Jazz QAlbum

Jazz Q, de zesmens-formatie uit Tsjechoslowakije, stond op een knooppunt in haar ontwikkeling in 1975. Na een paar succesvolle albums, waaronder “Symbiosis” uit 1974, wilde bandleider Kratochvíl een andere richting uit, geïnspireerd als hij was door bands als Mahavishnu Orchestra en Weather Report. In 1976 zou hij zelfs de band kortstondig verlaten om op het prestigieuze Berklee College of Music in Boston te gaan studeren. Tegelijk zou zangeres Duggan, die getrouwd was met gitarist Franci, zowel de band als haar man gedag zeggen.

Daarvan was allemaal nog geen sprake toen de band in februari 1975 tijdens het Lyra festival in de Slowaakse hoofdstad Bratislava optrad in Park Kultury a Oddychu, de grootste concertzaal van de stad. De zaal was uitverkocht, wat Kratochvil hooglijk verbaasde, omdat hij er tot dan toe vanuit gegaan was dat Slowaken in hun ontwikkeling ver achter liepen op de Tsjechen. Dat hij de waardering voor zijn muziek als blijk van het tegenovergestelde ziet, zegt wel iets over de eigendunk die Kratochvil koesterde. Zijn verbazing zegt ook iets over zijn eigen ontwikkeling, want als de stroom heruitgaven uit het voormalig Oostblok van de laatste jaren ons iéts leert, dan is het wel de grote liefde die men er daar in de jaren ’70 had voor muziek die juist wat meer in de underground thuishoorde, misschien wel als teken van schuchter verzet.

Kratochvil maakte zelf trouwens nog een forse ontwikkeling door, want dit concert is één van de eerste waarbij hij ook gebruik maakte van een Minimoog, de synthesizer die de ontwikkeling van de jazz-rock zo’n stevige duw in de goede richting heeft gegeven. Hij geeft nu eerlijk toe dat hij toen eigenlijk geen idee had hoe hij het instrument moest benaderen (altijd die zwart-witte knoppen naar je toe!), maar op een paar stukken, zoals opener Ziví Se Divi en Mlyn, hoor je hem toch fraaie partijen spelen op het nieuwe apparaat. Verder maakt hij knap gebruik van een Fender Rhodes.

Deze heruitgave laat het complete concert horen op de toegift na, waarvan de opnamen halverwege stopten toen de opnameband afliep. Je hoort een groep die comfortabel is met de jazz-rock van die jaren, je herkent de invloeden van koplopers als John McLaughlin, Joe Zawinul, Billy Cobham en Herbie Hancock. Het is duidelijk dat Jazz Q een paar geweldige muzikanten in de gelederen telde; violist/saxofonist Martinec kan zich meten met Jean-Luc Ponty en gitarist Franci speelt een paar knappe solo’s, onder andere in een sterke bewerking van Billy Cobham’s stuk Stratus. Minder kapot ben ik van zangeres Duggan, maar dat is dan ook de enige die een beetje lijdt onder de ongetwijfeld wat primitieve opnametechniek uit die tijd. Ze klinkt in elk geval alsof ze door een megafoon staat te zingen.

Jazz Q is (de band bestaat kennelijk nog steeds) een geweldige band die in elk geval in 1975 de tijdgeest weerspiegelde met een prachtige potje jazz. Deze heruitgave, die tot stand kwam onder auspiciën van Kratochvil zelf, is in een schitterend document uit die tijd en los daarvan een fijne collectie erg mooie muziek. Als je van jazz-rock houdt, is het zeker de moeite waard.