Orme, LeDVD

Eindelijk, eindelijk is het dan zo ver, Le Orme heeft nu ook een dvd aan zijn discografie toegevoegd. Eindelijk omdat deze band bij mijn weten nog nooit voet op Nederlandse bodem heeft gezet – en dat waarschijnlijk ook nooit zal doen – en liefhebbers van deze Italiaanse toetsensymfoband nu eens kunnen zien hoe de band live zijn muziek voor het voetlicht brengt. Iets wat ik overigens zonder het zien van deze dvd al wist dat dit meer dan dik in orde was, aangezien ondergetekende zelf bij het concert op deze dvd aanwezig was dat op 10 juli 2005 onderdeel vormde van de 2005 editie van het festival NEARfest dat elk jaar plaatsvindt in Bethlehem, en vandaar de titel van dit album, in de Amerikaanse staat Pennsylvania.

Le Orme behoort wat mij betreft tot de grote drie van de Italiaanse prog uit de jaren ’70. Een trio waarvan PFM en Banco ook deel uitmaken en waarbij Le Orme op een of andere manier altijd mij het meest heeft aangesproken. Het is melodieuze maar vooral ook passievolle toetsensymfo a la Emerson, Lake & Palmer maar dan zonder de overdadige kitsch en bombast van dit Engelse trio.

Nee, Le Orme heeft in zijn nu ruim 42 jarige carrière – afgezien van een korte periode in de jaren ’80 – altijd een meer dan smaakvolle koers gevaren.

En dat smaakvolle, bijna no-nonsense karakter straalt ook deze dvd uit. De heren kiezen er zo te zien bewust voor om niet de hele poppenkast van mogelijkheden te benutten en zodoende kent deze dvd dan ook geen Dolby of DTS 5.1 geluidsspoor, maar simpelweg een glashelder stereospoor. Is dat erg? Persoonlijk vind ik van niet omdat je over het algemeen een concert ook op deze manier live in de zaal mee krijgt: je staat of zit in de zaal en de band staat te spelen op het podium met links en rechts daarvan de luidsprekers.

Ook qua beeld en met name ook qua regie heeft men het heerlijk simpel gehouden. Voor diegenen die IQ’s “Stage” dvd kennen en dan met name het NEARfest optreden daarop, kan ik zeggen dat het beeld en camerawerk een beetje dezelfde sfeer heeft. Camerastandpunten die wat ver van het podium zijn, waardoor er misschien een wat afstandelijk beeld word neergezet wat dan weer wordt gecompenseerd door een aantal goede vaste camera’s op, voor en naast het podium. Met name de camera die naast drummer Michi Dei Rossi staat is precies zoals het moet bij een drummer van het kaliber als Dei Rossi. Het is nu genieten om te zien hoe hij de drums op zijn herkenbare swingende, bijna dansende manier bespeelt. Ook smaakvol is het spaarzame maar daardoor juist effectieve gebruik van splitscreens (iets wat IQ op zijn “Stage” dvd veel meer gebruikt). Misschien ziet het geheel er voor de jongste generatie progliefhebbers er wat belegen uit, maar ik heb tien keer liever dat ik een band gewoon zie spelen, dan dat de beeldeffecten-trukendoos ten volle wordt benut. Le Orme kiest ervoor om zich te laten zien en horen zoals ze zijn en dat samen met hun muziek voor zich te laten spreken.

En het is dan ook de muziek die uiteindelijk alle terechte aandacht krijgt. Jammer genoeg hebben de heren er niet voor gekozen om het gehele optreden op deze dvd te zetten. Of daar technische redenen aan ten grondslag liggen is mij niet bekend, maar jammer vind ik het wel. Daardoor krijgen we bijvoorbeeld niet het laatste studio-album “L’Infinito” voorgeschoteld, maar alleen maar de eerste 15 minuten van dat album plus het Indiaas getinte (sitar + viool) nummer La Ruota Del Cielo. En voor diegenen die het album kennen maar nog nooit hebben gezien hoe de band het speelt, wordt eindelijk duidelijk hoe de gitaarklanken op dat album worden gespeeld: toetsenist Michele Bon speelt dit op z’n zelf ontworpen en gebouwde draagbare toetseninstrument waarmee hij bijna feilloos gitaarsolo’s weet te simuleren. In La Ruota Del Cielo installeert  zanger / bassist Aldo Tagliapietra zich in kleermakerszit op de vloer van het podium en laat horen dat hij ook nog eens een begenadig sitarspeler is. Na de eerste zwaar symfonische 15 minuten van “L’Infinito” neemt de band even gas terug.

Die sfeer wordt aan het begin van de suite van nummers afkomstig van het album “Uomo Di Pezza” uit 1972 nog even vastgehouden, maar in het ruim 8 minuten durende La Porta Chiusa wordt dan het vuurtje lekker opgestookt en is drummer Michi Dei Rossi die als een waar volbloedpaard de band vooruit stuwt. Klassieke orgelintermezzo’s en melodieuze synthsolo’s vliegen ons om de oren.

We gaan vervolgens met Cemento Armato nog een jaartje verder terug in de tijd, naar het album “Collage” uit 1971. Dit stuk is al jaren een perfect vehikel voor het gezelschap om de hele band voor het voetlicht te laten treden met de nodige solo’s. Pianist / toetsenist / violist Andrea Bassato is als eerste aan de beurt met een lekker scheurende elektrische vioolsolo, waarna Michele Bon het van hem overneemt op z’n ‘gitaar’, maar natuurlijk ook zijn Hammond-orgel. Blijft toch mooi om iemand aan het werk te zien en te horen die weet wat hij met zo’n instrument kan.

En dan is het al tijd voor het hoogtepunt van bijna elk Le Orme optreden en ook zeker van deze dvd: een integrale uitvoering van hun klassieke album “Felona E Sorona” uit 1973. Het is op dat album dat de toetsensymfo van Le Orme tot volle wasdom is gekomen met naast de geijkte piano- en orgelklanken ook veel ruimte voor Moog-solo’s en vette stringsynthesizer tapijten. En dan is het ook maar wat handig dat Le Orme al weer jaren met twee toetsenisten opereert waardoor het allemaal perfect uit de verf komt. Het geheel is een heerlijk lange muzikale trip waarbij hoogtepunt op hoogtepunt word gestapeld. Misschien nog wel het meest bijzondere is het feit dat zanger / bassist Aldo Tagliapietra na al die jaren nog steeds over diezelfde schitterende, hoge maar toch volle stem beschikt en mij daarmee menig keren kippenvel weet te bezorgen als hij weer eens zo’n heerlijke zangmelodie neerzet. Helemaal magisch is het moment aan het eind van het vierde deel L’equilibrio als hij het laatste woord van de tekst van dat nummer zingt en langzaam achteruit wegloopt van z’n microfoon waardoor zijn stem in de eeuwigheid lijkt te verdwijnen. En natuurlijk is een ander hoogtepunt het dolmakende slot Ritorno Al Nulla dat bijna als een soort van bedwelmende dans van orgelloopjes, synthsolo en drummer Michi Dei Rossi die de band naar grote hoogten opzweept. En ook al was hiermee het optreden nog niet ten einde – er volgden nog enkele steengoede toegiften die avond – het maakt het wel tot een meer dan bevredigend slot van deze dvd.

Concluderend durf ik te stellen dat dit één van de betere prog dvd’s is die in het jaar 2008 is verschenen. Je hoort en ziet een band onder ideale omstandigheden één van zijn beste optredens geven met muziek die ik gerust tot het beste van de Italiaanse progwereld durf te rekenen.

Christian Bekhuis