Je moet het ze nageven. De heren van Plackband hebben wel lef. Bijna waren de opnames van het alweer in november 2004 gegeven concert in de ijskast verdwenen. De tegenslagen die men te verduren kreeg, zorgden voor deze vertraging, zodat nu pas, half 2006, de eerste dvd van Plackband te bewonderen is.
De productie die dus nu voor ons ligt is typisch een schoolvoorbeeld van hoe men van een ‘nood een deugd maakt’. Immers, de tijd heeft ook voor Plackband niet stilgestaan. Karel Messemaker, de zanger die Kees Bik moest doen vergeten, slaagde daar niet écht in. Zoals ik in november 2004 na het concert zelf in de Boerderij al opmerkte, zijn stem is weliswaar veel beter dan die van zijn illustere voorganger, maar niemand kan tippen aan de podiumpresentatie van Kees Bik. Om toch te kunnen profiteren van Messemaker’s unieke, ontzettend Peter Gabriel-achtige stem, maar toch ook meer een showelement aan Plackband toe te voegen, trok men in de tussentijd Koos Sekrève als extra zanger aan, een geschoolde zanger uit de muziekbusiness. Van hem is slechts het korte, maar ontzettend mooie L’Enfant Du 92ème te zien als één van de extra’s.
In dat opzicht kan “Visions”, waarin een beetje overbodig ook een audio-cd van het concert is toegevoegd, worden gezien als een slotdocument van een roerige tijd. Dat blijkt ook uit de onderverdeling in het menu. Achtereenvolgens krijgen we van Plackband ‘Visions Of The Past’, ‘Visions Of A Concert’ en ‘Visions Of The Future’, waardoor deze roerige periode knap in historisch perspectief is gezet. Of is het een slimme marketing van een gedoemde mislukking? Mwah, zo kan je het ook zien. Toch zijn er twee belangrijke redenen die pleiten voor deze dvd.
Ten eerste is daar de muziek en de podiumpresentatie. Die is van topklasse, met een voor een Nederlandse band formidabel geluid. De stem van Messemaker is heerlijk, de gitaarperikelen en toetsenfratsen van Brautigam en Van Wassem zorgen voor een Genesissfeertje pur sang en tenslotte valt op dat Van der Meulen en De Keijzer behoren tot één van de meest solide en swingende ritmesecties van Nederland. Dat blijkt met name in het ruim 18 minuten durende The Good Earth, een live-favoriet en hier vertegenwoordigd in één van de beste opnames die ik er ooit van gehoord heb. Zoals fans weten is The Good Earth een voornamelijk instrumentale tour-de-force gebouwd vanuit een briljant en volgens mij lastig te spelen basisthema. Michel van Wassem bewijst geweldig te kunnen soleren op de Mini-Moog en het begin van de gitaarsolo van Ronald Brautigam doet vermoeden dat hij een lesje ‘frippertronics’ gevolgd heeft. Als instrumentaal kwartet is Plackband onovertroffen en – al heeft men tien goede zangers in dienst – ik hoop dat ze dát in de toekomst zullen blijven koesteren.
Het tweede hoogtepunt is toch The Hunchback, een nummer waarin juist de oude Kees Bik zoveel van zichzelf had gelegd. Niet voor niets wordt Bik juist in dit nummer via een diaprojectie even in het zonnetje gezet. Toch weet ook Karel Messemaker met zijn – niet zo unieke – stemgeluid de nodige emotie van dit nummer over te brengen. Veel gepaster, niet zo intens en doorleefd, maar zeer gemeend en o zo mooi gezongen.
De Peter Gabriel-cover Red Rain en de Genesisklassieker Carpet Crawlers laten vooral horen hoezeer Karel Messemaker’s stem lijkt op die van Gabriel van vandaag de dag. Messemaker kan zo als stand-in fungeren in de komende Growing Up-tour van het oudste kind dat we kennen binnen de prog.
En staan ook enkele nieuwe nummers op, om precies te zijn 3,674 (of zoiets). Blue Flashes (In The Red Light District) kent dezelfde melodie als After The Battle, maar ook een behoorlijk aantal nieuwe thema’s en een geweldige gitaarsolo op de koop toe. Pillows is een kort nummer, bedoeld om de rust terug te laten keren na het geweld van The Good Earth. Hoe leuk en genietbaar ook allemaal, de meeste aandacht gaat toch uit naar het ruim 9 minuten durende Little Minds, de enige écht nieuwe volwaardige compositie. Alhoewel ik niet geweldig enthousiast ben over het thema van de gezongen partijen, vind ik het thema daarná, telkens door gitaar en toetsen gespeeld, briljant. In het weer instrumentale middengedeelte waan je je … tja, toch wel weer in Genesisland ten tijde van “Wind And Wuthering”. En ik had me nog zó voorgenomen Plackband niet wéér met Genesis te vergelijken…
Bij de extra’s zitten twee interessante inbrengen. Om te beginnen is daar Visions Of Another Life, de enige live-opname met Kees Bik als zanger op deze dvd. Het betreft geen beeldopname, maar wel een geweldige opname uit 1977 (!) van een blijkbaar vergeten klassieker. Toch is er geen gebrek aan beeldmateriaal. De muziek van deze historische opname wordt vergezeld door een slide-show van foto’s uit de oude doos, voor een deel geschoten door de veel te vroeg overleden Paul Jeczek aan wie dit nummer tevens een eerbetoon is. Prachtnummer! De andere interessante inbreng betreft het enige door Koos Sekrève gezongen nummer, het Franstalige L’Enfant Du 92ème. Het is een mooi rustig nummer en ik had liever nog iets meer van Koos gezien.
Dan is er natuurlijk ook nog de audio-cd, die misschien een beetje overbodig overkomt, gezien deze tijd van gecombineerde apparaten die alles ‘pakken’. Toch prefereer ik voor dagelijks gebruik de cd. Om te beginnen is het leuk Plackband aan het werk te zien, maar in mijn ervaring kijk je een dvd lang niet zo vaak als dat je een cd beluistert. Nu, de cd verdient feitelijk een eigen recensie en is op zich een zeer sterk product. Het concert staat er integraal op en in tegenstelling tot de dvd loopt het concert in elkaar over, zodat meer een live-gevoel ontstaat. Dat dit kunstmatig is gefabriceerd maakt me niks uit, ik laat me graag foppen. Op de audio-cd komt de stem van Karel Messemaker ook veel beter uit en valt me pas werkelijk op hoe goed de beste man zingt. Dat kan echter ook liggen aan dat ik dan Karel niet hoef te zÃen trouwens. Dat is niet onaardig bedoeld, maar bij het einde van The Hunchback zag ik zowaar dat oude, nooit volwassen willen wordende mannetje met tegenwoordig dat sikje zingen: ‘hey you, for whom my bell tolls!’. Een wat vreemde ervaring.
In zijn totaliteit is het Visions-project van Plackband zeer geslaagd te noemen. Het bevat een uitstekend live-concert en een paar grappige extra’s. Aanrader, maar ik hoop wel dat het maken van deze dvd het ontwikkelen van eventueel nieuw studiomateriaal niet al te zeer zal vertragen.
Markwin Meeuws