“Kaiho” was mijn eerste kennismaking met de Russische band Kauan. Ik leerde het album tijdens een moeilijke periode in 2017 kennen, toen een overlijden in de familie mij emotioneel flink bij de kladden greep. De intense schoonheid van de muziek, een muziekstijl die overeenkomt met een andere favoriete band (Gazpacho) en zoals gezegd de emotionele toestand die mij destijds parten speelde zorgde ervoor dat het album waarschijnlijk nooit meer mijn top tien van beste albums ooit verschenen verlaat. “Kaiho” heeft nog steeds een enorme impact wanneer ik ernaar luister.
Uiteraard ging ik daarna op zoek naar meer werk van de band en dat leidde vanzelfsprekend naar het album voorafgaand “Kaiho”. En potverdorie, “Sorni Nai” is bijkans nog beter! De muziek is van zichzelf al indrukwekkend, laat staan het verhaal achter de cd. We hebben het over een conceptalbum dat gaat over een waargebeurd incident, waarbij op 2 Februari 1959 negen bergbeklimmers hun dood vonden in het Oeralgebergte tijdens een expeditie. De negen stierven onder uiterst mysterieuze omstandigheden die tot op heden nooit zijn opgehelderd. Enkele expeditieleden overleden aan uiterst vreemde verwondingen, zo is er een vrouwelijk expeditielid gevonden zonder lippen, ogen en tong. Maar zo zijn er ook klimmers overleden aan onderkoeling omdat ze volledig ontkleed gevonden werden. De toenmalige Russische instanties zaten er mee in hun maag, want het dossier bleef lang geheim en kon nooit volledig worden afgesloten. Er zijn vele speculaties na het incident naar buiten gebracht, onder andere dat de klimmers in contact zijn geweest met een buitenaardse macht, voornamelijk omdat er in de regio in die dagen mysterieuze bollen in de lucht zijn waargenomen. Maar net zo goed kon het een geheim wapen van het Sovjetregime zijn geweest, aangezien de kleding van de bergbeklimmers radioactief besmet was bij de vondst van de lichamen. In de regio was er in die tijd een luchtmachtbasis van de Sovjet-Unie actief, waar veel experimenten plaatsvonden..
Al met al versterkt het verhaal de muziek op bijzondere wijze. Mijn advies is dan ook om tijdens het beluisteren van de muziek het volledige verhaal rondom het incident eens te lezen. Het conceptalbum start met een onheilspellend geluid van een sneeuwstorm en het lopen van meerdere mensen in de sneeuw. Kort daarna zingt een dame ons tegemoet in mysterieuze muziek en dreigend paukenspel. Het grijpt je gelijk bij de kladden en dit is het moment om je in een comfortabele positie te schikken op een heerlijke stoel of op de bank. Kauan neemt je mee in een reis, een indrukwekkende reis.
De eerste track Akva wordt gekenmerkt door strijkers, zweverige toetsen en programmering. Het karakteristieke pianospel van mastermind Anton Belov is ook op dit album weer duidelijk aanwezig, net als de zware metal gitaren die voor de rauwe rand in de muziek zorgt. Van hieruit stroom je het verhaal in, hoewel je de teksten van Belov niet kan volgen, immers worden die in de Finse taal gezongen. Dit is het moment om je in te lezen in de materie van het Djatlov pass, prachtige muziek en mysterieuze omstandigheden vullen elkaar aan.
De muziek die gedurende het album vervolgt is dus te omschrijven als sferisch. We worden getrakteerd op uitvoerig pianospel, elektronische viool, trefzekere drums, onderhoudende gitaarriffs maar ook rustige sfeervolle passages. En tegelijkertijd is de muziek ook zeker te omschrijven als onvervalste doommetal, maar dan van melodieus niveau. Hoewel het merendeel in cleane vocals wordt gezongen, krijgen we van tijd tot tijd ook de grunts van Belov voor onze kiezen. De kristalheldere toetspartijen van Alina Belova geven de muziek op de donkerste momenten een sprookjesachtige en vriendelijke klank mee, waardoor de muziek niet verzand in een loodzware massa. Om het tragische aspect van de muziek en het concept te versterken zijn er geluidsfragmenten van Russische vrouwen aan de muziek toegevoegd, waaruit – indien je je geen Russisch spreekt – pure wanhoop spreekt.
De combinatie van het trieste, mysterieuze verhaal en de innovatieve muziek op deze cd versterken elkaar op unieke wijze. Wie weet word je net als ik gelijk bij de eerste luisterbeurt gevangen en ik beloof dat het effect versterkt gaat worden wanneer je je verdiept in de tragedie. Onderga deze muziek al lezend over de lugubere tragedie in de Djatlof Pas en het neemt onherroepelijk een enorme impact op de totaalbeleving van deze cd. Of zoek op You Tube eens naar het live verslag van dit concert in Kiev, dat plaats vond op 26 oktober 2016. Vanaf minuut veertig ben je deelgenoot van een integrale live vertolking van dit album. Ik wil wedden dat de rillingen je over je rug lopen.
Ruard Veltmaat