Porcupine TreeAlbum

“In de twaalf jaar dat Porcupine Tree niets uitbracht, zijn we groter gegroeid dan we ooit geweest zijn. Ik denk dat de helft van de mensen die straks naar onze shows komen de band voor het eerst zien”.

Aan het woord is Steven Wilson in een kort studio-interview. Het is natuurlijk waar dat de status van deze band in de jaren van stilte iconische proporties heeft aangenomen. Het is dan ook niet vreemd dat er een golf van opwinding door de proggemeenschap ging toen de terugkeer van de band werd aangekondigd.

Overigens ontkent Steven Wilson dat de band ooit echt gestopt is. Vanaf 2011 kwamen Wilson en Gavin Harrison al met enige regelmaat samen om te jammen. Maar om verwachtingen te temperen bespraken ze dit met niemand. Steven Wilson richtte zich met groot succes op zijn solowerk en volgens vele verbitterde en verzuurde fans (en recensenten) was hij verloren voor de progressieve rock. Het tegendeel wordt met dit nieuwe album bewezen.

Belangrijke vraag, die tot op heden professioneel wordt ontweken, is: waar is bandlid en bassist Colin Edwin gebleven? Zijn positie wordt nu door Steven Wilson overgenomen en dat doet hij prima. Toch wordt op dit album ook duidelijk dat Colin Edwin eigenlijk niet te vervangen is.

Muzikaal gezien gaat de band verder waar men met “The Incident” was gebleven. Mensen die hoopten op een terugkeer naar de periode “Stupid Dream” en “Lightbulb Sun” worden in die zin teleurgesteld. Als je alleen al naar het technische deel van dit album kijkt, wordt een ongekend hoog niveau bereikt. Dat werd al duidelijk toen we kennis mochten maken met de eerste single, Harridan. De ritmesectie alleen al is hier duizelingwekkend sterk en ingenieus. Drummer Gavin Harrison overtreft zichzelf op dit album met ritmes waar menig drummer het angstzweet van zou krijgen.

Of The New Day is een prachtig en warm stuk dat liefhebbers van Blackfield zal aanspreken. Het lijkt allemaal vrij simpel, maar het instrumentale stuk tegen het einde laat een band in topvorm horen. Je ontkomt er op “Closure / Continuation” niet aan om elementen van eerdere Porcupine Tree albums en van Steven Wilsons solowerk te ontwaren. Zo heeft Rats Return duidelijke overeenkomsten met Home Invasion (album: “Hand.Cannot.Erase”). Het is een uitstekend stuwend nummer met een heerlijke drive.

Persoonlijk vind ik Dignity het hoogtepunt van het album. Hier wordt het mooie songmatige van Steven Wilsons solowerk en het technische vernuft van Porcupine Tree subliem samengevoegd. De rol van Richard Barbieri is hier een stuk groter en dat geeft het nummer net wat meer lucht en diepgang. Zijn Mellotron samples tegen het einde fietsen rechtstreeks je ziel in. De zanglijnen zijn  prachtig en het baswerk lekker vet. In de laatste anderhalve minuut gooit het drietal er nog een subliem instrumentaal en tegendraads stuk van hoog niveau in. Geweldig!

Even lijkt het of we met Herd Culling een alternatieve versie van The Sound Of Muzak (album: “In Absentia”) voorgeschoteld krijgen, maar het nummer krijgt gelukkig snel zijn eigen karakter. Het is een lekker pittige rocksong met vocale erupties, waarbij alle registers open worden getrokken. Walk The Plank had ook niet misstaan op een soloalbum van Steven Wilson. Het zit vol elementen die je daarin ook voorbij hoort komen (kopstem, elektronica, poppy elementen). Beetje vreemde eend in de bijt, maar wel tof gedaan.

De standaard versie sluit af met de langste track, Chimera’s Wreck. Het nummer voelt episch aan en duurt toch maar negen minuten. Het bevat een aantal razendknappe tempowisselingen en wederom is het drumwerk hier fenomenaal. Het nummer mist wel een ziel. Ik ben onder de indruk van het technisch vernuft, maar wordt verder niet geraakt. Het kan natuurlijk zijn dat dit een nummer is dat simpelweg moet groeien.

De special edition heeft nog drie extra tracks. Het instrumentale Population Three, het stuwende Never Have en het meer poppy Love In The Past Tense; drie sterke songs die het extra geld zeker waard zijn.

Conclusie? Dit is zondermeer een zeer waardig Porcupine Tree album, een echte aanwinst in hun geweldige oeuvre. Maar, is dit nu closure of continuation? Sluit de band hierbij het tijdperk af of breekt er een nieuwe fase aan? De band zegt het zelf ook niet te weten. Laten we in het hier en nu blijven en gewoon genieten van het gegeven dat er een geweldig album bij is gekomen.