Sprakeloos! Dat was ik na de eerste beluistering van dit debuut van het Franse Le Grand Sbam. Volgens eigen zeggen is deze band ‘een gepassioneerd collectief, toegewijd aan het creëren en onderzoeken van, en experimenteren met muziek. En aan het opkomen voor levendige muziek in al zijn complexiteit, diversiteit en rijkdom’. Zo, dat is gezegd! En… alles wat ze pretenderen, dat doen ze ook. En hoe!
In de kern is Le Grand Sbam de Franse RIO groep PoiL, aangevuld met twee zangeressen en een vibrafoon. De bijzondere muziek is vooral vergelijkbaar met PoiL. Andere referenties die bij beluistering van dit album te binnen schieten zijn Art Zoyd, Henry Cow, Univers Zero, Gong (periode van de Radio Gnome Invisible-trilogie ), Frank Zappa, Magma en Mr. Bungle.
Het album, “Vaisseau Monde,” heeft een speelduur van slechts 37 minuten. Voor sommigen zal de vijf nummers grote portie van deze, toch een tikje ongemakkelijke, muziek nog steeds te groot zijn. Toch zullen er ook zijn die er een uitdaging in zien, er veel plezier uit halen en zich kunnen overgeven aan de mogelijk verslavende absurde muziek van Le Grand Sbam. Voor hen zal “Vaisseau Monde” veel te kort zijn en zal na deze ‘snack’ het muziekminnend oor smachten naar een hoofdmaaltijd van fatsoenlijke proportie!
Absurde structuren en bizarre overgangen. Af en toe een tikje neurotisch. Soms heftig en soms ingetogen en zelfs gevoelig. Ja, er gebeurt op dit album van alles. Maar de complexe muziek van Le Grande Sbam valt vooral op door de bijzondere zang van beide zangeressen: Jessica Martin Maresco en Marie Nachury. Zij presenteren een grote variatie aan vocale capriolen: opera-achtige zang wordt afgewisseld met gekke stemmetjes, vreemde klanken, maffe harmonieën en soms ook prachtige woordeloze zang.
Het nummer Dins O Sbam begint met heftige drums en zang. Vreemde overgangen volgen, waarbij de vibrafoon en loodzware basgitaarpartijen de hoofdrol spelen. De samenzang van beide dames is op zijn zachtst gezegd bijzonder te noemen. En oh ja, er wordt in het Frans gezongen.
Zowel wat de titel als de speelduur betreft het langste nummer van het album, Les Lotus Ont Fleuri, Je Suis Assis À Coté D’Un Elephant Aux Oreilles Usées, start traag, zwaar en chaotisch. Woordeloze, vaak langgerekte, hoge zangnoten zorgen voor wat extra spanning. En na enkele boeiende minuten volgt een hoofdzakelijk vocaal intermezzo waarin structuur op het eerste gehoor lastig is te ontdekken. Dit verandert halverwege het nummer, het bizarre stuk muziek ontvouwt zich langzaam en spreidt daarbij complexiteit en een veelheid van sferen tentoon.
De nummers Kouïa, Woubit en Vishnu Foutroline vormen eigenlijk samen één compositie. Kouïa start zoals ook een Magma compositie zou kunnen starten. Naast de dames zangeressen pakt vooral de basgitarist met zijn soms onconventionele spel in dit nummer een glansrol. Muziek met een spannende opbouw voorzien van zowel zeer rustige als bijzonder heftige passages.
Kouïa loopt over in Woubit. Woubit is thematisch een continuering van het vorige nummer maar dan veel rustiger, de heftiger passages van Kouïa blijven in dit nummer achterwege. Het is vooral de percussie die dit sfeervolle stuk interessant maakt.
Na iets meer dan vijf minuten gaat Woubit over in de afsluiter: Vishnu Foutroline. Naast Dins O Sbam is dit wat mij betreft één van de hoogtepunten van dit album. De samenzang werkt hier ook weer goed, basgitarist Boris Cassone bromt dat het een lieve lust is en drummer Guilhem Meier trommelt er lekker op los.
Na meerdere luisterbeurten heeft deze schijf voor mij zeker zijn momenten. Zoals eerder aangegeven zijn het openingsnummer en de afsluiter wat mij betreft de hoogtepunten. Maar ook op de rest van het album is genoeg te ontdekken en te genieten. Je moet er wel even voor gaan zitten. Je kunt je simpelweg laten meevoeren door deze bijzondere muziek, maar om echt ‘grip’ te krijgen op wat er nu eigenlijk wordt geboden door Le Grand Sbam zijn waarschijnlijk meerdere luisterbeurten nodig. Voor volhouders en liefhebbers van RIO en Zeuhl.
Tip: je kunt deze plaat in de meeste gevallen waarschijnlijk ook wel inzetten tegen ‘plakkende’ visite.