In 2009 ging er een muzikale golf van opwinding over het internet. Een golf die maar bleef rollen dankzij de liefhebbers van muziek en in het bijzonder de liefhebbers van progrock. Wat was het geval? Vrijwel vanuit het ogenschijnlijke niets, vanuit een uithoek van ons universum was een ruimteschip vanaf iO, een maan van Jupiter, neergedaald op Aarde. Nadat het ruimteschip het oppervlak van Moeder Aarde in de buurt van Birmingham (Verenigd Koninkrijk) had gekust en de wolk van rook en vuur was opgetrokken, ontwaarden we de naam van het ruimteschip: IO Earth. Langzaam vouwde het luik van het ruimteschip zich open. Het schrille geluid van metaal op metaal ging door merg en been. Na enkele minuten kwamen twee mannen langzaam het ruimteschip uitgewandeld en stelden zich voor als Dave Cureton en Adam Gough. Vanaf dat moment is het muzikale spectrum niet meer hetzelfde…
Omdat het op deze website toch gaat om het schrijven over muziek, beëindigen we hiermee de eerste schreden van uw recensent op het pad van schrijver van sciencefictionverhalen en gaan we over tot de orde van de dag.
Zoals het sciencefiction betaamt is de eerste alinea natuurlijk uit mijn duim gezogen. Dave Cureton en Adam Gough zijn gewone aardlingen die geboren en getogen zijn in het Verenigd Koninkrijk. De mannen kennen elkaar uit hun tienertijd en schreven gezamenlijk hun eerste nummers toen ze een jaar of 15 waren. In 2004 ontstond het idee hetgeen uiteindelijk IO Earth is geworden en wat in 2009 resulteerde in het gelijknamige eerste (dubbel)album. Het album is onderverdeel in drie stukken: Water, Earth en Air, die respectievelijk gaan over een zorgeloos bestaan met nieuwsgierigheid naar het onbekende (Water), het verkeren in omstandigheden waaruit je bevrijd wilt worden (Earth) en het gevoel bevrijd te zijn van alle zorgen (Air). Nogal ingewikkelde thema’s die op een buitengewoon smaakvolle wijze in muziek zijn omgezet. Misschien is het woord buitenaards hier wel meer op zijn plaats. Met behulp van andere muzikanten en vocalisten is immers anderhalf uur muziek vastgelegd dat lastig in een hokje te plaatsen valt. We horen naast progrock klassiek aandoende stukken, jazzy intermezzo’s, filmachtige muziek en stukken waar stevig van leer wordt getrokken.
Mooi stemmig pianospel met klassieke zang van Louise Brabbins bezorgt het eerste kippenvel gedurende Introduction, waarna we met het instrumentale Storyteller al gelijk het eerste hoogtepunt te pakken hebben. Dave Cureton laat in dit positief klinkende nummer horen een uitstekend gitarist te zijn die de invloeden van Steve Hackett en Andy Latimer niet onder stoelen of banken schuift. Net als op het hele album staat melodie voorop zonder dat het te klef en commercieel wordt. Cureton schuwt zelf ook zang niet en steekt zijn nek fors uit met sopraanachtige zang op Eeee (hoe kan je zo’n titel verzinnen). De liefde van Cureton en Gough voor uiteenlopende muzikale genres bewijst Smoky Wood waarin de hoofdrol wordt vervuld door dromerig trompetspel in een verder van jazz doordrengt nummer. Zo kunnen we nog wel even doorgaan.
Net als het movement ‘Water’ kennen de andere delen ook zijn hoogtepunten. Zo herbergt ‘Earth’ met het rockende Light And Shade geweldig gitaarspel van Cureton waarin het centrale muzikale thema in een aangepast arrangement terugkeert. Na elke luisterbeurt geeft dit goed doordachte album meer van zijn geheimen prijs. Na het aan Mike Oldfield denkende Intro Reprise en het rustige Home maken felle gitaarpartijen deel uit van The Creation. Het derde en laatste movement ‘Air’ heeft met het mooi opgebouwde en van scherp gitaarspel voorziene Harmonix en Take Me en zijn echte zijn juweeltjes.
Een sterke zet is het inhuren van gastzanger Steve Balsamo. De man geniet naam en faam door zijn rol als Jezus in de Engelse versie van Jesus Christ Superstar. Balsamo, die ook heeft meegewerkt aan albums van Magenta en Chimpan A, is gezegend met een prachtig stemgeluid dat naadloos aansluit bij de muziek. Zijn bijdragen aan Come With Me en het hierboven genoemde tot meezingen uitnodigende Take Me vind ik van grote klasse.
“IO Earth” is een album dat zowel op muzikaal als vocaal gebied zeer gevarieerd is. Cureton en Gough zijn duidelijk niet over een nacht ijs gegaan en de jaren van schrijven en voorbereiden betalen zich zonder twijfel uit. Eigenlijk mag deze cd in geen enkele muziekverzameling ontbreken.
Op het moment dat deze recensie is gepubliceerd, is het tweede album “Moments” net verschenen. Het heeft er alle schijn van dat IO Earth zijn plek op Aarde definitief heeft gevonden.
Hans Ravensbergen