Orme, LeAlbum

Het concept-album “Felona e Sorona” van de Italiaanse band Le Orme is volgens velen een meesterwerk dat met z’n gepassioneerde kruising tussen Genesis en vooral ELP aan de top staat van de Italo prog uit de jaren ’70. Ook wat mij betreft hebben we het hier over de numero uno uit het land van de laars. Dit vierde studioalbum van het Venetiaanse trio duurt slechts 33 minuten en 33 seconden, een erg korte plaat dus. Dit kwam wel vaker voor in die tijd en jammer genoeg ook bij Le Orme. Hierdoor heeft dit album wel een creativiteitsdichtheid gekregen van heb ik jou daar. Zwakke maten zijn er dan ook niet. “Felona e Sorona” laat compositorisch een enorme Le Orme horen.

Veel meer dan op hun voorganger “Uomo Di Pezza” zit er een coherentie in het materiaal waardoor alle muzikale daden perfect samenvallen. Zo heeft de volvet klinkende basgitaar van Aldo Tagliapietra niet alleen een ondersteunende functie, tevens leveren zijn noten hun bijdragen aan de melodieën. Het feit dat de plaat een concept is heeft het beste bij de drie muzikanten naar boven gehaald. Daarover heen heeft Tagliapietra zich als zanger niet onbetuigd gelaten. Met z’n fluwelen stem klinkt hij als een uitermate bezielde John Wetton, maar dan hoger. De zang is in de moerstaal en wat de inhoud van de teksten betreft kun je beter de muziek voor zichzelf laten spreken. Het concept is namelijk nogal stoffig. Het verhaal gaat over twee tegenovergestelde planeten. Op Felona is het goed toeven maar op Sorona heerst een sombere sfeer. Aanvankelijk draaien beide planeten nog om elkaar heen maar uiteindelijk ontstaat er een harmonie tussen de twee. Blah blah blah.

De ambiance waar binnen dit verhaal zich voltrekt komt over als iets ronds, temeer omdat de toetsensymfo van de band niet het hoekige kent van een elektrische gitaar. Dit gevoel komt ook omdat de muziek vol zit met rollend, vaak opzwepend drumwerk van de meesterlijke Michi Dei Rossi, alsmede galopperend orgelspel en kwetterende moogloopjes van Toni Pagliuca. De toetsenist speelt er overigens met meer beheersing dan op welk Le Orme-album dan ook. Zijn thema’s zijn redelijk behapbaar en samen met zijn onderliggende akkoorden staan ze in dienst van de compositie’s. Toch kent zijn spel de nodige flamboyance en avontuurlijkheid.

Vanaf de orkestrale seconden uit de intro van de plaat tot aan de accenten in het hectische slot heerst er een comfortabel soort basisgeluid waarbinnen alles mogelijk is. Alleen al in opener Sospesi Nell’Incridibile komt Le Orme met klassieke passages, spacey geluiden en psychedelische bliebjes. Toch zijn deze vooral verwoven met de bands magnifieke prog; uitbundig en zweverig. Als de band ergens goed in is dan is het wel in vloeiend zijn op de vierkante centimeter. Het album is met al zijn wendingen een emotioneel artistiek geheel. Er zijn stukken met akoestische gitaar, mysterieuze klanken en er is droefenis, maar er is ook bombast en euforie.

“Felona e Sorona” is er het album niet naar om tracks afzonderlijk te bespreken maar goed dan: een sterk nummer is L’equillibrio. De Moog haalt er ontzagwekkend lekker uit op een manier die we al jaren zo bewonderen binnen ons geliefde genre. Ook is er weer een geslaagde integratie met in dit geval jazz. De piano gaat helemaal die richting op met z’n akkoorden, maar dan wel zonder dat de band van het padje raakt. En nu ik toch bezig ben: aan het einde van All’Infuori Del Tempo zit een compositorisch fraai moment dat toewerkt naar de afsluiter Ritorno Al Nulla dat de grote finale van het geheel gaat worden.

Niet zelden wordt Le Orme samen met de bands Premiata Forneria Marconi en Banco Del Mutuo Soccorso genoemd als de grote drie van de Italo-prog uit de jaren ’70. Deze status is naar mijn mening helemaal terecht. Le Orme heeft die status geheel met hun uitgekiende oeuvre verdient. Het is wel duidelijk waarom voor velen “Felona e Sorona” het absolute hoogtepunt hiervan is.

Dick van der Heijde

2CD Deluxe Edition: