Monni, LorenzoAlbum

Dit album van componist Lorenzo Monni is losjes geïnspireerd op het boek “Zwarte Zwanen” van filosoof Nassim Nicholas Taleb. In dat boek gebruikt Taleb het beeld van zwarte zwanen voor die toevallige gebeurtenissen die ons hele leven veranderen, zoals de uitvinding van het internet of 11 september 2001. Knap lastig om zo’n filosofisch beeld te verwerken in een collectie instrumentale muziekjes en nog moeilijker om dat er als luisteraar weer in te ontdekken. Wat moet ik  bijvoorbeeld met het feit dat de zwanen die Monni voor zijn plaat gebruikt een paar tinten lichter zijn? Is Extremistan een verwijzing naar 9/11? Dat soort gepuzzel kan me lang bezig houden, maar al word ik tweehonderd jaar oud – en daar zullen we nog heel veel zwarte zwanen voor nodig hebben – een oplossing zal ik niet vinden. Dat is misschien ook wat teveel eer voor deze plaat.

Oké, de muziek. Monni (en zeg dat eens drie keer achter elkaar?) maakt op deze plaat gitaarmuziek, er komt heel nadrukkelijk geen synthesizer aan te pas, zoals op “Debris”. Dat neemt niet weg dat de effecten je om de oren vliegen, hij is erg vindingrijk met het vermangelen van zijn geluiden. Al die effecten geven de plaat een psychedelisch karakter, maar Monni blijft ver van de spacerock vandaan. Het is ook lastig jammen in je eentje. Zijn muziekjes hebben eerder een beheerste toon, ook op de wat stevigere momenten. Echt ruig wordt het nergens, wat voor een deel komt door die beheersing, maar voor een deel ook door de geluidskwaliteit en de mix, waarin met name de drums wat in de verte zijn geplaatst. Het is op zich aardige muziek die zich lastig laat vergelijken met andere muzikanten of stromingen. Dat is ook wel eens prettig, maar ook een veeg teken.

Hoe aardig de stukken ook klinken, het komt namelijk niet echt van de grond, dit project. Monni is geen gitaargod, geen shredder, echte solo’s speelt hij niet. De drummers spelen ingetogen wat ze moeten. Die omfloerstheid is fijn in een oosters getint stuk als Amarcord, waar Monni met de e-bow ook een aan Robert Fripp refererend gitaargeluid produceert. In andere stukken, waar het tempo en het volume een mate van ‘hup met de geit’ suggereren, blijft het veel te braaf. Alleen Zeitgeber is een wat zwaarder, somber stuk bijna industriële muziek. Zal wel aan de titel liggen.

Ergens tussen jazz, psychedelica en progressieve muziek blijft Monni een beetje steken met zijn huisvlijt. Te rare akkoorden voor Anthony Phillips, niet stout genoeg voor Motorpsycho, te stijfjes voor Alan Holdsworth. Vleesch noch visch. Hooguit zou je een grootste gemene deler kunnen vinden in voornoemde Robert Fripp, die immers ook tot in het extreme met zijn gitaar experimenteert. Monni gaat echter minder ver dan Fripp. Zijn soundscapes zijn minder naargeestig, zijn experimenten met echo blijven wat aan de oppervlakte.

Ondertussen is het helemaal niet slecht, hoor. Monni is beter in sfeertjes dan in een verhaal, daarvoor zijn z’n melodielijnen te weinig uitgesproken. In die sfeertjes is hij echter reuze goed, de plaat mag dan weinig te vertellen hebben, hij verveelt niet. Monni is creatief, weet met zijn gitaar zoveel verschillende geluiden te maken (van steeldrum tot windvaan) dat de aandacht bij “Grey Swans Of Extremistan” geen moment verslapt. Het is alleen net Chinees eten: licht verteerbaar en nauwelijks memorabel.

Wel een eervolle vermelding voor het artwork: Bridget Farmer maakte een schitterende zwaan voor de hoes.

Erik Groeneweg