Gabriel, PeterAlbum

The Last Temptation of Christ is de verfilming door Martin Sorcese van het gelijknamige boek van de Griekse schrijver Nikos Kazantzakis. In dit boek wordt Jezus als een persoon met normale menselijke trekken beschreven. Hij is vrij van zonden maar worstelt daarnaast wel met menselijke zwakheden als angst, twijfel, depressie, weerzin en lust.

Dit gegeven gebruikte Sorcese in 1983 voor de film die daarmee bij voorbaat al zeer controversieel was. Naast de nodige productionele problemen stuitte de film ook op bezwaren uit de religieus-conservatieve wereld. Daardoor haakten meerdere malen investeerders af, maar uiteindelijk in 1987 bleek Tom Pollock, toenmalig hoofd van Universal Pictures, bereid er zo’n slordige zeven miljoen in te willen investeren.

In 1983 benaderde Sorcese meteen Peter Gabriel met het verzoek om de muziek voor deze film te schrijven. Nadat Gabriel was overtuigd van de goede bedoelingen van Sorcese met betrekking tot de spirituele inhoud van het verhaal ging hij akkoord.
Toen de film klaar was bleef er voor Gabriel nog een aantal niet uitgewerkte ideeën liggen die hij uiteindelijk toch weer heeft opgepakt. Die konden niet meer in de film worden verwerkt en Gabriel heeft er uiteindelijk een op zich zelf staand werkstuk van gemaakt dat de titel “Passion” meekreeg. Daardoor kun je dit album niet echt als een soundtrack voor de film beschouwen.

De film volgt het levensverhaal van Jezus vanaf dat hij met zijn apostelen optrok. In dit levensverhaal ligt de nadruk meer op zijn onzekerheden, angsten en lustgevoelens. Iets wat in religieuze kringen inderdaad slecht viel.
Een merkwaardig kantelpunt in de film is het moment dat hij aan het kruis hangt en zich realiseert dat hij eigenlijk geen normaal leven met een vrouw en kinderen heeft gehad. Op dat moment staat er ineens een engel naast hem in de persoon van een jong meisje. Vervolgens loopt hij met haar weg van de berg Golgotha en trouwt uiteindelijk met een vrouw en ze krijgen kinderen. Op het eind van de film wanneer de ‘nieuwe’ Jezus bijna op sterven ligt, komen zijn vroegere apostelen langs en beschuldigen hem ervan dat hij een verrader is omdat hij zijn taak niet heeft volbracht. De engel blijkt uiteindelijk satan te zijn die hem heeft verleid.
Dan bedenkt hij dat hij zijn levenswerk inderdaad niet heeft vervuld, krijgt wroeging en vraagt God om weer zijn zoon te mogen zijn. Het volgende moment hangt hij weer aan het kruis om zijn taak te volbrengen.
Het zien van de film riep bij mij, mede door de surrealistische wendingen, wel een paar Monty Python-achtige associaties op. Ik vraag me zelfs af of Gabriel zelf erg enthousiast over het eindresultaat is geweest.

Terug naar de muziek.
De muziek voor dit album heeft Peter Gabriel geschreven in de periode na zijn “Plays Live” album. De tijd die voorafging aan het maken van zijn grote doorbraak “So”. De tijd dat hij vanuit zijn werk voor WOMAD steeds meer in contact kwam met muzikanten uit Noord-Afrika en Azië. Veel van deze muzikanten zijn op dit album terecht gekomen, zoals Nusrat Fateh Ali Khan, Yousso N’Dour, L. Shankar en Baaba Maal.
Een aantal tracks klinkt als een soort soundscape met inkleuring door de nodige Noord-Afrikaanse en Aziatische muziekinstrumenten. Hierdoor krijg je met regelmaat daadwerkelijk het idee te luisteren naar muziek die destijds misschien wel heeft geklonken in de regio waar de film zich afspeelt.
Soms hoor je in deze tracks melodieën die uit lokale overleveringen stammen, zoals in The Feeling Begins, Lazarus Raised, Zaar (dat aan San Jacinto doet denken) en Before Night Falls. Soms worden de soundscapes aangevuld met Afrikaanse of Aziatische drumgrooves.
Andere tracks hebben een typisch Peter Gabriel-vibe of groove die we vooral later op het album “Us” tegen zullen komen. Niet zelden gaan deze tracks vergezeld van die typisch melancholische melodische motiefjes die Gabriel vaak gebruikt. Een mooi voorbeeld hiervan zijn Of These, Hope en het sterke A Different Drum, waarbij zelfs wordt gezongen.
Bijna klassiek is het schitterende With This Love, dat zomaar door J.S. Bach geschreven zou kunnen zijn. Jammer is alleen dat de bas hier op een synthesizer wordt gespeeld. Dat had toch echt een contrabas moeten zijn. Deze prachtige compositie komt later terug in een even fraai koor-arrangement.
Even daarvoor heeft de track Passion mij het nodige kippenvel bezorgd met de door merg en been snijdende klaagzang van Nusrat Fateh Ali Khan om daarmee de wanhoop te verklanken tijdens de lijdensweg van Jezus op weg naar het kruis.
Het album sluit af met It Is Accomplished, dat met enige euforie doet denken aan het bandgeluid van Gabriel op “Plays Live” en het berustende en zalvende Bread And Wine met die typische warme synthesizerklanken die hij vaak gebruikt. De Tin Whistle van Richard Evans roept hier zelfs een “Titanic” sfeertje op.

https://www.youtube.com/watch?v=x5_FtHnpmNw

Naast dit album heeft Gabriel een klein jaar later nog het album “Passion-Sources” uitgebracht. Op dit album speelt of zingt hij zelf niet. Hij beschrijft het als een verzameling van traditionele muziek, bronnen van inspiratie en lokale opnamen.

Terecht wordt het album “Passion” algemeen gezien als een mijlpaal voor de wereldwijde verspreiding van de wereldmuziek. Daarnaast heeft het ook een Grammy Award gewonnen voor het beste New Age Album in 1990.
“Passion” is, evenals “Birdy”, geen rock-album maar wel een integere en fraaie artistieke benadering van de thematiek van de film waar de muziek voor is bedoeld. Een opdracht waarmee je deze veelzijdige artiest wel op pad kunt sturen.