunnen zeggen dat dit getuigt van weinig inventiviteit of progressie. Gelukkig kan ik hier positief op antwoorden. Dat Il Cerchio d’Oro zo sterk teruggrijpt naar de Italiaanse Prog van de jaren ’70 werkt eerder verfrissend dan verouderd. De kenmerken van Il Cerchio d’Oro’s muziek zijn dan ook terug te vinden bij de eerder vernoemde namen. Een toetsensolo hier, een gitaarsolo daar, sterke melodielijnen, Italiaanse zang. Alles is terug te vinden op “Il Viaggio di Colombo”.
Dat Tierra! Tierra! de climax vormt van het album zou niemand mogen verbazen. Het beschrijft tenslotte ook het hoogtepunt in Columbus’ leven: de ontdekking van een Nieuwe Wereld. Hoewel het vooraf werd gegaan door stevige twijfel en een opkomende muiterij onder de bemanning. Er moet in gedachte gehouden worden dat men toentertijd dacht dat de wereld een vlak was. Niemand durfde te ver varen uit vrees van de aarde te vallen. De angst bij de bemanning en de eerder toch zo van zijn standpunt overtuigde Columbus moet enorm groot geweest zijn. Vanzelfsprekend moet de uitroep ’tierra! tierra!’ door de matroos Rodrigo een enorme ontlading geweest zijn voor iedereen op de Santa Maria, de Pinta en de Niña. Il Cerchio d’Oro stond dan ook voor de uitdaging om dit gevoel over te brengen op de luisteraar. Naar mijn gevoel slagen ze hier zeker in. Je voelt een gevoel van opluchting bovenkomen wanneer de woorden ’tierra! tierra!’ (uitzonderlijk in het Spaans, want ondanks dat Columbus een Italiaan was, had hij een Spaanse bemanning) gezongen worden. Je bent blij met de bemanning, wil als het ware zelf dat land betreden. Sterk van Il Cerchio d’Oro dat ze dat gevoel konden overbrengen naar de luisteraar.
Een ander hoogtepunt op dit album is I Tre Marinai geworden. Een nummer waarin drie matrozen ons vertellen waarom ze op Columbus’ schepen zijn terechtgekomen en hoe ze zich er voelen. Het nummer maakt ons ook meteen duidelijk dat de bemanning die Columbus ter beschikking kreeg van Ferdinand II van Aragón niet echt tot de beste bemanning aller tijden kon gerekend worden. De drie bemanningsleden die hier aan het woord kwamen, hebben pech gehad in hun leven, willen een nieuw leven beginnen, willen vergeten of willen snel rijk worden. Ze hebben niets meer te verliezen. Dat ‘niets meer te verliezen’-sfeertje wordt in I Tre Marinai ondermeer opgeroepen door het vrolijke fluiten van Pino Paolino. Het lijkt even of we op een totaal ander album in een andere sfeer zijn terechtgekomen. Tot Franco Piccolini’s toetsensolo ons weer met beide voeten op de grond zet. Het maakt ons ook meteen weer duidelijk dat het toch bloedserieus is met de reis die Columbus wil ondernemen.
Il Cerchio d’Oro heeft met “Il Viaggio di Colombo” pas zijn eerste symfowerk uitgebracht en dat is er eigenlijk absoluut niet aan te merken. Het klinkt als een zeer geroutineerd sterk album dat erg schatplichtig is aan de Italiaanse symfobands uit de jaren ’70. Dat laatste is in dit geval een groot voordeel te noemen. “Il Viaggio di Colombo” is dan ook aan te raden aan iedereen die de symfo uit de jaren ’70, zowel uit Italië als uit Groot Brittannië, graag mag horen.
Peter Van Haerenborgh