Ongelofelijk maar waar!
Op deze bij jullie geliefde website voor progressieve en symfonische rock ontbrak tot op heden een recensie van één van de meest eigenwijze Britse progressieve rockgroepen aller tijden: Parallel Or 90 Degrees, ook wel bekend als Po90. Toch hebben wij een goed excuus. Het laatste officiële album van Po90 dateert al weer uit 2001, hetzelfde jaar waarin Progwereld on-line ging. Vol enthousiasme gaven wij toen voorrang aan grote en bekende namen, niet wetende dat Po90 daar eigenlijk ook deel van uitmaakte.
Gelukkig is er nu een prachtig compilatie-album van deze ondergewaardeerde groep. Een groep die officieel nooit ontbonden is, maar waarvan men zich kan afvragen of deze ooit nog in dezelfde bezetting bijeen zal komen, laat staan een album gaat opnemen. Oprichter Andy Tillison (Diskdrive) verkeert immers al jaren in een midlifecrisis (hij heeft daar voor The Tangent zelfs een nummer over geschreven), zijn relatie met ‘bandmate’ en mede-Po90-oprichtster Sam Baine liep op de klippen en de goede man leek na de fusie van The Tangent met Beardfish zelfs het spoor geheel bijster te zijn. Neemt allemaal niet weg dat “A Can Of Worms” een schitterend document is geworden van vijf jaar Po90. Ik zeg vooral ‘document’ omdat ik Po90 met het eerder genoemde ‘compilatie album’ ernstig tekort doe. Deze dubbel cd bevat namelijk niet alleen nummers van alle vijf officiële albums, met alle klassiekers, maar ook nooit eerder uitgebracht materiaal.
Diegenen die Po90 slechts van naam of mp3 kennen maar nooit een album konden bemachtigen (iets wat in de reguliere handel nu vrijwel onmogelijk is), moet zich ook geen twee keer bedenken. Het is immers een ultieme kans om voor een prikkie (zie banner onderaan deze recensie) kennis te maken met de muziek van deze Britten. Ik zal alvast een tipje van de muzikale sluier oplichten.
Het staat als de spreekwoordelijke paal boven water dat alles wat Tillison met The Tangent heeft gecomponeerd zwaar is gedomineerd door de muziek die hij met Po90 heeft gemaakt. Sterker nog, The Tangent is een gepolijste en opgedirkte Po90. Maar het valt natuurlijk niet te ontkennen dat Tillison voor Po90 inspiratie heeft gevonden in de muziek van Van Der Graaf Generator. Al vanaf de eerste nummers is zijn karakteristieke stemgeluid en wervelend Hammondorgel- en synthesizerspel herkenbaar. In het bijzonder zijn orgelspel kom je op vrijwel alle nummers tegen. Over ’s mans kwaliteiten als zanger lopen de meningen sterk uiteen. Ik behoor tot de categorie die hem wel een redelijk goede zanger vind, althans zijn stemgeluid komt bij mij erg prettig over. Maar dat is absoluut een kwestie van smaak.
Het eerste schijfje is voornamelijk gevuld met werk van de originele albums, maar dan in een geremasterde versie. Klassiekers als Unbranded en Petroleum Addicts ontbreken daarbij gelukkig niet. Vreemde eend in de bijt is het (inderdaad) bluesachtige Blues For Lear met schitterend gitaarwerk op de Gibson en een vocale bijdrage van Roine Stolt (The Flower Kings).
Dat niet is beknibbeld op speelduur wordt je met cd twee wel duidelijk. Deze tot het gaatje gevulde schijf begint met het bijna dertig minuten durende Afterlifecycle Sequence, waarvan het nummer Dead On A Carpark Floor deel uitmaakt. Het is wellicht het meest tot de verbeelding sprekende Po90 nummer waarvan de originele versie afkomstig is van hun beste album (“Afterlifecycle”). Het nummer is rauwer en evenwichtiger dan het andere werk, al past de term ‘evenwichtig’ niet bepaald bij Tillison.
Four Egos One War is nooit eerder op een Po90-album uitgebracht. Een latere versie van het nummer is op het Tangent-album “Not As Good As The Book” terecht gekomen. Dit nummer maakt evenals als Fadge Part One en A Kick In The Teeth weer deel uit van het nooit verschenen album “A Kick In The Teeth For Civil Pride”. Een erg goede zet om deze op dit album te persen.
Het is niet alleen progressieve en symfonische rock wat je op dit album wordt voorgeschoteld. Po90 tovert met het grootste gemak ook jazzy passages, fusion-achtige nummers (The Media Pirates) en zelfs psychedelische- en space rock (Modern, Space Junk en Fadge Part One) uit de hoge hoed.
Het is een hele zit, die twee uur en veertig minuten, maar het is de tijd meer dan waard. Zelfs de meest verstokte fan die alles al in zijn kast heeft staan kan zonder problemen en met veel genoegen tot aanschaf van dit kleinood overgaan. Geloof het of niet.
Hans Ravensbergen