Jet Black SeaAlbum

“The Overview Effect” verwijst naar het boek van de Amerikaanse ruimtefilosoof Frank White, die in 1987 beschreef hoe astronauten vanuit de ruimte hun blik op de aarde veranderen en bij terugkomst meer waardering voor de schoonheid van de aarde hebben. “Ze voelen zich diep verbonden met alles wat leeft en ervaren tijdens hun reis een overweldigend emotioneel gevoel”. Adrian Jones en Michel Simons proberen met hun derde album van Jet Black Sea deze emotionele ervaring vast te leggen.

Het album start met Escape Velocity. Een nagenoeg instrumentaal stuk waarbij het toetsen- en programmeerwerk van Simons de sfeer bepaalt. Meerlaagse soundscapes en elektronische passages vormen de basis voor het nummer. Je voelt als het ware de lancering van een raket door de krachtige gitaarsolo van Jones. Adrian O’Shaughnessy bezingt dan de schoonheid van de ‘clear blue sky’.

Na de wat heftige lancering begint het epic-meesterstuk met een gepaste stilte. Het ruim 35 minuten durende titelnummer neemt ons mee op een reis ver boven de aarde. Een muzikale trip waarbij voluit wordt geëxperimenteerd met geluiden, klanken, verschillende genres en invloeden van diverse bekende en minder bekende bands.

De invloeden van Pink Floyd zijn het meest hoorbaar, hier en daar lijken zelfs samples van deze band gebruikt te worden. Wie herkent in de muziek niet het gesynthesizde geluid van On The Run en ook de klokken en bellen van Time lijken voorbij te komen. Regelmatig worden we ook getrakteerd op een heerlijke Gilmour-achtige gitaarsolo. Zelfs de zang van O’Shaughnessy klinkt als die van Gilmour, met daarnaast ook vele stemfragmenten die het verhaal van het nummer kracht bijzetten. In het rustigere middenstuk, waar het stemfragment van Dr Mae Jemison is in geprogrammeerd, doorklinken de invloeden van Dogs en verderop klinkt zoiets als Set The Controls For The Heart Of The Sun.

Naast de Pink Floyd invloeden is de link naar andere bands die dezelfde invloed hebben ook aanwezig. Met name hoor ik de vroege periode van Porcupine Tree terug in de muziek van Jet Black Sea. Denk aan het debuut “On The Sunday Of Life”, “The Sky Moves Sideways”, “Moonloop” en met name aan de psychedelische trip “Voyage 34”. Heel toepasselijk in het thema van dit album zij ook op meesterlijke wijze flarden van het nummer Space Oddity van David Bowie verwerkt.

Na 35 minuten en 49 seconden eindigt het nummer weer in stilte. Ons achterlatend in een mysterieuze nieuw te ontdekken omgeving. Meer bewust van de schoonheid en emotie die muziek kan oproepen en het perspectief op de wereld voorgoed heeft veranderd. Dat is wat “The Overview Effect” te weeg kan brengen.

Het slotnummer Home [E.D.L.] (Entry, Descent, Landing) bezingt dit gevoel. Het start rustig met piano en zang, waar vervolgens drums aan worden toegevoegd en ook een lang meeslepende gitaarsolo kleurt dit nummer op. In dit nummer geen drumcomputer, maar we horen ‘echte’ drums van Christiaan Bruin. Daarnaast ook een emotionele vioolsolo die de sfeer van dit gevoelige nummer extra luister bijzet. Na wat speurwerk lijkt deze solo afkomstig van de rus Dimitri Artemenko, maar hij wordt hiervoor niet genoemd in de credits. Waarschijnlijk een knap gemonteerde sample door Michel Simons.

Met “The Overview Effect” brengt het duo Simons/Jones een jaar na hun ‘ep’ “Absorption Lines” en vijf jaar na hun debuut “The Path Of Least Existence” hun derde album op de markt. Een prachtig album dat voortborduurt op de grootheden uit de proggeschiedenis, maar tegelijkertijd de grenzen van ons genre verkent en herontdekt. Voor mij had dit album met zijn 46 minuten nog wel wat langer mogen duren.

Mario van Os