Koman BandAlbum

In de serie ‘Bijzondere platen uit de annalen van de Poolse prog- en jazzrock’ verscheen onlangs een plaat die die annalen helemaal niet gehaald heeft. De Koman Band bestond tussen 1973 en 1976, maar bracht in die tijd geen enkele plaat uit. Daarom is dit late goedmakertje meer dan welkom.

De Koman Band was het kindje van toetsenist, componist en bandleider Janusz Koman. Hij vormde, geïnspireerd door bands als Blood, Sweat & Tears en Chicago een negenkoppige band, waarin blazers een belangrijke rol hadden, naast zijn eigen elektrische piano. Drie trompetten en een saxofoon, waarbij die laatste eigenlijk een knieval was, want Koman had liever vijf trompetten en geen saxofoon gehad. Maar dit was het hoogst haalbare in het Polen van de roerige jaren ’70.

Dat er op de monsterrol van deze plaat veel meer namen staan, komt omdat Janusz de grootste moeite had om zijn band bij elkaar te houden. De verdiensten waren uitermate bescheiden, want de luttele gages die de band opstreek werden weer in spullen geïnvesteerd (Koman mag in het boekje opscheppen dat hij in één jaar 350.000 Zloty in de geluidsinstallatie van de band kon steken, dat ondertussen zijn muzikanten wegliepen laat hij wijselijk achterwege). Bovendien stak Koman een deel van zijn tijd in het produceren van platen voor anderen, zoals zijn partner/zangeres Krystyna Pronko. Toen Koman in 1976 eindelijk wilde beginnen aan het opnemen van deze plaat was de band al uit elkaar gevallen.

Op deze cd staan dan ook de schaarse radio-opnamen die de band maakte voor Polksie Radio. Ze klinken mirakels goed, maar wel behoorlijk gedateerd. Dat zit hem, naast die combinatie van funky gitaren, violen en blazers die iedereen met de seventies associeert, vooral in de eeuwigdurende galm op de stem van zanger Tarczynski. Maar beter geen opnamen dan helemáál geen opnamen, zou Sjef van Oekel zeggen, en zo is het maar net.

“Continuation 1974-75” bestaat uit een aantal korte liedjes, waaraan we de wat commerciëlere aspiraties van Koman kunnen aflezen, en een paar langere stukken. Met name het titelstuk, dat bedoeld was als een hele plaatkant, is een interessante oefening in jazzrock, funk en modern-klassieke muziek. Ook Ciemnosci Zlote, Ciemnosci Srebrne schiet alle kanten op met een bewust pesterig vals gitaarthema waar mijn vullingen van knersen. Het nummer klinkt als Focus met een big band, kun je daar iets mee? Die experimenten detoneren wat met de Studio Sport-achtige kortere stukken, maar als wij al niet van dat soort contrasten houden, wie dan wel?

Er wordt knap gemusiceerd op deze plaat. Saxofonist Kondracki en bassist Snigurowicz zijn erg goed, even de bandleider zelf, die lekker vrij op zijn pianootje meespeelt. Minder gecharmeerd ben ik van zanger Tarczynski, maar dat kan ook door de eerder genoemde galm komen. De partijen die hij zingt zijn overigens wel goed geschreven, Koman toont zich een begenadigd componist.

Je kunt moeilijk zeggen dat de wereld er anders uitgezien zou hebben als Koman “Continuation” in 1976 wel had kunnen afmaken en uitbrengen, daarvoor is de muziek toch wat te eigenzinnig en – zeker in de korte stukken – te duidelijk geïnspireerd op de andere toeterjazz-formaties uit die tijd. Dat neemt niet weg dat dit een heerlijke plaat is, een mooi tijdsbeeld en een terecht eerbetoon aan Janusz Koman.