Penumbra is mijn Franse péché mignon ofwel: guilty pleasure.
Penumbra is een band die ik al twintig jaar volg. In de beginjaren was het vooral een haat-liefdeverhouding. Op melodieus gebied vult deze Franse band volledig mijn muzikale hart. Muzikaliteit, orkestratie, theater, melodie, fijne gitaarriffs, inheemse instrumenten, vrouwelijke vocalen, extremen en…een zwak voor de doedelzak. Aan de andere kant: deze band heeft deze recensent min of meer gedwongen grunts te accepteren en later zelfs te waarderen.
De Franse band is opgericht door Jarlaath, aka Maxime Meheust, Neo en Dorian. Deze gitaristen en zanger ontmoetten elkaar tijdens een concert in 1996. In datzelfde jaar ging de voormalige band van Jarlaath en Neo Imperatoria uit elkaar en begonnen Jarlaath, Neo en Dorian de band Penumbra, wat in het Spaans voor schemering staat. Jarlaath en Dorian deelden een visie over muziek: dat te veel bands een gelijkaardige sound laten horen, bijna geen klassieke invloeden toepassen en bang zijn om bijzondere, ongebruikelijke instrumenten te gebruiken, zoals een hobo of een doedelzak. In 1997 verschijnt de eerste demo van Penumbra, “Falling Into My Soul”, in 1996 gevolgd door het debuutalbum “Emenate”.
Volgens de band zelf is “Eden” een knipoog naar de eerste muzikale liefdes van de band. Het combineert snoeiharde riffs, majestueuze koren, orkestratie en veel instrumenten die kenmerkend zijn voor de beginperiode van de formatie. Dan hebben we het over de hobo, klarinet, doedelzak en diverse soorten percussie. Maar “Eden” introduceert ook nieuwe instrumenten zoals duduk en harp om een volledige symfonische sfeer te creëren. De titeltrack van het album klinkt elektronisch en ligt in het verlengde van het album “Era 4.0.” Dit album betekende de hergroepering van de band, nadat deze Fransen twaalf jaar lang geen cd hadden geproduceerd. Het nummer klinkt erg poppy, hoewel er nog steeds volop grunts van Jarlaath te horen zijn.
Penumbra is ook een band die niet bang is om buiten de lijntjes te kleuren. De band maakt al jaren (ook op dit album) een interessante mix van black metal met elektronische instrumentatie en orkestratie. Dat doen ze op een toegankelijke manier, de melodieën zijn pakkend zonder dat er verveling ontstaat. Het ultieme voorbeeld van wat je met deze typering mag verwachten is Underworld. Grunts van Jarlaath, een melodie die zich na twee keer luisteren volledig in je systeem nestellen en toetsen die heerlijk frivool klinken. Verder een koor dat het indrukwekkende aspect versterkt, onderbroken door de ietwat “vieze” harsh vocals en grunts van Jarlaath en bassist Agone en de kristalheldere zang van Valérie Chantraine. Tussen dat bombastische geweld horen we ook nog de hobo van Jarlaath. De band kan zich niet beter duiden dan in dit nummer.
Ondanks die elektronica ademt Penumbra natuurlijk ook veel metal. Wil je eerst kennismaken met een typerende Penumbra song? Na het intro Inferno komt de track Neverdream, waarin je kennismaakt met het unieke Penumbra geluid. Straffe riffs in combinatie met de zang van Chantraine en Jarlaath, engelengeluid en grunts. Maar ook hier bijvoorbeeld de duduk, gespeeld door gitarist Loic. Samen met de hobo van Jarlaath en de percussie ontstaat er daardoor vaak een oriëntaalse, Noord-Afrikaanse atmosfeer in de muziek van Penumbra.
Knetterharde black metal is er zeer zeker te vinden in de muziek van deze band, zeker als je het intro van Empty Space in ogenschouw neemt. Anderzijds zal Sorrow in de optiek van andere metalliefhebbers als een kleffe boterham met Eurovisie Songfestival ambities aanvoelen. Het klinkt licht orkestraal met de cheesy samenzang van Jarlaath en Valérie Chantraine. En daarmee raken we wellicht de achilleshiel van deze band; met die catchy aanpak valt Penumbra misschien tussen wal en schip. In de ogen van echte metalheads is de muziek van Penumbra wellicht te bombastisch, of zit de productie te vol met elementen die ze niet kunnen waarderen. Denk hierbij aan het gebruik van instrumenten als de hobo, de doedelzak en nog een keur aan andere instrumenten, al dan niet door orkestratie gecreëerd.
Of is door die aanpak de interesse juist gewekt en vind je het fantastisch? Je mag van Progwereld verwachten dat we ooit nog eens alle albums van Penumbra voorzien van een recensie. Ik heb ze al jaren in mijn cd-kast staan, maar ik heb nog niet de tijd gevonden deze uit te werken. Met dit album hoop ik oprecht dat het verandert, de band verdient aandacht van het Nederlandse metal publiek. Ik zie je mail al tegemoet met de vraag wanneer de andere recensies verschijnen!