In de Boerderij in Zoetermeer konden we op 7 december een primeur in Nederland beleven. IQ verzorgde namelijk THE FIRST DUTCH XMAS BASH 2012, in London al min of meer een traditie. Bash is een ander woord voor feest. Zou het optreden van deze meer dan dertig jaar oude band een muzikaal feestje worden of zou het ontaarden in oubolligheid?
Verrassend was het zeker. Om 20.45 uur (een kwartier te laat) kwamen de heren IQ onder luid gejuich van de stampvolle zaal het podium op. Na wat inleidende zeikmuziek met grappige beelden op drie projectieschermen achter het podium werd het toch nog serieus.
Peter Nicholls bleek vanaf de inzet van The Darkest Hour (van Ever) direct goed bij stem te zijn. Met zijn karakteristieke stemgeluid is een kleine afwijking al funest, maar nee hoor, hij hield zich dik twee uur prima staande. De frontman stond er overigens ook. Met zijn natuurlijke charisma en verbindende praatjes trok hij de aandacht naar zich toe, zonder overdreven aanwezig te willen zijn.
Na een wat aarzelend begin ging de muziek na enkele nummers wat beter klinken. Solide basis van de band vormt gitarist Michael Holmes die als enig IQ-lid kan zeggen dat hij in 31 jaar alle optredens heeft meegemaakt. Over ervaring gesproken! En dat hoor je terug in zijn spel. Dat is prachtig en degelijk tegelijk in de beslist niet eenvoudige muziek die IQ maakt.
Na het rustige Stronger Than Friction (van “Frequency”) grijpen de Britten met It All Stops Here van “The Wake” terug naar hun wortels in de jaren ’80. Een golf van herkenning en meedeinen ging door de menigte van overwegend 40 (50?) plussers. Hier wordt duidelijk dat IQ met Neil Durant een behoorlijke toetsenist in huis heeft, maar dat hij niet in de schaduw kan staan van de onvolprezen virtuoos Martin Orford, toetsenist van het eerste uur, die de band in 2007 verliet. Met name het zwevende atmosferische toetsengeluid komt de hele avond helaas niet goed uit de verf. Het samenspel tussen gitaar en keyboard laat hier en daar ook wat te wensen over.
Maar daarom niet getreurd, want aan het begin van het magnum opus van de avond Harvest Of Souls van “Dark Matter” wordt een alleraardigst akoestisch stukje neergezet, voldoende om bij weg te zwijmelen. De toetsenkoren denken we er zelf maar bij.
Inmiddels wisselde Nicholls van identiteit door zich te hullen in een zwarte cape en later in een doktersjas. Ja, het mag een paar centen kosten, zo’n bash.
Na nog wat klanken van “Frequency” bereiken we met Widow’s Peak van klassieker “The Wake” het voorlopige einde van het concert. De gitaarsolo van Holmes is vorstelijk.
Met de toegift wordt het toch nog gezellig! Vooral grapjurk Holmes zorgt voor hilariteit door zich in een potsierlijk engelenpak te hullen. Na wat Kerstgejengel volgen toch nog twee volwaardige toegiften. Via Thousand Days, met een ietwat blikkerig klinkende piano, krijgt het enthousiaste publiek waar voor zijn geld met de echte afsluiter, een stuk van de prachtige dubbelaar “Subterranea”. Dan is het snel inpakken en wegwezen, want de volgende dag Bash’t IQ al weer verder in Londen.
IQ is heel erg VSOP. Ietwat belegen, maar rijk van smaak en een vorstelijk bouquet als je de tijd neemt om dit op je te laten inwerken. De niet altijd makkelijk in het gehoor liggende muziek met complexe ritmes spreekt na al die jaren toch nog altijd tot de verbeelding.
Een beetje Kerstkolder, dat mag van mij, temeer omdat IQ verder een bloedserieuze en kwalitatief hoogstaande show ten beste gaf.
Het bleef nog lang onrustig in Zoetermeer, waar Holmes er als de kippen bij was om in het café het glas te heffen met de fans. Het lijkt mij een hele goede Kerstgedachte als deze Christmas Bash ook in Nederland een traditie zou worden. Mijn zegen hebben ze en ik weet zeker dat een grote schare fans het roerend met me eens is.
Fred Nieuwesteeg