Nightingale

Nightingale is waarschijnlijk niet het project dat muzikale duizendpoot Dan Swanö de meeste bekendheid in de prog- en metalscene heeft opgeleverd. Dan denken we toch eerder aan zijn werk in progressieve death metal gigant Edge Of Sanity (ga “Crimson” luisteren!), zijn rol als producer van Opeth (ga “Morningrise” luisteren!), of zijn vocale bijdrage aan Arjen Lucassen’s Star One (ga Starchild van “Space Metal” luisteren!). De bescheiden reputatie van Nightingale is qua impact binnen ons wereldje in die zin begrijpelijk, maar zeker niet terecht.

Het bandgeluid ontwikkelde zich over de eerste rits albums (ook door de samenwerking met broer Dag Swanö/Tom Nouga), van de goth rock pastiches op debuut “The Breathing Shadow” (1995), geleidelijk naar een donkere vorm van (hard)rock met progressieve tintjes. Wat Nightingale daarbij uniek maakt is het typisch Zweedse talent van de Swanö-broers om prachtige melodieën in hun composities te verwerken, zelfs in de stevigere tracks die tegen de metal aanleunen.

Het is daarom meer dan terecht dat Inside Out binnen zijn uitgebreide heruitgave-strategie ook aandacht besteedt aan Nightingale. Het is dan weer jammer dat het eerste album dat door Swanö zelf geremastered is niet het meest cruciale bestanddeel van de discografie vormt. “Nightfall Overture” presenteerde in 2005 een dwarsdoorsnede van de eerste vier Nightingale-albums. De verzamelaar bevatte twee tracks van elke plaat, aangevuld met een bewerking van Edge of Sanity’s Losing Myself en het nieuwe nummer Better Safe Than Sorry.

Nu ben ik doorgaans toch al niet zo’n liefhebber van verzamelalbums, maar vooral in dit geval werkt de Greatest Hits-aanpak niet fantastisch. Dat komt eerst en vooral doordat de muzikale sfeer op de individuele albums nogal verschilt. Daarnaast zijn ze onderdeel van een verhaal dat meerdere albums omspant. Die conceptuele dimensie valt op deze manier natuurlijk grotendeels weg. Het betekent dat “Nightfall Overture” een nogal onsamenhangende collectie songs bevat. Wellicht is dat de reden dat de Swanö’s destijds besloten hebben de tracks voor “Nightfall Overture” opnieuw op te nemen in een poging wat meer muzikale consistentie te creëren.

Het is een logische gedachte, maar het resultaat pakt niet overal even goed uit. De nieuwe opnamen klonken ook al in 2005 technisch beter dan hun originele versies, en Dan Swanö zingt gelukkig niet meer alsof zijn kaken in een lijmklem zitten. Het geluid sluit ook beter aan bij de meer gestroomlijnde melodieuze rock van latere Nightingale-albums, maar haalt het gevoelsmatig toch niet bij de originele opnamen. De gepolijste AOR-benadering maakt de sound wat gladjes en oppervlakkig, waar de oorspronkelijke versies eerder mysterieus en dreigend (zoals titeltrack Nightfall Overture) of melancholisch en emotioneel (Alonely) klonken. Het hart is er weliswaar niet uitgerukt, maar wel onder narcose operatief verwijderd.

De livetracks op de bonusschijf vormen een gefragmenteerd allegaartje. Het gros is opgenomen tijdens het Duitse Rock Hard Festival in 2016. Die registratie klinkt prima, maar is al in 2017 uitgebracht als “Rock Hard Live”. De oudere opnamen zijn interessanter, maar ontstijgen soms niet de bootlegkwaliteit. Bovendien zijn ze deels afkomstig van latere Nightingale-albums die helemaal niet vertegenwoordigd zijn op “Nightfall Overture”. U begrijpt het inmiddels: van de logica moet deze verzameling het niet hebben.

Uiteindelijk is de heruitgave van “Nightfall Overture” daarmee niet essentieel voor de echte fan, zoals dat eigenlijk altijd het geval is bij een verzamelaar. Het gold voor de originele versie uit 2005, en het verandert met deze nieuwe release niet substantieel. Die conclusie zegt echter niks over de kwaliteit van de muziek van deze onderschatte band. Voor een eerste kennismaking met het oeuvre van Nightingale is “Nightfall Overture” daarom geen verkeerde kandidaat. Ik kijk intussen vooral reikhalzend uit naar de heruitgave van persoonlijke favoriet “I” in de zomer van 2024.