In de symfowereld is IQ eenvoudigweg niet meer weg te denken. Al jaren draaien ze mee aan de top. Dat de oudgedienden ook meegaan met hun tijd bewijzen ze met uitbrengen van de dvd “Subterranea – The Concert”. Ik moet zeggen dat de band een sfeervol geheel heeft afgeleverd. Ook zonder subwoofer blaast deze dvd je absoluut omver. Niet alleen muzikaal valt er wat te genieten, maar ook visueel is er het een en ander te beleven.
Je kunt kiezen voor stereo geluid of de Dolby 5.1 optie en als je dan de main feature kiest trekken de nummers van de cd “Subterranea” integraal aan je voorbij. Het geheel is gefilmd in Tilburg (013) op 4 april 1999. Het is dus extra bijzonder mocht je er bij geweest zijn. De vraag die je jezelf kunt stellen in het geval van een live dvd is of een dergelijke show ook goed overkomt in je huiskamer. Ik kan je zeggen dat dat inderdaad het geval is. Ik werd als kijker en luisteraar onmiddellijk gegrepen door het gebodene en al het andere wat er rondom mij gebeurde was er even niet en dat is toch de bedoeling, om de realiteit even te vergeten? Zijn we als liefhebbers van symphonische muziek, niet stiekem allemaal dromers?
Het intro bevat gedigitaliseerde beelden van zanger Peter Nicholls wat onmiddellijk de juiste mystiek neerzet. Als er vervolgens overgeschakeld wordt naar de live beelden verwacht dan geen band die over het podium heen en weer rent. Het verhaal van Subterranea dat uitgebeeld wordt, is een stilleven dat af en toe subtiel tot leven wordt gewekt. Dit muzikale schilderij maakt indruk als je ernaar kijkt en luistert. Je hoeft niet eens een fan van de groep te zijn om het geheel als iets bijzonders te ervaren. Iedereen zal zijn favoriete momenten hebben. Ik vind het rustpuntje in de vorm van Speak My Name bijzonder smaakvol en het geeft een goed beeld van de interactie met het publiek. Bijzonder is ook de lichtshow (van Laurence Dyer) aan het einde van Tunnel Vision. In combinatie met de muziek geeft me dat het nodige kippenvel. Helaas schakelt de dvd in de overgang naar Infernal Chorus over naar de tweede laag en dat is elke keer een ergenis, want je hoort even een stilte, maar dat is de band niet aan te rekenen omdat dit puur een technisch verhaal is. Gelukkig bereiken Nicholls’ verkleedpartijen een hoogtepunt in dit nummer en ben ik het alweer vergeten voor ik er erg in heb. In dit nummer draagt hij een bizar masker. Bijzonder knap om daarin te zingen. In de show wordt op dat punt ook een acteur (Michael O’Hara) betrokken, wat even weer dat stilleven tot leven brengt.
Muzikaal steekt het allemaal goed in elkaar. Er is weinig verschil met de originele arrangementen, maar het is de vraag of je daar op zit te wachten. Alle groepsleden zijn goed op dreef en hebben genoeg ruimte om hun kunsten te etaleren. De dromerige gitaarsolo’s van Mike Holmes en de landschappen die toetsenist Martin Orford ons voorschoteld kenmerken het geluid van IQ, maar ook basgitarist John Jowitt and drummer Paul Cook laten van zich niet onbetuigd. Tony Wright mag af en toe opdraven met zijn sax om zich in het geluid te mengen. De kwaliteit van het geluid op de dvd is kristalhelder. Qua beeld wordt er regelmatig ingezoomd op de individuele leden van IQ en zoals gezegd zal je onder de indruk geraken van de (licht)show, dat prachtig in beeld is gebracht.
De extra’s van de dvd bestaat uit twee toegiften in de vorm van Human Nature en het geweldige The Wake. Je kunt ook voor het commentaar van de band kiezen (als je dat doet even opnieuw de main feature selecteren, want het start niet automatisch op). Erg amusant om naar te luisteren, want de informatie wordt voorzien van anekdotes en is opgeleukt met allerhande effecten. The Making Of Subterranea duurt 20 minuten. Daarin wordt naar voren gebracht hoe de show tot stand is is gekomen. Ook is er een collage van foto’s is te zien en kun je de Orchestral Overture beluisteren.
Gesteld kan worden dat IQ dit dvd project tot een geweldig einde heeft weten te brengen. Alleen al de extra’s zijn de moeite waard voor de fans. Het concert gedeelte zal een breed symfo publiek (en misschien daarbuiten?) aanspreken. De dvd is de kroon op de moeite die de groep zich heeft getroost, want laten we eerlijk zijn het is nogal een ambitieus om zoiets te doen. Voor mij betekende de dvd een herontdekking van het album “Subterranea”. Haal deze dvd en mocht je nog steeds geen speler hebben dan heb je nu eindelijk een excuus, ook omdat er steeds meer symphonisch georienteerde dvd’s op de markt zijn of gaan komen (voorbeelden: Yes, Asia, Camel, Rick Wakeman).
Ton Veldhuis