Gabriel, PeterDVD

Omdat David Fincher – overduidelijk mijn favoriete filmregisseur – ooit in deze branche begonnen is, wil ik wel eens met genoegen naar een videoclip kijken. En daarmee doel ik niet op clips, waarvan het aantal vertoningen recht evenredig is met het blootgehalte per vierkante centimeter. Neen, ik bedoel een specifiek soort muziekvideo, waarin de regisseur van dienst meer geïnteresseerd is in de termen inventiviteit, creativiteit, artisticiteit en originaliteit. Vaak weten deze begaafde regisseurs op doordachte wijze de compositie van de betreffende band of artiest in bewegende beelden om te zetten. Door de muziekvideo’s worden deze veelbelovende regisseurs dan ook als echte kunstenaars gezien en niet voor niets blijkt een carrière als videoregisseur een uitstekende springplank naar het echte werk…

Een belangrijke voorwaarde hiervoor is echter wel dat de band of artiest in kwestie openstaat voor nieuwe filmtechnieken. Peter Gabriel is zonder enige twijfel één van die muzikanten die graag met fantasierijke en creatieve mensen samenwerkt om zijn composities aan videobeelden te verbinden. Gabriel’s voorliefde voor het visuele aspect openbaart zich al tijdens zijn verblijf in Genesis, alwaar zijn opvallende verkleedpartijen inmiddels legendarisch zijn. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat hij sinds het vertrek uit deze band steeds meer in de ban raakt van het idee om zijn muziek aan beelden te koppelen. Dit legt de zanger overigens geen windeieren, want ik denk dat zijn succes in de jaren tachtig voor belangrijk deel aan deze inventieve en revolutionaire videoclips is te danken.

“Play – The Videos” brengt het merendeel van zijn muziekvideo’s voor het eerst in de geschiedenis samen. Weliswaar zijn enkele van deze muziekclips al verschenen op video en laserdisk, maar deze anthologieën zijn bepaald niet volledig. Deze dvd bevat de videoclips van Solsbury Hill van “Peter Gabriel 1”, Games Without Frontiers van “Peter Gabriel 3”, Shock The Monkey van “Peter Gabriel 4”, Red Rain, Sledgehammer, Don’t Give Up, Mercy Street, Big Time en In Your Eyes van “So”, Blood Of Eden, Steam en Digging In The Dirt van “Us” en Growing Up, The Barry Williams Show en The Drop van “Up”.

Daarnaast bevat de dvd ook clips van nummers die niet van bovengenoemde platen afkomstig zijn. Zo komt I Don’t Remember van “Plays Live”, Biko van de soundtrack van “Cry Freedom” uit 1987, Zaar van “Passion”, de soundtrack van “The Last Temptation Of Christ” uit 1988, Shaking The Tree van “Shaking The Tree”, Lovetown van de soundtrack van “Philadelphia” uit 1993, Kiss That Frog van “Secret World Live”, Father, Son van “OVO” en Washing Of The Water van “Jock O The Green – Small World Big Band Friends 3” uit 2003 van Jools Holland and his Rhythm and Blues Orchestra.

Zelfs met deze omvangrijke selectie videoclips, is “Play – The Videos” nog niet helemaal compleet. Zo ontbreekt bijvoorbeeld de alternatieve muziekvideo van Don’t Give Up. Bovendien mis ik onder ander de clips van The Rhythm Of The Heat van “Peter Gabriel 4”, Come Talk To Me van “Us” en More Than This van “Up”. Ook de clip van Modern Love ontbreekt hier, maar deze duikt op in het bonusmateriaal op deze dvd.

Peter Gabriel heeft door de jaren heen een even indrukwekkende als gemêleerde troepenmacht van talentvolle regisseurs aan zich voorbij zien gaan. Op “Play – The Videos” zien we de clips terug van Marcello Anciano, Nichola Bruce, Michael Coulson, John Downer, Anna Gabriel, Kevin Godley en Lol Creme, Brian Grant, Stephen R. Johnson, Isaac Julien, Brett Leonard, Matt Mahurin, Glenn Marshall, Sean Penn, Stefan Roloffen en François Vogel. Verder zijn enkele video’s voor deze dvd herbewerkt door York Tillyer.

