Pain Of SalvationDVD

Dit is een heel raar product. Om te beginnen ziet het er uit als een dvd van de eerste twee seizoenen van een wat duistere televisieserie. De bijbehorende cd-versie heet zelfs “Original Motion Picture Soundtrack”. De hoes vermeldt dat dit de ‘groundbreaking’ serie is die twee keer iets gewonnen heeft. Da’s al gek, maar waarom niet? Verkeerde been en zo, geinig.

Als je gaat kijken naar de inhoud wordt het nog gekker. In één doos vind je een registratie van het optreden dat Pain Of Salvation op 2 maart 2007 tijdens de Scarsick-tour gaf naast een documentaire over de tournee van 2005. De bijbehorende tekst suggereert dat het één verband houdt met het ander, maar dat is natuurlijk niet zo. Ook raar.

De documentaire wordt verondersteld het einde van een hoofdstuk in de geschiedenis van de band te tonen. Maar dat is niet het geval. Op zich is het wel een vermakelijke film, die de band volgt van de repetitieruimte tot en met het optreden in Parijs. Je ziet vier mannen die zo gewoon zijn gebleven (ze helpen met laden en lossen, toetsenist Hermansson staat zelfs de repetitieruimte aan te vegen). En dan is daar hun bezielde, maar bepaald ongewone leider. Je ziet wat Spinal Tap momenten, zoals het gedoe met chocolade-eieren, die de band graag in de kleedkamer krijgt om te controleren of de zaal hun aanwijzingen wel precies volgt. Je ziet Daniel’s getob met de clicktrack, een drumspoor dat in de monitors meeloopt om het geluid synchroon te krijgen met de videobeelden, je maakt kennis met wat technici en fans. Reuze leuk en ook een beetje saai, maar het geeft nou niet bepaald een inzicht in de staat van de band.

Sterker nog, aan het einde van de film verschijnt nog een tekstje, waarin wordt gemeld dat Kristoffer Gildenlöw gevraagd is de band te verlaten. Fans weten wel dat dit gebeurd is, maar als je alleen maar de film volgt, zie je dat totáál niet aankomen! Ook krijgen we te lezen dat drummer Langell besloten heeft de band te verlaten om meer tijd te hebben voor zijn gezin. Dat was geen verrassing, want de drummer heeft duidelijk heimwee. Wel gek dat hij op de live-dvd weer gewoon meedoet, zonder een enkele verklaring. Zo laat de documentaire wel meer steken vallen. Je ziet dat Daniel geïnterviewd wordt over de achtergronden van zijn muziek (vooral over “Be”, want die plaat was toen nog niet zo lang uit) maar wat dat dan is krijgen we niet te horen. Na het zien van de documentaire wist ik niets meer van de band dan daarvoor.

Of nou ja, dat is niet helemaal waar: ik weet nu dat Daniel Gildenlöw een geweldige Monty Python fan is. Dat zegt hij in de documentaire, maar dat blijkt ook uit een heleboel ongein waarmee deze set is volgebouwd. Zo staat er een hoofdstukje ‘Easter Eggs’, waarvan de strekking is: er zijn geen Easter Eggs. De documentaire begint met een heleboel tekstjes, excuses voor voorgaande tekstjes, irrelevante informatie en geintjes. (“You have selected 2.0. For this option to work satisfactory you need to watch the documentary while slowly moving around the room”) Waar kennen we dat ook al weer van? Oh ja, het begin van “Monty Python And The Holy Grail”. In bijna alle extra’s is meligheid troef. Drummer Langell laat zijn vakantiefoto’s zien en geeft daar wat droogkomisch commentaar bij. Vervolgens krijg je daarvan ook nog eens de bloopers te horen. Wie zit daar op te wachten?

Op de concert-dvd staan ook verschillende extra’s, maar die zijn alleen maar te benaderen als je een supervervelende quiz doorstaat. Spoiler Alert: 132324312113234441. Daarna heb je toegang tot een paar grappige dingen, zoals het filmpje van drummer Langell die zijn monitorgeluid kwijt is maar toch dapper verder zingt. Ook zijn er nu wat audiotracks beschikbaar, waaronder demo’s van oudere stukken.

Schijfje twee is gelukkig een heel stuk beter dan schijfje één: het concert. Een integrale weergave van dat concert in Paradiso ten tijde van de Scarsick-tour. Dat betekent wel dat een fiks aantal (vijf) van de stukken van “Scarsick” afkomstig is. Dat is een sterke, maar toch wat simpelere plaat dan de voorgaande. Je hoort eigenlijk meteen verschil, zelfs met de stukken van “Entropia”. Die zijn veel subtieler, complexer. Gelukkig loopt Gildenlöw zijn hele oeuvre even langs; van elke plaat komt minstens één nummer voorbij.

Het concert is op een eerlijke en doelmatige manier opgenomen: een stuk of zes camera’s, waaronder een bibberende camera op het podium, een stuk of vier in de zaal en één naast het drumstel. De regie is rustig, je beeldscherm wordt geen stroboscoop, je krijgt rustig de tijd te zien wat de muzikanten doen.

En dat is heel wat. Vooral de zang maakt heel veel indruk. Dat Daniel een begenadigd zanger was wist ik al, maar ook gitarist Hallgren, die er met zijn blote bast en zijn woeste haar uitziet alsof hij uit World Of Warcraft ontsnapt is, zingt uitstekend. De band is in topvorm. Dat blijkt onder andere uit Nightmist, waarin een drumsolo het ritme aan barrels timmert, maar de andere heren rustig door blijven spelen. Erg knap gedaan. Als je eens op je gemak wil genieten van deze klasseband, is dit de ideale dvd.

De aankleding is verder simpel. Vier kleine torentjes met een bewegende lamp erop, meer niet. Een simpel lichtplan ondersteunt maar overdondert niet. Het geluid is fantastisch, vooral de 5.1 mix geeft een rijkdom aan details. De band heeft ook een prettige opbouw gekozen, met wat meer rustige dingen als Undertow in het midden en een vlammend einde. Wel is Leonard Cohen’s Hallelujah een wat wonderlijke toegift, vooral als je bedenkt hoevéél bands dat nummer al gecoverd hebben. Toch: fraaie uitvoering.

Al met al is “Ending Themes” een heleboel gedoe met een buitengewoon fraaie kern. Die documentaire is nutteloos, al die extra’s zijn eigenlijk erg oninteressant, het concert is erg fraai. Wie de balans opmaakt zal daar genoegen mee nemen, maar het blijft gek.

Erik Groeneweg

Bestel deze cd rechtstreeks bij Discorder