Bush, Kate

Aerial

Info
Uitgekomen in 2005
Land van herkomst: Groot-Brittannië
Label: EMI
website: www.katebush.com
Tracklist
Cd 1: A Sea Of Honey
King Of The Mountain (4:49)
Pi (6:09)
Bertie (4:18)
Mrs. Bartolozzi (5:57)
How To Be Invisible (5:32)
Joanni (4:56)
A Coral Room (6:12)
Cd 2: A Sky Of Honey
Prelude (1:26)
Prologue (5:42)
An Architect's Dream (4:49)
The Painter's Link (1:35)
Sunset (5:58)
Aerial Tal (1:01)
Somewhere In Between (5:00)
Nocturn (8:34)
Aerial (7:52)
Kate Bush: zang, piano, keyboards

Met medewerking van:

Gary Brooker: Hammond-orgel, achtergrondzang
Paddy Bush: achtergrondzang
Richard Campbell: viool
Lol Creme: achtergrondzang
Bill Dunne: strijkersarrangement op
Bertie
Stuart Elliott: drums
Peter Erskine: drums
John Giblin: basgitaar
Chris Hall: accordeon
Rolf Harris: didgeridoo, zang op
The Painter's Link
Robin Jeffrey: renaissance percussie
Michael Kamen: orkestarrangementen
Dan McIntosh: akoestische en elektrische gitaar
Bosco D'Oliveira: percussie
Del Palmer: basgitaar
Susan Pell: viool
Eligio Quinteira: renaissance gitaar
Steve Sanger: drums
Eberhard Weber: basgitaar
Michael Wood: zang op A Coral Room
Aerial (2005)
The Red Shoes (1993)
The Sensual World (1989)
The Whole Story (1986)
Hounds Of Love (1985)
The Dreaming (1982)
Never For Ever (1980)
Lionheart (1978)
The Kick Inside (1978)

Ik had een droom. In dat nachtgezicht ontmoette ik Kate Bush. Jongensachtig stond ik met de single King Of The Mountain voor haar en mooi zwijgend graveerde ze haar handtekening in het karton. Terwijl ik haar probeerde te overreden om weer concerten te gaan doen, keek ze me schijnbaar onbewogen aan en schreef toen nog een woord op. Net toen ik wilde bekijken wat ze geschreven had ging de wekker. Zes uur, de dageraad verscheen en de realiteit overspoelde me weer. Hoe bijzonder was het dan ook om anderhalf uur later de cd op het toetsenbord van mijn computer op het werk te vinden. Wonderen, hoe klein ook, bestaan wel degelijk.

Ssssst”… hoor je het? De merel zingt nog steeds. Twaalf jaar lang is er gezaaid en nu is de smartelijk verwachte oogst eindelijk daar. De single King Of The Mountain en eerste nummer van de in totaal twee cd’s van “Aerial”, draagt wederom die prachtige excentrieke kwaliteit die je van deze bijzondere vrouw verwacht. Hoor hoe de wind aanzwelt en giert door het huis van Elvis, die het volgepropt heeft met rommel. De wind die de erosie van het bestaan aandrijft en mensen wegvoert van wie ze ooit waren als persoon. Het nummer is geïnjecteerd met een vleugje The Gathering ten tijde van hun experimenteerdrift op “How To Measure A Planet?”. Ik hoor het typische gebruik van de aanzwellende keyboards en Peter Gabriel-achtige ritmes ook bijvoorbeeld terug in recent materiaal van Kingdom Come. Luister maar eens naar het nummer Free Bird van het album “Perpetual” en je zult zeer zeker verrast worden.

Als je het woord ‘Aerial’ naar het Nederlands vertaalt dan komen er verschillende betekenissen naar voren, zoals ‘luchtig’ en ‘bovengronds’. Maar ook ‘antenne’ en dat is een treffende omschrijving, want dit album is het signaal van Kate die haar emoties vertaalt via die antenne naar de luisteraar. De twee cd’s hebben een ‘A Sea Of Honey’ kant, een collectie van zeven (is dat niet het getal van de volheid?) songs over het leven van alledag en een ‘A Sky Of Honey’ kant, negen stukken tellend, die veel meer dromen, zweverigheid en passie belicht, als een prachtig gedicht dat op muziek gezet is. Als je de lijn doortrekt is er sprake van moeder versus vrouw. Hoe mooi de zeekant ook is, nooit bereikt die dezelfde hoogten als die van de luchtkant, het onmetelijke uitspansel, met daarin de zon die nodig is om het wasgoed van Kate te drogen.

