Rovescio Della Medaglia, IlAlbum

Ergens is het opmerkelijk dat Il Rovesco Della Medaglia niet zo befaamd is als Banco Del Mutuo Soccorso, Premiata Forneria Marconi en Le Orme, want hun bekendste album “Contaminazione” is een behoorlijk aanstekelijke plaat (excusez le woordgrap). Wellicht is het grote publiek massaal afgehaakt in 1972, toen de band “Io Come Io” uitbracht, een conceptalbum over de filosofie van G.W.F. Hegel, daar Hegel immers nooit bekend heeft gestaan om zijn entertainmentwaarde (zijn bekendste navolger was Karl Marx). Hoe het ook zij: ondanks dat “Contaminazione” in 1975 nog opnieuw is uitgebracht in een Engelse versie (een niet onbekend fenomeen in de Italiaanse progscene) is het album nooit zo bekend geworden als “Per Un Amico” van Premiata Forneria Marconi of “Io Sono Nato Libero” van Banco Del Mutuo Soccorso, terwijl het zeker geen te negeren voorbeeld uit het genre is.

“Contaminazione” is op bepaalde wijze minder typisch Italiaans dan de albums van voornoemde bands. Hoewel er niet bezuinigd is op bombast en falsettogejengel, kent “Contaminazione” ook passages die rustiger en gebalanceerder zijn dan de meeste muziek van de Italiaanse genregenoten. Als zodanig is de muziek minder overdreven theatraal dan bijvoorbeeld het werk van Museo Rosenbach. Dit komt voornamelijk omdat het album voor een aanzienlijk deel bestaat uit gearrangeerde passages uit “Das Wohltemperierte Klavier” van Johann Sebastian Bach. Het is uiteraard allerminst ongebruikelijk in de prog om niet de moeite te nemen je eigen materiaal te schrijven maar om in plaats daarvan je toevlucht te zoeken tot golden oldies die zich reeds veelvuldig bewezen hebben – met een duidelijke glansrol voor het werk van Bach – en ook Il Rovescio della Medaglia maakt dankbaar gebruik van klassieke hits.

Echter, daar waar een band als Emerson, Lake and Palmer de klassieke covers grotendeels herziet voor een modern, elektrisch instrumentarium (denk aan Emerson’s pronkstukje Toccata), heeft Il Rovescio Della Medaglia ervoor gekozen om de stukken in redelijk traditionele uitvoeringen in te passen in hun eigen rockliedjes. Hierdoor is de muziek soms wat fragmentarisch, ondanks de fraaie vertolkingen, zoals bijvoorbeeld in Cella 503, dat schitterend fluit- en kerkorgelwerk bevat, maar dat erg sterk contrasteert met een vrij traditioneel rocknummer als (het eerste deel van) Alzo Un Muro Elettrico. Door deze tamelijk geforceerde samenvoeging van klassieke en moderne passages verliest het album soms wat vaart.

Dit is echter niet telkens het geval. Op het vrij gelaten Mi Sono Svegliato E… Ho Chiuso Gli Occhi, bijvoorbeeld, wordt er een mooie synthese van klassiek en rock gevormd, waarbij strijkakkoorden ook op Hammond orgel gespeeld worden en een fraai vioolstuk voltooid wordt met een interessant (doch niet per se mooi) gitaarsolo met veel fuzz. Ook de laatste compositie, La Grande Fuga, is op gelijke wijze goed uitgewerkt. Aan het begin klinkt het nummer haast als de vroege Soft Machine door het gedreutel op het orgel, maar deze tendens wordt keurig afgewisseld met meer georganiseerde rock, meerstemmige zang, en klavecimbel, en een klassiek aandoende coda met synthesizer en zang. Op dit soort nummers bereikt de band binnen de compositie zelf het gewenste mengeffect, ook al staan over de hele plaat bezien rock en klassiek vaak zij aan zij en lopen zij soms niet voldoende in elkaar over.

Ondanks dit kritiekpunt is “Contaminazione” toch zonder meer een album dat meer aandacht verdient dan het tot dusver gehad heeft. Hoewel de samenhang tussen de onderlinge delen niet altijd even sterk is, bieden de losse delen op zich reeds voldoening, en daar waar de combinatie wel geheel succesvol is laat Il Rovescio Della Medaglia een zeer fraaie eigen stijl horen, waarbij het organische van klassieke muziek uitstekend samenvloeit met het meer industriële van rock. Bovendien, aangezien Bach nooit solo’s heeft geschreven voor Mini-Moog moet je als vooruitstrevende band toch zelf iets verzinnen om hem bij je band te betrekken, en “Contaminazione” is een uitstekende poging daartoe.

Christopher Cusack