Hammill, Peter and Lucas, GaryAlbum

Peter Hammill kent natuurlijk iedereen hier, maar ik moet toegeven dat ik Gary Lucas even moest opzoeken. Hij blijkt een vermaard gitarist te zijn met in vergelijking met Hammill maar weinig platen op zijn naam (zo’n twintig), en hij is vooral bekend dankzij zijn samenwerking met Jeff Buckley. Hij is Amerikaan en heeft in zijn vroege carrière ook samengewerkt met Captain Beefheart. Dat heeft zijn invloed blijkbaar gehad, want zijn platen worden zelfs door mensen die van avant-garde houden, wel heel avant-gardistisch genoemd.

Nu ben ik zelf een groot fan van Peter Hammill en ‘zijn’ Van Der Graaf Generator (met alle respect voor de overige bandleden) en heb de afgelopen twee jaar al zijn soloplaten op cd verzameld, maar daarbij heb ik alle Hammill-platen waarbij hij samenwerkte met ‘iemand anders’ genegeerd. Deze waren namelijk vaak hetzij instrumentaal, hetzij zo ver verwijderd van het muzikale spectrum, dat mijn interesse miniem was. Daarom was ik bij de aankondiging van dit project, feitelijk Hammill’s eerste plaat voor Esoteric Antenna, nog niet erg enthousiast.

“Other World” blijkt echter bij beluistering een doodgewone Hammill-plaat te zijn, waarbij de experimentele exercities van Lucas in perfect balans zijn met de lieve luisterliedjes van Hammill. Het is eigenlijk op papier al een fantastische combinatie. Hammill schrijft in de basis mooie, redelijk eenvoudige liedjes, die echter dankzij zijn expressieve stem nooit als ‘luistervriendelijk’ zullen worden beschouwd. Lucas’ gitaarspel is prachtig rond en mooi, maar hij kan het niet laten ze te vervormen of gewoon iets raars mee te doen. Een hele plaat zou ik dat niet volhouden, maar zo af en toe een instrumentaal nummertje, zoals Building From Scratch, is heel mooi.

Het storende element van veel artiesten die zich bezighouden met avant-garde is mijns inziens dat ze de esthetiek verliezen, en daarbij bedoel ik niet slechts of iets ‘mooi’ is, wat sowieso een heel subjectief gegeven is. Lucas en Hammill hebben daar geen last van. Zij streven met “Other World” duidelijk naar iets waar niet alleen zij, maar ook de luisteraar iets aan heeft. Daarnaast voel je tijdens de plaat het respect dat de gelouterde muzikanten voor elkaar hebben, en het is daarom volkomen terecht dat de plaat beide namen draagt.

Uiteraard betreft “Other World” geen dagelijkse kost. Zeker halverwege de plaat kiezen de muzikanten nogal uitheemse oorden op, zoals in het lange Reboot, waar Hammill de tekst haast declameert op een gitaarlijn van Lucas. Daar staat tegenover dat een nummer als This Is Showbiz gemakkelijk op Van Der Graaf Generator-plaat had gekund. En de laatste twee nummers zijn instrumentaal, en daar vervalt de plaat dan toch heel eventjes in die valkuil waar alle overige samenwerkingsplaten van Hammill in vallen.

Alle bedenkingen ten spijt, “Other World” kan door iedere rechtgeaarde fan zonder reservering als eenendertigste ‘gezongen’ (solo) Hammill-plaat worden aangeschaft. Gezien in het oeuvre van Hammill past hij naadloos in het rijtje van platen van de afgelopen – pak ‘em beet – vijftien jaar. “Other World” klinkt een stuk warmer en toegankelijker dan “Consequences” uit 2012. Het is niet de beste Hammill van deze eeuw (“What Now?” (2001), “Incoherence” (2004) en “Thin Air” (2009) strijden vooralsnog om de top 3), maar het verdient zeker aandacht.

Markwin Meeuws

CD:

LP: