Neu!Album

Met deze Neu! ’75 hebben we het laatste album van de klassieke periode van Neu! voor ons liggen. Het zal vast onderhand geen betoog meer hoeven hoe belangrijk deze band geweest is in de muziekgeschiedenis. Niet alleen binnen de krautrock of zelfs binnen het grotere domein van de progressieve rockmuziek. Ver daarbuiten ook. In de David Bowie recensies van deze special zijn zelfs legio voorbeelden van te vinden. Maar met dit album zorg Neu! voor inspiratie bij minder voor de handliggende bands of muzikanten. Dat David Bowie’s “Heroes” geïnspireerd is door Hero is bijna een open doel intrappen maar ook John Lydon (oftwel Johnny Rotten) zag hier wel iets in voor zijn band later.

Het loont dus om ook deze derde van Neu! eens dieper te onderzoeken. Want ook voor mij is dit misschien wel de boeiendste Neu!. Het verschil tussen Klaus Dinger en Michael Rother is op dit album namelijk wel heel erg duidelijk. In die tijd wou Rother verdergaan in de bestaande Neu!-stijl, met zelfs hier en daar ambientinvloeden terwijl Dinger een meer rock-richting prefereerde. Dus wat werd er besloten in een bijna Belgisch compromis? Een plaat heeft twee kanten dus we doen aan kant A wat Rother wil en aan kant B wat Dinger wil.

Laat ons dat beginnen met kant A, de klassieke Neu!-kant als het ware. Dit is dichtbij de Neu! die we hebben leren kennen in de eerdere albums van dit duo. De drie stukken op de A-kant lijken op het eerste gehoor bijna één samen horende suite te vormen waar Neu! hun muzikale ambities nog meer richting ambient op laat schuiven. Met als climax hiervan het derde stuk Leb’ Wohl. Toch wel de beste illustratie van waar Rother lijkt heen te willen. Het is bijna meditatieve muziek waar je je makkelijk in kan verliezen als je hiervoor openstaat. Dit is het soort muziek dat je later bij post rock bands zoals Tortoise zal terug vinden, of bij het betere ambient-werk zeg maar. Dat mag eigenlijk ook geen verbazing wekken als je weet dat Michael Rother de jaren hiervoor heeft samen gewerkt met krautrock collega’s Cluster. Een band die een stuk dieper in de elektronische muziek en ambient zit.

Maar er is dus ook een kant B aan deze plaat! De kant van Klaus Dinger dus, met medewerking van zijn broer Thomas Dinger en van Hans Lampe. Aftrappen doen we met Hero én dus met gitaarwerk op een manier die we van Neu! totaal niet gewoon zijn. Wat wel meteen duidelijk wordt is waarom dit album als een inspiratiebron voor John Lydon genoemd wordt. Het rauwe gitaarwerk, de agressie die eruit voortkomt…je moet geen muziekkenner zijn om hier vroege punk in te zien (je zou het ook proto-punk kunnen noemen als je van zulke termen houdt). Ook de zang en de agressie die daar inzit is iets wat je bij veel punk later zal zien terugkomen: je hebt echt niet zoveel verbeelding nodig om hier Johnny Rotten van bij The Sex Pistols in te horen.

After Eight is een nummer dat ietwat in dezelfde ‘proto-punk’ sfeer zit terwijl E-Musik toch weer wat meer de experimentele kant opzoekt. Hier krijg je namelijk 10 minuten lang een nummer opgebouwd rondom het drum-ritme uit Hero. Boeiend? Ja. Eentonig? Nee. Maar wel 10 minuten lang hetzelfde ritme terwijl de toetsen en gitaar het nummer vorm geven op een melodieuze maar meer minimale manier. Terwijl het voornoemde After Eight weer gebouwd lijkt te zijn rond datzelfde drum-ritme maar dan hier met de agressieve rauwe punk-gitaar erover. Je zou dus kunnen stellen dat E-Musik nog wel in de buurt van de klassieke Neu! lag terwijl de andere twee een andere richting uitgingen. Maar door het gebruik van gelijkaardig drumritme kan ook deze kant bijna als één geheel beschouwd worden.

Dat “Neu! ‘75” een zeer boeiend en interessant album is, dat mag wel duidelijk zijn. Dat het tevens ook een zeer schizofreen album is, lijkt me ook meer dan duidelijk. Het zal vast voor niemand echt een verrassing dat de band na dit album ook gesplit is. Michael Rother zal hierna nog meer met Cluster samenwerken, met Brian Eno en een solo carrière uitbouwen terwijl Klaus Dinger met zijn broer en Hans Lampe de band La Düsseldorf oprichtten. De scheiding die al op het album duidelijk was, werd nu ook in werkelijkheid zo.

Het compromis op “Neu! ‘75” werkte heel erg goed maar zou nooit lang werkzaam gebleven zijn. Het heeft ons gelukkig wel een zeer sterk én zeer invloedrijk album geschonken. En tegelijkertijd, misschien een beetje paradoxaal, ook hun meest toegankelijke.