MetaphorAlbum

 ‘Muziek van een andere planeet’ is een vaak gehoorde uitspraak onder muziekliefhebbers en vrijwel altijd figuurlijk bedoeld, uitzonderingen daargelaten…

Metaphor is een groep die met een frequentie van eens in de drie of vier jaar een nieuw album het licht doet zien. Dat is nu net zo’n tijdspanne waarin een groep behoorlijk in de vergetelheid kan geraken. Voor deze heren is dat geen probleem. Muziek maken en muziek spelen is immers hun hobby en geen primaire broodwinning. Wat is het dan toch lekker om je albums in eigen beheer te kunnen  uitbrengen.
Op één of andere manier bezit ik zelf een zintuig waarbij een nieuw Metaphor-album mijn aandacht trekt. Dat gebeurde dus ook met het voorliggende “The Sparrow”. In de recensie van “Entertaining Thanatos” werd de geschiedenis van deze Amerikanen al uitvoerig uit de doeken gedaan. Eigenlijk is er in die drie jaren sindsdien bitter weinig veranderd. Of het moet zijn dat de zoektocht naar een vaste drummer met succes is afgerond, getuige de aanwezigheid van Gregg Miller als vast bandlid.

Ook nu hebben we weer te maken met een conceptalbum. Alleen is het concept niet zelf bedacht en geschreven. Deze keer dient het boek The Sparrow van Mary Doria Russell als centraal thema voor deze schijf. Dit science fiction verhaal gaat over de missie van acht Jezuïeten naar een buitenaardse planeet genaamd Rakhat. De aandacht van deze planeet werd (of beter nog ‘wordt’) in Puerto Rico in het jaar 2019 gevestigd door de ontvangst van signalen die bij nadere bestudering muziek bleek te zijn. Op deze planeet troffen zij een wereld aan die al hun bevattingsvermogen te boven ging en hen leidde naar de ware betekenis van de menselijkheid. Uiteindelijk keert in het jaar 2059 één van hen, Emilio Sandoz, terug op aarde en deed zijn verhaal over wat was misgegaan.

Wanneer we het over de muziek op “The Sparrow” hebben zijn drie dingen duidelijk. Er klinkt nog steeds een zeventiger jaren geluid door met als voornaamste referentie het ‘oude’ Genesis met een vleugje Yes. Het album laat zich een stuk eenvoudiger beluisteren dan zijn voorgangers. Ondanks het gebrek aan originaliteit is dit het beste Metaphor-album tot nu toe. Een recenter ijkpunt is het eveneens Amerikaanse Ad Infinitum. Met name de zang van John Mabry vertoont grote overeenkomsten met die van John ‘Goose’ Seguso. Wat dichter bij huis hebben we het Duitse High Wheel dat zich muzikaal in het zelfde straatje als Metaphor begeeft.

Op “The Sparrow” worden vocale nummers regelmatig afgewisseld met instrumentale stukken waarmee een uitgebalanceerd geheel ontstaat. Eigenlijk kunnen we spreken van een science fiction rock opera. Gezichtsbepalend en verantwoordelijk voor het geluid van de groep zijn gitarist Malcolm Smith, toetsenist Marc Spooner en zanger John Mabry. Gedrieën zorgen zij voor melodie en toegankelijkheid, zonder dat we overigens echt kunnen spreken van neo progressieve rock. Zo staat Deus Vult, waarin wordt besloten om af te reizen naar Rakhat, garant voor uitstekend melodieus toetsenwerk op Hammond. Dit is ook het enige nummer waarin bas en drum vrij prominent aanwezig zijn. Voor het overige spelen deze instrumenten een wat ondergeschikte en meer begeleidende rol.

Net als in Deus Vult treffen we melodieus toetsenwerk ook aan in Stella Maris en Mother Night. Steve Hackett-achtig gitaarwerk begint het met veel tempowisselingen doorspekte Death In Eden, waarin volgens het verhaal wordt geland op Rakhat. De fragiel aandoende zang van John Mabry is mooi en komt met name in dit nummer goed tot zijn recht. Het is dan ook één van de beste nummers op het album.  Met bijna twaalf minuten is Challalla Khaeri het langste nummer. Muzikaal heeft dit nummer veel weg van het Duitse High Wheel, voornamelijk vanwege het gitaarspel. Mooi en luchtig is het met veel Mellotron voorziene God Will Break Your Heart. Het nummer begint aanvankelijk met pastoraalachtige samenzang, waarna het nummer halverwege een gospelachtige sfeer krijgt. Het nummer eindigt met de geheimzinnige spacegeluiden waarmee het album ook begon. Helemaal rond wordt de cirkel met het klassiek aandoende instrumentale afsluitende Afterture, waarin de melodielijn uit Deus Vult erg mooi terugkomt. 

“The Sparrow” is een album van consistente kwaliteit die van begin tot eind blijft boeien en nergens inzakt. De voorgaande albums hadden daar nog wel eens last van. In die zin is de ontwikkeling van Metaphor duidelijk hoorbaar. Het zal deze mannen verder ronduit een worst wezen of hun muziek nu veel wordt beluisterd of niet. De liefde voor de progressieve muziek en het creëren ervan druipt gewoon van dit album af. Hier volstaat dan ook een oud gezegde: ‘vakmanschap is meesterschap’.

…nu rest ons te wachten tot het jaar 2019 om vast te stellen of, pakweg, Vader Abraham en Frans Bauer ook van een andere planeet afkomstig zijn.

Hans Ravensbergen