Pierrot LunaireAlbum

Klik-klik!

Ik heb een haat-liefde-verhouding met avant-garde. Ik beschouw mezelf als een popmuziekliefhebber, met een lichte voorkeur voor het bombastische, en vind derhalve veel avant-garde een hoop moeilijk-doen-om-niets. Dus de ‘klik’ moet er zijn, de melodieën, hoe moeilijk te vinden ook, moeten mij aanspreken, en het totaalplaatje moet kloppen. Ik heb dat wat betreft de progtak van avant-garde vrijwel alleen bij de band Thinking Plague (welke klinkt als een soort nog ingewikkeldere Yes), en bij deze unieke plaat van de Italiaanse band Pierrot Lunaire.

“Gudrun” van Pierrot Lunaire is de tweede plaat van deze band, maar het betreft een wereld van verschil met het debuut, waar bovendien ook drie jaar tussen zitten, wat in die tijd heel lang was. Invloeden van klassieke componisten als Schönberg, Satie, Stravinsky, Berg, Bartók, maar toch ook Rachmaninov en Ravel zijn niet moeilijk aan te wijzen. Dat de bandnaam Pierrot Lunaire rechtstreeks is afgeleid van een compositie van Schönberg is geen toeval.

Klik-klik!

De plaat beluistert zich als een geluidscollage, of misschien nog meer als een fotoalbum. Dat wordt onderstreept doordat de verschillende tracks via een ouderwets klik-geluid door een fotocamera worden onderscheiden. Dat maakt het serieus gemakkelijker luisteren.

Het titelnummer Gudrun, dat het illustere werkje opent is het langst, het ontoegankelijkst, maar ook het meest intrigerend. Het begint mysterieus, waarna een kinderstem ons welkom lijkt te heten, waarna een lang ritmisch stuk volgt, waarbij operazangeres Jacqueline Darby haar best lijkt te doen vooral géén melodie te zingen. Het einde kent een haast opwindende meisjesstem, die je zachtjes drie keer “…gudrun…” toefluistert, waarna een bewerkte klavecimbel het stuk eindigt. Ik kan me voorstellen dat 90% van het lezerspubliek dit soort prog niet kan waarderen, maar als je de aantrekkingskracht voelt, is mijn aanbeveling het stuk eerder te ondergaan, dan werkelijk te beluisteren.

Klik-klik!

De camera brengt ons vanzelf naar andere bladzijden van deze soms lastige, maar altijd boeiende fotocollage. Het is ook allemaal wat gemakkelijker beluisterbaar. Dietro Il Silenzio is een prachtig verstild pianostuk en Giovane Madre is een heel eenvoudig, typisch symfonisch nummer met een heldere melodie. Maar het er tussenin gelegen Plaisir D’Amour is geheel andere koek, een prachtig sopraanstuk, maar onder een vreselijk lelijke laag gitaarnoise (of wat het ook is), met vooraf geluidscollages van stemmen en tussendoor een haast Indiaas percussiestukje. Gallia is zo mogelijk nog meer opera, hoewel de spacegeluiden halverwege haast spookachtig overkomen.

Klik-klik!

Hoe verder je komt op “Gudrun”, met al zijn sferen en pogingen om verwachtingspatronen te doorbreken, voel je zo rond Sonde In Profondit ineens het verdriet, de eenzaamheid, de verwarring. Toch voel je ergens ook een soort troost. Dit, zo besef je bij een aantal beluisteringen, is prachtige muziek in een lelijke wereld, en je realiseert je dat de wereld inderdaad zo is. Vaak niet erg mooi, maar met wel fraaie lichtpuntjes. De vraag is of “Gudrun” je in dat opzicht kan troosten, mij wel. Morella is de feitelijke afsluiter en maakt de cirkel inderdaad rond, waardoor de plaat “Gudrun” tot dit nummer een suite is. Mein Armer Italiener is te beschouwen als een epiloog, rockt ineens als een gek en is gek genoeg een welkome afwisseling van een wel zware zit.

Klik-klik!

Pierrot Lunaires “Gudrun” is een klassieker, maar niet eentje die gemakkelijk zijn geheimen prijsgeeft. Zelfs ik vind na talloze luisterbeurten weer nieuwe diepten, nieuwe emoties, nieuwe vergezichten. Een prachtig fotoboek, maar waar gáát het over? Geen idee.

Markwin Meeuws