Mede door deze reusachtige verscheidenheid aan videomakers kan Peter Gabriel zijn hersenspinsels steeds opnieuw in een ander jasje steken. Deze diversiteit is evenwel niet altijd een zekerheid voor artistiek succes en sommige clips maken dit pijnlijk duidelijk. Hierbij moet ik vooral denken aan de videoclips van The Barry Williams Show, Washing Of The Water, Biko en Kiss That Frog. Dat het ook anders kan, bewijzen de muziekvideo’s van Sledgehammer, Big Time, Red Rain, Don’t Give Up, Mercy Street en Digging In The Dirt.

Video

Omdat muziekvideo’s in het verleden meestentijds alleen worden vervaardigd voor muziekzenders als MTV, TMF of VH-1 wordt het merendeel van de muziekclips op “Play – The Videos” weergegeven in de traditionele beeldverhouding van 1.33:1. Niet meer dan vijf van deze muziekclips worden hier gepresenteerd in anamorfisch breedbeeld en dat is vanzelfsprekend geen aantrekkelijke mededeling voor bezitters van breedbeeldtelevisies. Vier van deze vijf, te weten I Don’t Remember, The Barry Williams Show, Kiss That Frog en Solsbury Hill, hebben een beeldverhouding van 1.78:1, terwijl The Drop een beeldverhouding van 2.35:1 heeft.

De drieëntwintig muziekvideo’s bestrijken de periode van 1977 tot en met 2003. Dit heeft tot gevolg dat de beeldkwaliteit van deze clips nogal uiteenloopt. Ondanks het gegeven dat de video’s digitaal onder handen zijn genomen, laten deze hier en daar ietwat te wensen over. De muziekvideo’s maken bovendien gebruik van allerlei merkwaardige beeldtechnieken, waardoor de kwaliteit af en toe zelfs doelbewust ondermaats is. Kortom, een ondubbelzinnig eindoordeel over de beeldkwaliteit vellen valt niet mee, dus beperk ik me tot algemeen commentaar.

Laat ik beginnen met de mededeling dat de beeldkwaliteit van deze clips in het algemeen iets hoger uitvalt dan ik had verwacht. De video’s vertonen een redelijk tot goed contrast met ruim voldoende schaduwdetail. De clips zijn zelden buitengewoon haarscherp, maar worden ook nergens overdreven vaag of wazig. De kleurschakering is doorgaans in orde getuige de vaak sprankelende en levendige kleuren, waarbij de kleur zwart onmiskenbaar de meest wisselvallige schakel vormt.

Kort samengevat… verwacht alleszins geen voortreffelijke beeldkwaliteit, want “Play – The Videos” is en blijft niets meer dan een verzameling van oude muziekvideo’s. Met dat feit in het achterhoofd biedt de dvd in het algemeen een meer dan behoorlijke beeldkwaliteit zodat ik dan ook niets anders kan concluderen dan dat de opknapbeurt geslaagd is.

Audio

Deze videoanthologie biedt twee surroundsporen: een Dolby Digital 5.1 surroundspoor en een DTS 5.1 surroundspoor. Beide surroundsporen zijn ongekend dynamisch en bieden een vrijwel perfecte geluidskwaliteit met een stevig en gecontroleerd laag en een strak en zuiver hoog, zonder enige duidelijke vervorming. De nadruk bij deze twee mixen ligt vanwege de zang voornamelijk op de drie voorkanalen.

Dat betekent evenwel niet dat beide achterkanalen passief blijven. De nieuwe surroundmixen zijn werkelijk een lust voor het oor. De twee achterkanalen worden buitengewoon smaakvol aangewend, zodat de mix nergens verzandt in het oeverloos rondgaan van het geluid. Omdat geen van deze vijf kanalen daardoor daadwerkelijk domineert, blijft het geluidsbeeld ongekunsteld en aaneensluitend klinken.

Het Dolby Digital surroundspoor heeft een bitrate van 448 kb/s, terwijl het DTS surroundspoor een geluidsspoor heeft met een bitrate van 1509 kb/s. Beide sporen klinken meer dan uitstekend, maar het ongecomprimeerde spoor van DTS is duidelijk een beter klinkend alternatief vanwege veel meer karakterisering en een betere beheersing van de klanken aan weerszijden van het geluidsspectrum. Het DTS spoor is overigens gemixed met een fonkelnieuwe 96kHz/24bits decoder, zodat de bezitters van deze apparatuur nog meer kunnen genieten van dit indrukwekkende geluidsspoor.

Tussen al dit surroundgeweld levert “Play – The Video” ook een Dolby Digital 2.0 stereospoor met een variabele bitrate van 192, 256 of 320 kb/s. Dit geluidsspoor klinkt evenwel beduidend minder ruimtelijk en dynamisch dan beide surroundsporen. Om die reden gaat mijn voorkeur dan ook uit naar één van de twee surroundsporen, waarbij het DTS geluidsspoor significant beter klinkt.

