Als een wellustige zalm die tegen de stroom inzwemt om de paaigronden te bereiken, beweegt de jonge Kate Bush zich door een bezwangerde rivier van mogelijkheden. Haar innovatieve en onconventionele creaties brengen het gevoel dat jij degene bent die speciaal uitgekozen is om naar haar te luisteren. En wat is erotischer dan iemand die zichzelf helemaal aan je geeft, zonder dat je eerst de gebruikelijke barrières dient te slechten? “Jou moet ik hebben en jou alleen”, lijkt deze vrouw te zeggen! Die passie maakt de dokter’s dochter tot trendsetter in plaats van volger. Het is overigens een publiek geheim dat niet iedereen gecharmeerd is van deze veelzijdige artieste. De conservatieve Amerikanen hielden de poort angstvallig gesloten en hielden haar als een melaatse buiten de vesting. Het is niet uitgesloten dat de mensen die wél gegrepen worden door de Britse dit een geluk bij een ongeluk vinden. Hoeveel artiesten immers stemmen niet hun hele ziel en zaligheid af op dat land, dat wel eventjes voor je beslist, wat hot is en not? Je moet er niet aan denken wat er had kunnen gebeuren. Misschien was het ook wel een zegen dat de bekende (inmiddels overleden) BBC dj John Peel haar niet serieus wenste te nemen en dat de Amerikaanse journalist Dave Marsh haar omschreef als ‘het product dat je krijgt als je Patti Smith kruist met een Hoover stofzuiger’. Wat zullen die twee op hun neus gekeken hebben toen ze de ontwikkeling van La Bush gadesloegen en vernamen dat het publiek, ondanks hun kritiek, haar liefdevol in de armen sloot.
Aanbevolen door David Gilmour (Pink Floyd) komt Kate terecht bij EMI. Als ik naar haar muziek luister zie ik haar gewoon op die pianokruk zitten. Een 11-jarige waagt zich aan de zwart-witte wereld met schijnbaar onbegrensde mogelijkheden. Het meisje schreef haar eerste nummer op haar dertiende. Ze kreeg de mogelijkheid zich volledig te ontplooien en zodoende lachte een jonge vrouw in haar vuistje om de punk en disco die weliswaar wat golven in de rivier maakten, maar de serieuze muziekliefhebber ontstellende honger liet lijden. Die werd helemaal verpletterd toen hij/zij de nauwgezette muzikale vertolking van het obsessieve liefdesverhaal – geïnspireerd door Emily Brontë’s enige boek Wuthering Heights – kon beluisteren.
Het kwam mooi uit dat Bush bleek uit te blinken in dwangvoorstellingen. Het is alsof ze de botten eigenhandig opgraaft van haar geliefde en nieuw leven probeert in te blazen. De meisjesachtige passie in haar stem, door leken onterecht omschreven als ‘heksenzang’, snijdt als een scherp zwaard door de ziel. Een relatie die stukloopt door verschil in klasse en familie. Als dit doorstoot naar nummer 1 in de charts zou ze de eerste vrouw zijn die met een zelf gecomponeerd nummer op de hoogste sport van de ladder stond. Waanzinnig toch die gitaarsolo geleverd door Ian Bairnson (van Pilot’s It’s Magic)? Het neemt je mee naar die ene nacht onder de volle maan die Bush nodig had om het nummer te schrijven. Je zou haast vergeten dat er nog meer kicks op deze schijf staan, maar dat is onterecht, dit album is veel meer dan de single. Lees maar eens verder.
Beduidend anders namelijk zingt de dame in The Man With The Child In His Eyes, een pianoballade en gedenkwaardig nummer over de liefde van haar leven. Een van de eerst opgenomen nummers. Gedurende het album wordt Kate’s gevoel voor melodie duidelijk. Ook is ze bijzonder poëtisch, bijvoorbeeld in Moving (‘You crush the lily in my soul’, prachtig!) en bedient zich van een bepaalde muzikale vrolijkheid in James And The Cold Gun, dat als eerste single uitgekozen zou zijn als Bush daar niet eigenhandig een stokje voor had gestoken. In het stuk vertelt ze nota bene een gangster dat hij zijn menselijkheid verliest. Kijk, dat is onze Kate, recht voor zijn raap optredend, zelfs behoorlijk naïef als ze net zo gemakkelijk verhaalt over het vluggertje in de zitkamer. Intussen zaait ze verdeling onder de critici, die het verrekte lastig vinden haar te categoriseren. Feel It wordt puur gebracht met wéér die piano of hoe functioneel naakt toch eigenlijk kan zijn. L’amour Looks Something Like You is een bijna banale opborrelende scene van lust, geventileerd door een kindvrouwtje dat “that sticky love inside” als een sensatie beschouwt. Maar dat is slechts een kant, want ook andere gebieden worden verkend, zoals de paranormale zoektocht in Strange Phenomena. Een wereld die gevaarlijk aantrekt, maar uiteraard zou het Kate niet zijn als ze er zo onverbloemd mee om zou gaan. Alles lekker excentriek, evenals de dansen die ze uitvoert in de videoclips, een medium dat ze ten volle aangrijpt om zichzelf aan te prijzen.
Natuurlijk is het niet allemaal goud wat er blinkt. Er staan enkele tracks op die wat futloos overkomen. Room For The Life bijvoorbeeld doet wat richtingloos aan en is nou niet één van de werkstukjes waaraan ik mijn beste herinneringen bewaar. Toch is dit een heerlijk onbevangen album, al is dit niet het beste van Bush. Het merendeel van de songs werden op 16-jarige leeftijd gecomponeerd, maar ze zou nog veel indrukwekkender en meer volwassen van zich doen spreken dan ze logischerwijze op dit werkje kan laten horen. Door de typisch jaren zeventig productie klinkt het anno 2005 ietwat gedateerd, maar de kracht van de songs hebben de overhand. Bush’ invloed op de muziek moet zeker niet onderschat worden. Enerzijds de pianomuziek van bijvoorbeeld Tori Amos en Norah Jones. Anderzijds zijn er veel zangeressen in bijvoorbeeld het gotische rockgenre die deze first lady van de progressieve rock als hun grote voorbeeld zien. En Bush’s verschijning is groots, maar de échte kick zit binnenin.
Ton Veldhuis