KansasAlbum

Om écht in de sfeer te komen voor de bespreking van een klassieker, heb ik geput uit een serie langspeelplaten die stoffig in de kast hangen en waar niet meer naar om gekeken wordt. Pas dan denk ik weer terug aan de tijd dat je naar de platenwinkel bent gestapt en met een vreugdevolle blik de verkoper aanspreekt of hij die bewuste LP al heeft binnengekregen. Ik heb het dan over LP’s die in de zeventiger jaren zo’n f. 16,00 kostten en je al vrij snel met twee portieken of 3 auto’s schoonmaken kon betalen.

“Point Of Know Return” van de Amerikaanse band Kansas is één van mijn grote klassiekers. Eind jaren zeventig brak deze band door met het tijdloze nummer Dust In The Wind. Voordat dit album werd uitgebracht, had Kansas al zo’n vier langspeelplaten uitgebracht. Mijn eerste kennismaking met deze symfonische band was ook meteen raak. Woensdagmiddag languit liggend op de bank luisterend naar Frits Spits was voor mij een aangename manier van verpozen omdat er Amerikaanse import werd gedraaid en ik op deze manier ook kennis maakte met groepen als Foreigner en Blue Öyster Cult. Spits draaide het nummer Carry On Wayward Son van een gerenommeerde Amerikaanse band, genaamd Kansas. Ik was direct verkocht want de combinatie viool, twee gitaren en temperamentvol orgelgeluid is voor mij meer dan een weldaad. Het nummer bleek van de voorganger “Leftoverture” te zijn. Maar “Point Of Know Return” was ook nét uit. Uiteindelijk heb ik de LP aangeschaft en jaren later op CD gekocht. De schijf heeft een ereplaats in mijn CD-kast gekregen en staat ook op nummer één bij mijn “klassiekers”.

Er wordt geopend met het titelnummer Point Of Know Return en neemt je direct mee naar de tijd dat de mensen dachten dat de aarde plat was en je een bepaalde koers moest varen om er niet van af te vallen. De hoes geeft dit “praktische” probleem ook op fantastische wijze weer: het schip dat vanaf de zee in het niemandsland valt. Het aanstekelijke staccato orgelgeluid van Steve Walsh geeft het tempo van het nummer aan en datzelfde orgelgeluid loopt eigenlijk als een rode draad door de CD. Het schrijversduo Kerry Livgren / Steve Walsh is zo’n beetje verantwoordelijk voor alle songs waarbij Walsh de rol van extraverte zanger / toetsenist vervult, die zich op de bühne manifesteert als een krachtig wapen van Kansas met vlijmscherpe hoge stem en een uithoudingsvermogen van vier voetbalelftallen tezamen. Livgren is de introverte man die zich tijdens een concert nestelt achter toetsen en gitaar en je krijgt de indruk dat hij het liefst achter de gordijnen gaat staan of sterker nog: liever in de studio was gebleven om nieuwe nummers te componeren. Deze perfecte aanvulling op elkaar is misschien wel het element dat Kansas zo groot heeft gemaakt.

Paradox is een kort en aanstekelijk nummer, dat met het orgel een up-tempo koers volgt en al snel door de viool wordt overgenomen. Afwisselend nemen orgel, viool en gitaar de partijen van elkaar over zonder “overdone” te worden. Bij de live optredens van Kansas is dit nummer altijd op het menu blijven staan, zowel in de begintijd als eind jaren tachtig met gitarist Steve Morse in de gelederen. The Spider klinkt meer als een eigen kindje van Steve Walsh, die zijn klassieke ei hierin kwijt kon. Met spannend aanstormende drums wordt Portrait (He Knew) ingezet en dit is wat mij betreft ook meteen het beste nummer. De samenzang met violist Robbie Steinhardt klinkt hemels, evenals de splitsing halverwege het nummer waarbij in een onvermijdelijk duel viool / synthesizer tegenover drums / bas komen te staan. Closet Chronicles is een lang nummer met een schitterende tekst over een koning die zich heeft opgesloten in zijn privé-vertrekken op de 42ste verdieping van een flatgebouw, omdat hij zich niet meer kan verenigen met de leiders van vandaag de dag. Als hij zijn ogen sluit, ziet hij weer de vreedzame dagen van weleer en de lachende kinderen. Dezelfde kinderen die vandaag huilen. Op het eind sluit hij de gordijnen en verdwijnt van het toneel.

Een lekkere rocker is Lightning’s Hand, welke voor de verandering wordt gezongen door de andere zanger Robbie Steinhardt. De song scheurt als een op hol geslagen komeet door je speakers naar buiten. Een krachtig nummer met spetterende solo’s van de twee gitaristen. Daarna volgt het door Livgren geschreven Dust In The Wind dat tot op heden nog steeds wordt gecoverd door veel bekende artiesten. Dit op akoestische gitaar en viool geschreven nummer is een klassieker dat eigenlijk niet echt past binnen het oeuvre van Kansas maar hen wel de bekendheid heeft gegeven die zij verdienden. Sparks Of The Tempest kan je eigenlijk vergelijken met Lightning’s Hand maar dan met een funky insteek. Beide zangers nemen een deel van het nummer voor hun rekening en de gitaren gaan er met de hoofdprijs vandoor. Tijdens het enige optreden dat Kansas ooit in Nederland gaf (8 maart 1979) was dit de afsluiter. Het swingend einde van het nummer werd door de voltallige band gespeeld, waarna een bandrecorder het overnam en de bandleden naast elkaar op het podium het publiek bedankten en beloofden snel weer terug te komen. Helaas, helaas het is er nooit van gekomen. Nobody’s Home zou zo van een mooie klassieke CD genomen kunnen zijn. Er wordt een voltallig symfonisch orkest uit de keyboards getoverd. Er komen geen gitaren aan te pas, alleen maar viool, zang en toetsen. De weemoedige tekst over de hoofdpersoon die na een lange reis niemand thuis vond om zijn verhalen te delen geeft je het gevoel van hulpeloosheid en onmacht. Hopelessly Human is de afsluiter van de CD en is één van de twee langere nummers. Een song met variatie en op- en afbouw van spanning. Ieder bandlid krijgt de ruimte om te soleren en het ontaardt af en toe in een kluwen van noten waaruit ternauwernood ontsnapt kan worden.

“Point Of Know Return” is een klassieker die je gewoon in je verzameling moet hebben. Kansas is sterk beïnvloed door groepen als Genesis en City Boy. De kans is groot dat je na het beluisteren van deze CD alles van Kansas wilt bezitten. Het lijkt mij dan ook raadzaam om met “Leftoverture” en “Masqué” te beginnen, omdat deze albums ongeveer in het verlengde van “Point Of Know Return” liggen.

Ruud Stoker
CD:

LP: