Hooguit een keer per jaar komt er een cd langs die je onvoorwaardelijk bij je kladden grijpt, waarvan de klanken zich zo diep in je systeem vastankeren dat er geen ontkomen aan is. Je kunt niet anders dan naar die muziek blijven luisteren. Met de derde cd van IO Earth is me dat overkomen. “New World” kreeg ik maandenlang niet uit mijn mp3-speler. En nee, ik heb dit beslist niet als een straf ervaren!
IO Earth is de band van toetsenist Adam Gough en gitarist Dave Cureton. Zij bepalen de sound die associaties oproept met Iona, Blackmore’s Night, Magenta, Epica, Within Temptation, Mostly Autumn, Karnatake en Flaming Row. Maar IO Earth klinkt anders, uniek. IO earth laat een veelheid aan stijlen horen. Veel kwalificaties zijn op de muziek van toepassing: powerprog, symfonisch, orkestraal, bombastisch, ambient, klassiek, folk, wereldmuziek, dance, Art-rock, hardrock, cinamatografisch, jazzy, melodieus, hoekig, celtisch, oriëntaals, wat zit er eigenlijk niet in? En altijd komt de gitaar van Cureton wel een keer om de hoek zeilen. Zijn solo’s lijken rechtstreeks uit de ziel te komen, bij mij belanden ze daar in elk geval zeker.
IO Earth zet de luisteraar regelmatig op het verkeerde been. Een pastorale opening kan in een nummer plotseling overgaan in een muur van geluid om even daarna weer even abrupt tot rust te komen, of andersom. Een knetterharde ouverture gaat naadloos over in een subtiele passage om even later weer te uit te monden in een portie bombast. Het aantal sfeer- tempo- en stijlwisselingen is bijna niet te tellen.
Naast de twee grote mannen van de band is er ook een hoofdrol weggelegd voor zangeres Linda Odinsen. Zij vervangt Claire Malin met verve. Zeker in het hogere segment maakt zij duidelijk prachtig te kunnen zingen en haar stem past zo mooi bij het geluid van de band. De zang vormt toch een wezenlijk onderdeel van de sound van deze Britten. Ook de achtergrond- en koorzang is fraai en veroorzaakt soms een sacrale sfeer.
Het overige instrumentarium van de band is niet minder indrukwekkend. Het gebruik van dwarsfluit, saxofoon, cello, viool, trompet, bugel, mandoline en marimba is geraffineerd geÑ—ntegreerd in de composities op “New World”.
Berichtgeving over 9/11 ondersteund met pianoklanken leidt The Rising in, voor mij het absolute hoogtepunt van de cd. Cureton laat hier zijn gitaar op ultieme wijze spreken. Met zijn snaren klauwt hij zich steeds dieper in het nummer, ondersteund door fluit, orkestraties en helemaal aan het eind de stem van Odinsen. Triestheid maar ook hoop klinken door in het ijzig slepende gitaarspel, in feite is het een langgerekte solo. Na wel honderd keer luisteren heb ik nog steeds moeite mijn tranen te gedwingen bij het horen van zoveel moois.
In het afsluitende New World komt alles nog eens samen: een delicate opbouw, gevolgd door een eruptie, orkestraties, bombast, betoverende zang en de onvermijdelijke gitaarsolo.
De talloze tempo- en sfeerwisselingen kunnen de luisteraar wel eens doen duizelen, en als dat ruim honderd minuten lang gebeurt is dat misschien wel een beetje te veel van het goede. Gough en Cureton hadden muzikaal kennelijk veel te vertellen, maar het had best een onsje minder gemogen. Een selectie van een dik uur was perfect geweest. Is dit een minpunt? Tsja, ik kan eigenlijk geen mindere nummers aanwijzen… En het geheel komt juist erg uitgebalanceerd over, dus zeg het maar. Voor degenen die kennis gaan nemen van deze bijzondere schijfjes, wat ik uiteraard van harte aanraad, kan ik alleen maar wensen: welkom in de Nieuwe Wereld van IO Earth!
Fred Nieuwesteeg