PanzerballettAlbum

Als ik mijn eigen recensies teruglees, dan schrik ik nogal eens van de lengte. Beknoptheid en snedige formuleringen zijn een niet te onderschatten kwaliteit van een schrijver en een zegen voor het lezende deel van de mensheid, maar een mening moet uiteraard wel uitgebreid onderbouwd worden. Ik neem daar graag de ruimte voor en heb daarover vooralsnog geen alarmerende berichten van onze webmaster gekregen. Toch zijn mijn epistels een schoolvoorbeeld voor de beginnende tekstreducent als je het vergelijkt met de promosheet die Gentle Art of Music heeft opgesteld voor “Breaking Brain”, het vijfde album van de Duitse jazzrockband Panzerballett. In een wijdlopige lofzang wordt benadrukt hoe ongelooflijk anders deze band wel niet zou zijn. Woorden. Heel veel woorden.

Zou het compensatiedrang zijn? Moet de informatie die niet in de teksten gestopt kan worden dan maar in een promopraatje? Ik ben enkel in het bezit van de promo van de cd, dus ik kan niet beoordelen hoe een koper van informatie wordt voorzien, maar de promohoes bevat weinig bruikbare info. Omdat de muziek van Panzerballett volledig instrumentaal is en er dus ook geen teksten zijn die houvast geven, zijn het dus vooral de songtitels die een idee geven waar het met dit album heengaat. En – om mijn punt ook daadwerkelijk maar eens te maken – die titels leveren een beter beeld op van dit album dan de hele promosheet.

Euroblast zal ongetwijfeld verwijzen naar het gelijknamige progmetalfestival in Keulen waar Panzerballett in 2011 en 2012 optrad, en wellicht wil de band met deze hommage een uitnodiging voor een volgende editie in de wacht slepen? Typewriter II is een van de interessantste nummers die ik dit jaar gehoord heb. Het nummer klinkt ook daadwerkelijk als een typemachine, de toetsaanslagen op de achtergrond en de afslag aan het einde van elke maat. De lange gitaarsolo, die na een minuut of twee inzet, is weliswaar zeker niet slecht maar eigenlijk – goed beschouwd – toch wel wat gewoontjes binnen dit geheel.
Op Der Saxdiktator overheerst de jazz, met uiteraard de saxofoon in de hoofdrol. Dit nummer werd overigens al langere tijd live gespeeld en was al te vinden op “Live At The Theatron Munich”, maar bij gebrek aan kennis van die dvd kan ik de versies niet vergelijken. Deze versie is in elk geval bijzonder fijn en het is jammer als het nummer na een kleine negen minuten ten einde komt.

Mahna Mahna is uiteraard vooral bekend uit The Muppet Show, al is het oorspronkelijk van de Italiaanse componist Piero Umiliani. Uitgangspunt van het nummer is dat de woorden ‘Mahna Mahna’ het liedje steeds weer bij de les brengen, waarna het via allerlei improvisatie weer afdwaalt. Panzerballett handhaaft dit uitgangspunt, en speelt ook hier weer alleraardigst met combinaties van snelle metalriffs en saxofoon.
FrantiK Nervesaw Massacre zette me in eerste instantie even op het verkeerde been. De hoofletter K aan het eind van een woord riep direct een King Crimson-associatie op, maar dat hoor ik er in de praktijk niet in. Sterker nog, waar de intro me vooral heel erg aan deed denken was aan Thunderstruck van AC/DC, dus toen werd het moeilijk de rest van het nummer nog op waarde te kunnen schatten. Dat is dan helaas ook niet echt gelukt, zeker niet omdat ik de uitwerking van de ‘massacre’ direct ging vergelijken met Massacre Du Printemps van Schnellertollermeier, wat een zeer duidelijke overwinning in het voordeel van de Zwitsers opleverde.
Shunyai is een samenwerking met de Indiase jazzpercussionist Trilok Gurtu. In de losse intro domineert de percussiebijdrage van Gurtu, die zichzelf al ‘scattend’ begeleidt, waarna Panzerballett het stokje overneemt. Helaas zitten in de volgende ruime acht minuten – voor zover ik het hoor – maar twee stukjes scat van Gurtu, waarmee de samenwerking aan de magere kant blijft, want een werkelijke interactie tussen twee muzikale culturen blijft eigenlijk uit. Het ware bijvoorbeeld interessanter geweest als de Duitsers waren meegegaan in een niet-Westers ritme, maar dat is wellicht een idee voor een volgende keer.

“Breaking Brain” is een album vol variatie, originaliteit en grappige vondsten geworden, daarin heeft het eerdergenoemde promosheet dus wel gelijk. Niet alle nummers zijn even geslaagd, maar liever een band die de plank soms net niet raakt dan een band die geen risico’s durft te nemen. Panzerballett mag wat mij betreft dan ook gewoon doorgaan op het gekozen pad (of daarvan afwijken, al naar gelang de interpretatie van de gekozen metafoor) en wellicht een volgende keer enkele echte excursies buiten het eigen genre maken. Aanbevolen voor de liefhebbers van jazzmetal.

Wouter Brunner
LP:

CD: