Anderson, JonDVD

Niet zo lang geleden kocht ik bij Het Kruitvat 3 dvd’s met relaxmuziek. Eigenlijk zijn het schitterende natuurbeelden met daaronder kabbelende new age muziek of rustgevende stukjes klassiek. Ik heb ze nog niet veel gedraaid, want ik word er heel zenuwachtig van.

Deze dvd van Jon Anderson is daar goed mee te vergelijken. Je hoort de muziek van Jon Anderson, maar je ziet voornamelijk videoclipjes vol natuurbeelden of stadsbeelden of dansjes. Aan de ene kant is dat jammer, want juist dit medium biedt natuurlijk prachtige kansen om de artiest eens van dichtbij live aan het werk te zien. Aan de andere kant hebben we het hier wel over Jon Anderson, een baardige trol met een gekke gitaar die de hele tijd zijn ogen dicht heeft terwijl hij zingt. Dan ziet een walvis of een ondergaande zon er toch een stuk aantrekkelijker uit. En het moet gezegd: sommige filmpjes zijn echt spectaculair. Jammer van die flauwe muziek die ze er onder gemonteerd hebben.

Het rare van de meeste muzikanten die ooit in Yes gespeeld hebben is dat ze zich er solo tegenwoordig met een jantje-van-leiden vanaf maken. Ik heb al twee cd’s van Steve Howe mogen bespreken en in beide gevallen viel me vooral op dat Steve zijn best niet echt doet. Dat lijkt bij Jon ook het geval te zijn. De muziek op “Tour Of The Universe” bestaat voornamelijk uit de zang van Jon Anderson (altijd mooi, niets op aan te merken) ondersteund door zijn gerasp op die krulgitaar, begeleid door een computertrack of bandopnamen van voortpruttelende synthesizermuziek. Anderson is geen begenadigd gitarist, volgens mij heeft hij de akkoordenschema’s drastisch versimpeld en je ziet hem bij stukken als Long Distance Runaround heel behoedzaam nieuwe akkoordjes zetten, soms de muziek zelfs onderbrekend voor een nieuwe lastige greep. Hij breekt de nummers ook af als ze te moeilijk worden en dat worden ze al snel. Zodoende zit je met slechts twee minuutjes And You And I, die ook nog eens lelijk aangepast zijn. Yours Is No Disgrace herkende ik bijna niet terug. De begeleiding is van het type Vangelis op de automatische piloot, wel sfeervol, maar ook nietszeggend en zelfs saai.

“Tour Of The Universe” bevat tien nieuwe stukken van Jon Anderson, vooral ultrakorte en bijzonder flauwe zemelliedjes die doorneuzelen op twee of drie akkoorden. Soms zet Jon er een kinderkoortje achter, soms zet hij het op een domme reggaebeat, maar veel bijzonders wordt het niet. Ik moet er tenminste niet aan denken dat er van dit materiaal een reguliere cd komt, daarvoor is het veel te mager. Harmony en Set Sail zijn wel fraai, maar weer erg kort.

“Tour Of The Universe” is kennelijk ook bedoeld als een reclamefilm voor het Amerikaanse digitale radiostation XM Satellite Radio, want tussen de liedjes door zien we flarden film waarin een baardaap de filosofie van dat station staat uit te leggen, of stukjes uit de geluidsstudio’s. XM deelt Anderson’s voorliefde voor geitenwollensokkenthema’s als graancirkels, buitenaards leven en vooral de Gulden Ratio, die wiskundige standaard die ten grondslag zou liggen aan bijna alles in het leven. Als bonus zitten er bij deze film tenminste twee interviews met geleerden die de wiskundige en muzikale implicaties van het getal 0,618 uit de doeken doen. Dit getal, dat vooral verhoudingen uitdrukt die al sinds de Grieken in architectuur, natuur, wetenschap en kunst tot uitdrukking komen (je ziet het zelfs terug in je eigen tronie, de afstand van je ogen ten opzichte van je hele gelaat bijvoorbeeld), zou ten grondslag liggen aan het hele universum. Het is fijn dat Jon een hobby heeft, maar wat moet ík daar mee? Ik hoor liever goede en boeiende muziek.

Deze dvd geeft bijna 180 minuten muziek – twintig korte liedjes of fragmenten van liedjes – maar veel meer dan Jon die zijn eigen materiaal staat te verkaraoken is het niet. Daar kan een hele minuut Rick Wakeman op de vleugel niet veel aan veranderen. Daarmee ontstaat het beeld van de begenadigde zanger, medecomponist van enkele van de meest vernieuwende en briljante platen ooit, als een orakelende charlatan die het zicht op zijn eigen talent is verloren. Jammer.

Tegelijk met deze dvd is er ook een cd-single verschenen met daarop State Of Independence in de nieuwe en zeer matige bewerking, dat domme reggaedeuntje en een raar gebbetje: Jon’s versie van een oud Spike Milligan deuntje. Daarnaast bevat de single de clip voor State Of Independence, een screensaver en wallpaper. Trouwens, er staat ook op waar je de Jon Anderson ringtone kan halen. Treurig.

Erik Groeneweg