De laatste tien jaar is de feitelijke bekendheid van de Italiaanse symfonische rock uit het begin van de jaren zeventig met sprongen toegenomen. Dat komt natuurlijk – laten we elkaar geen watje noemen – door de downloadmogelijkheden die het internet van vandaag de dag biedt. Sommige nieuwsgroepen staan bol van Italiaanse klassiekers. In een handomdraai kan je zo tientallen klassiekers binnenzuigen. BUMA/Stemra heeft het nakijken.
Ik ben wat dat betreft al van de oude stempel. Ik heb tien jaar geleden een vriend een stapeltje van vijftig lege cd’s gegeven, met de opdracht ‘doet u maar wat Italiaanse klassiekers’. Wat ouderwets! Wie heeft er vandaag de dag überhaupt nog een brander in zijn computer zitten? Het stapeltje van die 50 cdr’s heb ik niet meer, maar ik vermoed dat ik tien jaar later zeker 95% van dat stapeltje origineel bij Rob Hanemaayer tijdens concerten heb aangeschaft, en de rest on-line, via allerlei leveranciers, betalende met mijn PayPal. De tijden zijn veranderd!
Want wat waren het sneue tijden, vroeger. In de jaren ’80 kan ik me goed herinneren dat er ‘symfonaten’ waren die LP’s importeerden, helemaal uit Italië. Ze kwamen met namen als Quelle Vecchia Locanda en Il Balletto Di Bronzo. Of ze hadden het over het mysterieuze werk “Garden Shed” van England (inderdaad een meesterwerk), of “Battlement” van Neuschwanstein (een overschat misbaksel), want de obscure werken kwamen niet allemaal uit het land van de Romeinen. Je kende zelf niemand die deze werken ook daadwerkelijk voor je op een cassettebandje kon zetten, en je was al als een kind zo blij als je plaatselijke platenboer de nieuwe Pendragon voor je kon leveren. ‘Import’ betekende maanden wachten, torenhoge invoerrechten betalen en hoogstwaarschijnlijk aan het einde een annulering. Het obscure werk, zoals ook “Zarathustra” van Museo Rosenbach, was slechts weggelegd voor de exclusiveling.
Maar dankzij de hierboven beschreven nieuwe vormen van distributie, omarmd door muziekfans, verfoeid door platenmaatschappijen, kwamen de oorspronkelijke werken praktisch allemaal opnieuw uit, vaak meerdere malen. Het leidde allemaal tot remasters, verzamelaars, herinterpretaties, en – hoe kon het ook anders – reünies en concertreeksen, zelfs complete festivals gewijd aan de Italiaanse traditie. Tenslotte kreeg de beweging nieuwe impulsen met tal van nieuwe Italiaanse progrockbands die de traditie in ere houden, zo niet pure plagiaat pleegden (La Maschera Di Cera, La Coscienza Di Zeno, noem ze maar).
“Zarathustra, Live In Studio” is, zoals de titel zegt, een in de studio in oktober 2012 opgenomen live-uitvoering van “Zarathustra” (1973). Het leuke is dat de band begint met het slotnummer Dell’ Eterno Ritorno, om vervolgens de twee andere nummers van kant B te vertolken, en af te sluiten met het epos Zarathustra, dat oorspronkelijk de klassieker opende.
Nu hou ik niet zo van live-cd’s, en al helemaal niet van herinterpretaties van oude werken. Ze kunnen haast nooit in het voetlicht staan van het werkelijke kunststuk. Voor “Zarathustra, Live In Studio” geldt dat niet. De ‘verkeerde’ volgorde maakt dat de cd voelt als een nieuw werk, en hoewel de band het materiaal noot voor noot naspeelt, bruist en borrelt de muziek als nooit tevoren. De stem van de oorspronkelijke zanger Lupo Galiffi heeft niets aan kwaliteit ingeboet, en vooral de eveneens oorspronkelijke drummer Giancarlo Golzi (die later nog furore maakte als drummer van Matia Bazar, waarmee hij met Ti Zento in de jaren ’80 nog een enorme hit had) is een waar supertalent. Het laatste oorspronkelijke groepslid is toetsenist en componist Alberto Moreno, en hij zal met deze live-band en de vertolking van zijn meesterwerk een blij en trots man zijn.
De verschillen die er verder zijn, zijn klein maar interessant. Zo geeft het feit dat men twee gitaristen in dienst heeft genomen de gelegenheid het epos Zarathustra af te sluiten met een heus gitaarduel. Ook de ingehuurde bassist Andy Senis blijkt zich soepel en heerlijk door het materiaal heen te werken.
Nu is deze recensie ook weer geen oproep om massaal cd’s te gaan downloaden. Het is slechts een constatering dat de verkrijgbaarheid (of beter gezegd: de mogelijkheid om iets te leren kennen) van essentieel belang is bij de muziek als de onze. Is het je weleens opgevallen dat de grootste klagers wat betreft het illegale downloaden de slechtste platen produceren? Geen wonder dat ze balen als mensen eerst hun product kunnen beoordelen alvorens tot aanschaf over te gaan. Wat betreft Museo Rosenbach echter, ga je goddelijke je gang. Want ik ben ervan overtuigd dat je de plaat zo goed zal vinden, dat je een origineel exemplaar koopt, zodra de gelegenheid zich voordoet. Koop dan deze live-uitvoering in de studio maar. Hier heb je een link: http://www.beyondrock.nl/index.php?pPagina=catalogus&action=productdetails&id=7242&noOrder=N. Zestien euro. Verzendkosten twee euro. De prijs van twee patatjes oorlog, een goulashkroket, een kaassoufflé en twee milkshakes.
De vijftig volkomen illegaal gekopieerde cd-r’s hierboven (ouderwets, hè?) hebben ervoor gezorgd dat ik “Zarathustra” van Museo Rosenbach direct als klassieker moest erkennen. Eén van de allerbeste symfonische rockplaten uit de jaren ’70, elk land meegerekend! Het heeft nog een jaar of twee geduurd voordat ik het werkje kocht, en nu heb ik er zelfs twee. De live-uitvoering van deze klassieker is werkelijk alles wat je van een herinterpretatie mag verwachten: zo trouw als een hond aan het origineel, maar met toch een frisse, nieuwe impuls. Of misschien moet ik het zo verwoorden: goede muziek is tijdloos. Of zo: als de muziek echt goed is, komt de beloning vanzelf.
Markwin Meeuws