Wat aan kant één opvalt, zijn de triviale dingen uit het leven die tot kunst verheven worden op de consciëntieuze muzikale manier die we gewend zijn van mevrouw Bush. Mrs. Bartolozzi is een goed voorbeeld. Het is een nummer over de cyclus van een wasmachine. Hoe ze de woorden ‘washing machine’ herhaalt om het monotone van het huishouden weer te geven, beweegt elke vezel in me. Het kent aan het einde een piano die zodanig klinkt alsof Supertramp’s Rick Davies achter het klavier plaats heeft genomen. A Coral Room is klassiek Bush (komt in de buurt van A Woman’s Work), met slechts pianobegeleiding. Hierin deelt ze haar emoties met betrekking tot de dood van haar moeder, alsof jij het bent geweest aan wie ze het persoonlijk meegedeeld heeft. De rillingen lopen over mijn rug als ik haar hoor zingen over de kruik/urn: ‘It held her milk and now it holds our memories’. We hebben hier te maken met zéér persoonlijke ervaringen en dat mis ik bij zoveel artiesten die anno 2005 als stinkende paddenstoelen uit de grond schieten, met als enige reden om als idool gezien te worden. Kate neemt haar luisteraars echter serieus, wat ze overigens sinds het prille begin heeft gedaan en ze verkiest ballet boven het als een krolse kat met haar achterwerk te draaien of met andere poespas haar nieuweling te introduceren. Echte schoonheid vindt zijn weg wel op eigen kracht.

Bertie is een simpele maar effectieve folky aubade aan haar zoon, wiens stem later nog te horen zal zijn. Het viel me op hoe intrigerend mooi de (vaak akoestische) baspartijen de plaat diepte en een jazzy sfeertje meegeven. De aangekondigde baspartij van Mick Karn (Japan) vinden we echter niet terug in de credits. Alles is tot in perfectie doorgetrokken, iets wat op de hele plaat te merken is. Ook proef ik een jaren tachtig sfeer. Bij How To Be Invisible is het net of ik Dire Straits voorman Mark Knopfler op gitaar hoor spelen. Het is een sterk nummer evenals de dynamische ode aan Jeanne D’arc Joanni (geweldige orkestratie) en Pi waarmee Kate laat horen dat muziek veel met wiskunde te maken heeft. Nooit gedacht dat het zingen van nummers zoveel teweeg zou brengen in me en het klinkt bovendien allemaal erg naturel.

Kant twee begint met ‘Mummy, daddy, the day is full of birds’ en Kate gebruikt het weefgetouw om allerlei kleuren in haar klankentapijt aan te brengen. Hoe ze met duif en merel meezingt is briljant en het is net alsof het album daarmee vleugels krijgt. En ik kom nu als vanzelf op het hoesje dat de grafische weerspiegeling is van merelzang. En dan kan een andere cyclus, namelijk die van ‘zonsopgang’ en ‘zonsondergang’ de “Aerial” wereld vervolmaken. Rolf Harris zingt op het korte The Painter’s Link en komt redelijk in de buurt van Roger Waters. Dan rijst Kate’s stem op als een vogel die per ongeluk een uitweg uit de kooi heeft ontdekt, snel ontsnapt en vlakbij op een tak naar zijn voormalige gevangenis kijkt. Ze is niet iemand die alle spontaniteit uit haar stem heeft gefilterd. En dat is één van de grootste pluspunten van dit album. Hoewel je alle nummers aan elkaar gelinkt moet horen, licht ik Nocturn en Aerial er toch stiekem even uit. De eerste omdat die een ontzettend lekker ritme heeft en zo heerlijk kalm gezongen wordt. Met recht een lyrisch dromerig muziekstuk. Het titelnummer echter zit vol wilde gitaaruitbarstingen en een op drift geraakte Kate. Het is de vergaarbak van ingehouden spanning die eruit komt. Dan hoor je Kate’s geforceerde lach en aan het eind hoor je de roep van de duif weer die samen met het gekwetter van andere vogels in de fade-out verdwijnen. Diepe zucht! Het is afgelopen!

Het boekje dat vierentwintig pagina’s telt is verder goed verzorgd. Het kent erg persoonlijke foto’s en je voelt aan de hele presentatie dat je waar voor je geld krijgt. Ik wil deze cd dan niet zozeer als toegankelijk betitelen, maar laat ik het ook niet te ver drijven. Na je meerdere keren ondergedompeld te hebben in de muziek (van jazz en pop naar rock met heerlijke uitgewerkte ritmes en tachtiger jaren toetsen), merk je dat het een bekende omgeving voor je wordt. Elk plekje wordt een boom in het bos die je zelfs in het donker zou herkennen. Deze klankenwereld heeft geen commercieel oogmerk, maar is met volledige artistieke vrijheid tot stand gekomen. Het kent geen nummers die ter opvulling dienen en dat is een waar unicum zeker voor een dubbelalbum, overigens geschreven en geproduceerd door Kate zelf.

Wat La Bush nog meer in het karton van mijn single geschreven heeft weet ik nu ik alle details van dit meesterwerk ken. Dat moet ‘honey’ geweest zijn. Ze heeft me genoeg gegeven om me zoet te houden tot in lengten van dagen en ik begrijp dat – hoewel ze dingen met me deelt, moet ze ook ongrijpbaar blijven. Het valt me overigens op dat veel mensen het altijd over Kate hebben, in plaats haar achternaam te gebruiken, wat aangeeft hoe dicht ze bij haar achterban staat. En nu maar hopen dat die intimiteit voor altijd bewaard blijft. Kate Bush heeft wat mij betreft een sterk persoonlijk en coherent album afgeleverd en als geheel is het zelfs haar sterkste ooit. Er is en blijft zoveel te ontdekken. Kate sluit zelfs het podium niet uit. En hoop is hoop, hoe klein ook. ‘She brings me so much joy – and then, more joy!’

Ton Veldhuis

Send this to a friend