Kraftwerk

Autobahn

Info
Uitgekomen in: 1974 (heruitgave 2009)
Land van herkomst: Duitsland
Label: EMI
Website: www.kraftwerk.com
MySpace: www.myspace.com/kraftwerk
Tracklist
Autobahn (22:47)
Kometenmelodie 1 (6:42)
Kometenmelodie 2 (5:31)
Mitternacht (3:45)
Morgenspaziergang (4:02)
Ralf Hütter: zang, elektronica, synthesizer, orgel, piano, gitaar, elektronische drums
Florian Schneider: zang, vocoder, elektronica, synthesizer, fluit, elektronische drums
Minimum Maximum dvd (2005)
Minimum Maximum (2005)
Tour De France (2003)
Concert Classics (1998)
The Mix (1991)
Technopop (1986)
Computer World (1981)
The Man-Machine (1978)
Trans-Europa Express (1977)
Radio-Activity (1975)
Autobahn (1974)
Ralf & Florian (1973)
Kraftwerk 2 (1971)
Kraftwerk (1970)
Tone Float (1969)

We schrijven 2009 en na jaren van geruchten is het dan zover: EMI geeft het repertoire van Kraftwerk opnieuw uit. 2009… is dat niet, jawel, dat is 35 jaar na 1974, het jaar sinds wanneer een tocht over de Duitse snelweg nooit meer hetzelfde is.

“Autobahn” is het vierde album dat onder de naam Kraftwerk uitkomt en het is het eerste van in totaal acht albums die gezamenlijk geremasterd en wel verschijnen. Daarmee vallen de eerste drie albums buiten het project. Hoewel deze natuurlijk ook hun historische waarde hebben, kan ik me persoonlijk vrij goed voorstellen waarom er, als er een selectie gemaakt moest worden, bij “Autobahn” begonnen is. Geen der eerdere platen weet immers een dergelijk coherente indruk te maken en daarmee het aardig bedoelde gefröbel werkelijk te ontstijgen.

De coherentie van “Autobahn”, in het bijzonder van Autobahn (vaste lezers weten dat we bij Progwereld albumtitels tussen aanhalingstekens plaatsen en songtitels cursief) verdient misschien enige toelichting. Waar zuurpruimen in het titelnummer (dat we vroeger plaatkantvullend noemden) weinig meer schijnen te herkennen dan een enkele malen herhaalde single, hoor ik een fraai opgebouwd kunstwerk waarin de kunst der herhaling atypische climaxen oplevert. Daarnaast vormen de hypnotiserende klanken, heen en weer gaand tussen herkenning en vervreemding een welhaast perfecte representatie van een genoegzame rit over de (Duitse) snelweg met zijn dalbruggen en statige burchten, afgewisseld met eindeloze graanakkers. Je zou bijna zeggen: ‘…toen een autoritje nog leuk en totaal niet onverantwoord was’. Maar vooruit, ook in 1974 had de Club van Rome al gerapporteerd en was de eerste oliecrisis al achter de rug.

Voor wie voorheen nog wat moeite had met het verstaan van de heren Hütter en Schneider is er goed nieuws: de tekst van Autobahn is integraal in het boekje opgenomen. Gelukkig is er daarbij genoeg plek overgebleven voor wat sfeerbeelden. De eerste cd-versie van “Autobahn” liet ook nog de nodige ruimte voor geluidstechnische verbetering en, hoewel ik verre van een audiofiel ben, heb ik ook met eigen oren kunnen vaststellen dat deze ruimte benut is.

Waar zo’n nummer van 22 minuten al snel de aandacht opeist, moeten we niet over het hoofd zien dat “Autobahn” ook nog een B-kant heeft. Kometenmelodie 1 en 2 zijn twee interpretaties van dezelfde spacy thematiek. Als klein jongetje moest ik mijn cassettebandje op dubbele snelheid afspelen om in deel 1 ineens deel 2 te herkennen… Wellicht vormt dit nog het meest gedateerde hoofdstuk van “Autobahn”, maar dat doet wat mij betreft aan de aardigheid niks af.

Wanneer Kraftwerk als invloedrijke elektronicaband neergezet wordt, heeft dit vermoedelijk meer betrekking op latere albums, waar je plotseling de blauwdruk van het vroege werk van bands als Depeche Mode en Orchestral Manoeuvres In The Dark voorbij hoort komen. Tussen de krautrock van de eerste albums en de op een gegeven moment vrijwel pure elektronica van latere datum, vormt de tweede helft van “Autobahn” een nagenoeg perfect huwelijk. Het titelnummer, dat de eerste helft vult, staat voor mijn gevoel wat meer los van Kraftwerks overige repertoire. De combinatie van de twee helften is wat mij betreft ruim voldoende voor de status van Klassieker.

Casper Middelkamp

Send this to a friend