Extra’s

“Play – The Videos” bevat een zwaar teleurstellende selectie aan bonusmateriaal, waaronder de mogelijkheid van een programmeerbare jukebox, video introducties, een drietal muziekvideo’s en een paar trailers.

Van deze helaas armzalige extra’s vertegenwoordigen de aankondigingen met afstand de grootste bezienswaardigheid. Het gros van de drieëntwintig videoclips bevat deze optionele introducties met gloednieuw commentaar van Peter Gabriel. Vaak gaan deze gesproken toelichtingen gepaard met wat archiefmateriaal met uitspraken van enkele regisseurs en beelden achter de schermen. In deze vaak boeiende inleidingen leveren de direct betrokkenen voornamelijk algemene informatie over de nummers, de muziekvideo’s of de opnamesessies.

Vervolgens vinden we ook de muziekvideo’s van Games Without Frontiers van “Peter Gabriel 3”, Modern Love van “Peter Gabriel 1” en The Nest That Sailed The Sky van “OVO”. Het eerste nummer staat niet op de dvd “Growing Up Live”, maar is wel gespeeld tijdens de Europese tournee van Peter Gabriel in 2004. Deze liveversie maakt deel uit van een door Hamish Hamilton geregisseerde film over deze zomertournee. Modern Love is geregisseerd door Peter Medak. The Nest That Sailed The Sky is een merkwaardige videoclip van York Tillyer, waarin het bouwen van het podium voor “OVO” versneld te zien is.

Games Without Frontiers en The Nest That Sailed The Sky worden weergegeven in anamorfisch breedbeeld met een beeldverhouding van 1.78:1, terwijl Modern Love met een beeldverhouding van 1.33:1 niet is aangepast aan breedbeeldtelevisies. Deze drie muziekclips kennen elk drie opties voor het geluid: een Dolby Digital 2.0 geluidsspoor met een bitrate van 256 kb/s, een Dolby Digital 5.1 surroundspoor met een bitrate van 448 kb/s en een DTS 5.1 surroundspoor met een bitrate van 1509 kb/s. Waarom Modern Love geen onderdeel van het hoofdgerecht is, is mij daarom een raadsel.

Naast de mijns inziens volstrekt overbodige mogelijkheid om de bezitter van deze dvd eigenhandig een achttien nummers tellende willekeurig programmeerbare selectie te kunnen laten maken uit de drieëntwintig muziekclips op “Play – The Videos”, levert deze videoanthologie ook nog drie trailers. De eerste geeft een beknopte voorbeschouwing van de documentaire “Growing Up Live – A Family Portrait” van Anna Gabriel, terwijl de resterende twee trailers een voorproefje verschaffen van de concertdvd’s “Secret World Live” van François Girard en “Growing Up Live” van Hamish Hamilton.

Conclusie

Vanwege het ontbreken van een aantal videoclips, biedt “Play – The Videos” een fraaie, doch niet volledige bloemlezing uit de solocarrière van Peter Gabriel. Desondanks ben ik van mening dat deze compilatie een behoorlijke concurrent zal zijn voor verzamelaars als “Shaking The Tree” uit 1990 of “Hit” uit 2003. Naast het surroundgeluid biedt deze verzameling clips namelijk ook de voor de hand liggende meerwaarde om de muziek door beelden te laten begeleiden.

Ondanks het gegeven dat sommige van deze muziekvideo’s hun houdbaarheidsdatum overschreden hebben, geeft deze videoanthologie ons (opnieuw) de mogelijkheid om (herhaaldelijk) te genieten van enkele van de meest creatieve en toonaangevende muziekclips aller tijden. Om die reden is de videocompilatie een meer dan voortreffelijke introductie voor de liefhebbers van videoclips in het algemeen en die van Peter Gabriel in het bijzonder.

Naast een meer dan bevredigende beeldkwaliteit leveren de drieëntwintig muziekvideo’s van “Play – The Videos” een schitterende geluidskwaliteit, waarbij vooral het DTS 5.1 surroundspoor werkelijk subliem is. De nogal tegenvallende selectie aan bonusmateriaal vormt eigenlijk het enige smetje op deze schijf. Met deze dvd toont Peter Gabriel wat mij betreft dan ook dat hij weet hoe hij zijn fans in de watten moet leggen.

Frans Schmidt