PaatosAlbum

In 2011 maakte de Zweedse band Paatos, door velen verloren gewaand na het vertrek van een bassist Stefan Dimle en toetsenist Johan Wallén en de daaropvolgende radiostilte, onverwachts een zeer sterke comeback met het fraaie “Breathing”. Een jaar later brengt de band opeens alweer een nieuw album uit, hun vijfde, toepasselijk getiteld “V”. De plaat bestaat echter niet volledig uit nieuw materiaal, maar bevat naast vier nieuwe composities ook bewerkte versies van vier oude nummers, van ieder voorgaand album één. Hiermee lijkt “V” een statement over de ontwikkeling van de band: Paatos verzet de bakens voor de toekomst, maar verliest niet het verleden uit het oog.

Dus hoe klinkt deze Paatos, en wat heeft deze Paatos met het oude Paatos uitgespookt? De nieuwe composities op “V” zetten de lijn voort die al op “Breathing” werd ingezet. De nummers zijn doorgaans harder en meer poppy dan op de eerste drie albums en liggen minder dicht bij progrock en triphop dan bijvoorbeeld “Kallocain”. Een kenmerkend element van de ‘vroege’ stijl van de band, het fraaie toetsenwerk, heeft een veel minder prominente rol gekregen, wat ongetwijfeld te maken zal hebben met het vertrek van toetsenist Johan Wallén. Ook de zang van Petronella Nettermalm is een stuk minder luchtig dan voorheen, wat de muziek scherper maakt. Met name Feel en Desire klinken hierdoor ruiger dan fans gewend zullen zijn.

Veel oude eigenschappen zijn echter gebleven. Het fenomenale drumwerk van ‘Hux’ Nettermalm heeft niet aan kracht ingeboet, en Peter Nylander’s heldere, spannende gitaarspel is nog even bezwerend als vanouds. Ook weet de band nog altijd de luisteraar te betoveren met schitterende instrumentale passages, zoals in Cold War. Met de nieuwe nummers zet de band weliswaar een volgende stap in de richting die met “Breathing” al verkend werd, maar de kwaliteit van de muziek lijdt er niet onder.

Over de tweede helft van de plaat daarentegen verkeer ik veel meer in dubio. Vooropgesteld staat dat ik de moed van de band zeer bewonder. Als academicus en navelstaarderig progschrijvertje weet ik hoe beangstigend herschrijven kan zijn en hoe moeilijk het kan zijn om je eigen werk volledig om te gooien. Twee van de herziene versies hier kan ik erg waarderen, omdat ze zich sterk op de ritmische kant van de originelen richten. Met het fascinerende Quits van debuutalbum “Timeloss” liet de band al horen dat ze ook dansbare muziek kunnen maken (denk: hippe stedelijke danstent, drie uur ’s nachts, loom ravend in een flitsende bloes met net een knoopje teveel open) en de “V”-versies van Precious en Your Misery werken net zo op mijn hupsdrive.

Maar, maar. De uitgeklede, akoestische versie van In Time is vooral een beetje gezapig en voegt weinig toe aan het origineel. Ik waardeer het vakmanschap en de compositie is duidelijk nog altijd erg fraai, maar in deze vorm laat zij mij een beetje koud. Doch In Time is niet de grootste teleurstelling van het album – dat is namelijk Téa, hier (net als op de allereerste versie) fout gespeld als Tea. De track, het enige Zweeds gezongen nummer van de groep, wordt hier semi-akoestisch gespeeld, wat het nog breekbaarder maakt dan het origineel. Op zich werkt dit en ik snap waarom de band hiervoor gekozen heeft – maar de oorspronkelijke versie is een van mijn favoriete nummers van Paatos en dat niveau haalt deze opvoering niet. Het grootste gebrek is, wat mij betreft, het ontbreken van de schitterende Mellotron in het tweede deel, een passage die mij bij het origineel altijd in vervoering brengt (en ja, ik ben wel zo’n nerd dat een Mellotron mijn hart sneller doet kloppen). In deze uitvoering ontbreekt dat overrompelende effect, waardoor het nummer zeer teleurstellend is. Slakken, zout – maar ja, zo hoog heb ik Paatos van oudsher zitten.

En toch, en toch is zelfs een teleurstellende versie van een briljant nummer van Paatos ook op zichzelf een goed nummer. “V” is dan ook in alle opzichten een overtuigend album, al zou ik er zelf een aantal kanttekeningen bij plaatsen. Daarenboven is de mening die ik ben toegedaan niet echt relevant in het kader van deze plaat. De insteek was immers om enerzijds een ander geluid te laten horen en anderzijds oude melodieën opnieuw te benaderen. Dat de originelen mij te na aan het hart liggen om dit altijd te doen werken is niet de schuld van dit initiatief. Dus ja, “V” is voor 25 procent pijnlijk, maar masochistisch luisteren is ook luisteren, toch?

Christopher Cusack

CD:

LP: