Anderson, JonAlbum

Het overkwam elke gerespecteerde en succesvolle rockband zo rond of net na het hoogtepunt in zijn loopbaan: de onvermijdelijke soloalbums. Bij Yes begon Rick Wakeman ermee in 1973 met zijn “Six Wives”-plaat. Twee jaar later volgden Steve Howe en Chris Squire met respectievelijk “Beginnings” en “Fish Out Of Water”. Jon Anderson wachtte even de tournee ter promotie van “Relayer” af, die in augustus 1975 op z’n eind liep. Hij besloot een echte soloplaat te maken, helemaal alleen. Dat leidde na zes maanden tot “Olias Of Sunhillow”.

Andersons debuut werd een verkoopsucces, maar was als cd lange tijd alleen via de Japanse import te koop. Tot in 1996 een heruitgave volgde (met bijna onleesbaar artwork), plus diverse bootlegs van Russische makelij. Vorig jaar liet het Nederlandse Music on CD zonder enige tam tam dit album weer in fysieke vorm persen. Esoteric legt ‘m nu opnieuw in de schappen, inclusief een 5.1 surround versie. Maar daarover later meer.

Er is in de afgelopen 45 jaar al veel gezegd en geschreven over deze plaat. Dat ‘ie te pretentieus is, te hoogdravend en Anderson veel te ver doorsloeg in zijn mystieke en surrealistische droomwereld. Het idee achter dit album is ook geen aflevering uit een Bouquet-reeks. In een notendop: ruimtewezens die een nieuwe wereld zoeken als hun eigen planeet getroffen is door een allesvernietigende vulkaanuitbarsting. Al in 1971 werd Anderson getriggerd door het artwork van Roger Dean van het “Fragile”-album van Yes. Iedereen verplaatst zich per ruimteschip. En toen las Jon het boek “The Initiation Of The World” van de Engelse schrijfster Vera Stanley Alder. Het zaadje was gepland en de zanger begon te werken aan zijn verhaal rondom de planeet Sunhillow.

Dat verhaal uit zich muzikaal als een kosmische trip, waarin Andersons torenhoge zang en zijn uitgebreide arsenaal aan snaar- en toetseninstrumenten zorgen voor een sfeervol en exotisch geheel. Als een ware Mike Oldfield legt hij overdub op overdub, totdat alle puzzelstukjes uiteindelijk op z’n plek vallen. Sommige delen van “Olias Of Sunhillow” lijken zo te zijn weggelopen uit het zweverige Yes-werk.

Bijna elke track bestaat uit meerdere delen. Vooral de eerste vijf stukken (de voormalige a-kant van de plaat) schieten alle kanten uit: van meerstemmige zangstukken tot harpsolo’s en de percussie met sitarspel in Naon. Dynamisch blijft het altijd, met sommige uitbarstingen die de luidsprekers uitknallen. Anderson zal op dat punt zeker zijn beïnvloed door Vangelis’ “Heaven And Hell”. Een stuk als So Along, So Clear van die plaat had prima op “Olias Of Sunhillow” gepast, zij het dat dit iets ingetogener klinkt.

Naast de geremasterde stereomix – overigens prima gedaan door Ben Wiseman – bevat deze set een dvd met een 5.1 surround mix. Dat is geen echte 5.1-mix, maar een zogenaamde pseudo upmix, omdat de meersporenbanden (waaruit een nieuwe multikanaalsmix kan ontstaan) niet te traceren zijn. Dat is jammer, maar zeker geen ramp. Nu is vanuit de bestaande stereomix een 5.1 mix gemaakt, die op zich prima uitpakt, met een soms wat aparte balans en wat verdwalende echo’s. Puristen zullen zweren bij de oorspronkelijke stereomix. En in feite hebben ze gelijk: die aloude tweekanaalsmix biedt al meer dan genoeg ruimte om te spacen en weg te vliegen.

Al met al is dit kleurrijke album behoorlijk overeind blijven staan en past moeiteloos in het rijtje “Tales From Topographic Oceans” en “Relayer”. In de verste verte lijkt Andersons solodebuut niet op de platen die hij daarna heeft uitgebracht, terwijl het muzikaal gezien in feite de blauwdruk vormt voor zijn werk met Vangelis. De Griekse toetsentovenaar was zeer gecharmeerd van “Olias Of Sunhillow”. Geruchten deden de ronde dat hij stiekem op het album had meegespeeld, maar dat veegde Anderson van tafel. En dat doet hij opnieuw in het zeer genietbare boekje bij deze heruitgave.

Ook een pluspunt: in een extra boekje staan alle teksten vermeld, zodat die in combinatie met het artwork van Hipgnosis geweldig uit de verf komen. Prima beslissing van Esoteric, want bij heruitgaven is het artwork soms nog een ondergeschoven kindje. Dit is zo’n plaat waar je zeker niet aan het hoesontwerp voorbij moet gaan en dat werpt uitstekend zijn vruchten af. Zodoende heeft dit klassieke progdebuut nu eindelijk de heruitgave die het verdient. Overigens gaat Esoteric nog even door met de Anderson heruitgaven: volgende station later dit voorjaar is het langverwachte “Animation”.