KaipaAlbum

Een toevallige samenloop van omstandigheden: Hans Lundin brengt een nieuw Kaipa-album uit terwijl voormalig kompaan Roine Stolt in een nostalgische bui onder de naam Kaipa Da Capo een aantal concerten in Zweden verzorgt met materiaal van de eerste Kaipa-albums uit de jaren ’70. Hij wordt hierin bijgestaan door Kaipa-leden van het eerste uur Tomas Eriksson en Ingemar Bergman, aangevuld met broer Michael Stolt en Flower Kings collega Tomas Bodin.

Het zou mooi zijn als we de huidige Kaipa-bezetting van Hans Lundin een keer live zouden kunnen aanschouwen, maar dat houdt Lundin stelselmatig op zijn ‘Ayreons’ af.

Iedereen die de voorgaande drie Kaipa-albums in zijn hart heeft gesloten kan deze Sattyg (onheil) blind aanschaffen. Onvoorstelbaar dat deze Hans Lundin er opnieuw in slaagt om zoveel prachtig materiaal bij elkaar te schrijven. Zijn karakteristieke mix van prog, classic, fusion en Zweedse folk wordt ook op dit album weer subliem ten uitvoer gebracht door het, inmiddels beproefde, Kaipa team. De basis van dit team wordt gevormd door de ongeëvenaarde ritme-tandem Reingold-Ågren die elke groove (heavy-rock, jazz-rock, funk-rock of een dartele reggae-variatie) tot een waar feest maakt. Gitarist Per Nilsson probeerde op Angling Feelings nog enigszins aan te sluiten bij de stijl van zijn voorganger, Roine Stolt, maar begint steeds meer zijn eigen stempel op de muziek van Kaipa te drukken. Dat uit zich in een steviger geluid met meer metal-getinte solo’s, wat ik persoonlijk niet altijd even geslaagd vind. Zijn spel wordt overigens gekenmerkt door een, bijna mathematische precisie, vergelijkbaar met collega’s als Steve Morse of Paul Gilbert.
Componist en toetsenist Hans Lundin kleurt alles fraai in. Of het nu gaat om klanktapijten, ritmische begeleidingspatronen of solo’s. Dat laatste is één van zijn handelsmerken, de solo’s op zijn dirty keyboards, waarbij je menige keer op het verkeerde been wordt gezet, veronderstellend dat het om een gitaarsolo gaat. De bijdragen op fluit en viool vormen een echte folky kers op de taart.

Na een sfeervolle opening knalt dit album virtuoos en bombastisch uit de startblokken, waarna zich een soort Paradise By The Dashboard Light ontspint tussen de vocalisten Lundström en Gibson. Nu gaat het hierbij niet om de platvloerse ‘boy wants girl’ battle, maar een veel subtieler duet, op zoek naar de mystieke wereld, waarbij beide zangers elkaar naar grote emotionele hoogtepunten opstuwen. Als Aleena Gibson op 5:07 zingt: “Come dance with me”, smelt je als luisteraar bijna. Maar ja, wij proggers zijn niet zulke dansers.
Enkele virtuoze overgangen en een flitsende gitaarsolo verder schalt haar uitnodiging nóg een keer door de speakers. Ditmaal begeleid door één van die heerlijke dartele grooves. Nu gaan ook mijn voeten los. Wat moet je anders doen bij zoveel vrolijkheid?

Ook in het prachtige World Of The Void vervult Aleena Gibson een vocale glansrol. Gedragen door een klassieke melodie verkent ze haar eigen emotionele wereld, gelardeerd met afwisselende ritmes en een kippenvel gitaarsolo.

In Screwed-upness mag Patrick Lundström zich uitleven in een tekst over een individu dat niet helemaal spoort. De treurige en onheilspellende muziek ondersteunt hem daar volledig in, al blijken er af en toe ook nog heldere momenten te zijn in de vorm van een prachtige fluit-melodie.

Sattyg klinkt als een vrolijk Zweeds volksdeuntje, gespeeld op de fluit. Volgens de bekende Kaipa-traditie wordt dat overgenomen door toetsen en gitaar. Halverwege gaat het ineens over in een opgewekt dansje in 13/8, gespeeld door viool. Knappe dansers, die Zweden. De laatste drie composities halen het niveau van de eerste vier niet helemaal, wat niet wegneemt dat er nog voldoende mooie passages in voorkomen.

“Sattyg” is weer een nieuw succesvol hoofdstuk in het Kaipa-boek. Vooral de eerste twee nummers zijn van een ongekende schoonheid. Ik wil wel als kanttekening toevoegen dat er enige sleet komt op de ‘formule’ van Lundin: thema, thema in gitaar, solo met dirty keyboard of gitaar, diverse ritmische variaties, virtuoze breaks met accenten. Tijdens het luisteren betrap ik mezelf er af en toe op dat ze voorspelbaar worden.

Bij recensies van de vorige Kaipa-albums werd door collega’s al vaker de opmerking gemaakt dat het wel een hele zit is. Dat geldt voor “Sattyg” ook, nu geen 80 maar 70 minuten. Dat komt mede omdat de mooiste nummers vooraan op de cd staan. Daarnaast zou een aantal nummers korter kunnen. Door de veelheid aan hectische breaks en solo’s ontstaat een bepaalde vermoeidheid bij de luisteraar. Maar denk erom, wel kopen!

Math Lemmen

CD Special Edition:

2LP + CD: