Porcupine Tree (support: Paatos)Concert

Op woensdagavond, 27 september 2006, sloot ik mij rond een uur of zeven aan bij een lange rij progliefhebbers voor de deur van een uitverkocht Paradiso. Langs de stoet snelden nog enkele progfans druk heen en weer, wanhopig op zoek naar een kaartje waarmee ook zij het concertgebouw deze avond konden betreden. Ik zette mijn blik op oneindig en negeerde elke smeekbede: voor geen goud zou ik die avond het optreden van Paatos en Porcupine Tree willen missen.

Ondanks dat veel bezoekers nog buiten of in de garderobe stonden, startte Paatos stipt om 19.30 uur hun optreden. De lichten werden gedimd en de mysterieuze begintonen van Still Standing vulden heel Paradiso op, waardoor er meteen een intieme, broeierige sfeer ontstond.

De muziek van Paatos is het beste te omschrijven als rustig en melancholisch. Het is een mix van triphop, lounge, postrock, psychedelica en progrock, vergelijkbaar met bands als The Gathering, Björk, Anekdoten en Landberk.

Het grootste deel van de setlist was afkomstig van Paatos’ laatste album, “Silence Of Another Kind”. De nummers kwamen live erg goed uit de verf. De stem van zangeres Petronella Nettermalm klonk net zo lieflijk als op de cd, maar leek in de uithalen krachtiger over te komen. Daarnaast was ook haar podiumprestatie betoverend. Sierlijk bewoog zij zich over het podium, af en toe kloppend op een tamboerijn. Het subtiele keyboardwerk, de strakke drums en het rustige gepluk aan de gitaarsnaren maakten van het optreden een coherent geheel en na drie kwartier speeltijd steeg dan ook een groot applaus op vanuit de zaal, die inmiddels wél tot de nok toe gevuld was met een gevarieerd publiek.

Na Paatos beklommen de heren van Porcupine Tree het podium. De band startte met een stevig nummer, dat me niet bekend voorkwam. Dit laatste bleek niet zo vreemd, want al snel maakte zanger en tekstschrijver Steven Wilson bekend dat de eerste helft van de show louter uit nieuw materiaal zou bestaan. Een gewaagde zet; het is toch altijd afwachten hoe het publiek op nieuw spul reageert. Daarnaast is de muziek van Porcupine Tree vaak complex en heeft het, althans bij mij, soms meerdere luisterbeurten nodig. Gelukkig pakte alles meer dan goed uit.

Het nieuwe materiaal ligt in het verlengde van “Deadwing”, het laatste album van Porcupine Tree. De nummers zijn wat steviger en meer gitaargeoriënteerd, maar met ook nog voldoende psychedelische sfeerstukken. Aangezien ik een fervent liefhebster ben van progmetal en zeer gecharmeerd ben van “Deadwing”, kan ik deze ontwikkeling alleen maar toejuichen. Erg onder de indruk was ik van het nummer dat Steven Wilson zelf bestempelde als ‘a very, very long song’: “Als ik het nieuwe materiaal op vinyl zou uitbrengen, zou ik moeten zeggen dat we met dit nummer heel kant 1 gaan spelen. Voor zeer progressieve bands zou het echter ook kant 6 kunnen zijn”.

Het nieuwe werk werd erg strak gespeeld. De bandleden leken ook helemaal in de muziek op te gaan. Basgitarist Colin Edwin stond zichtbaar genietend te spelen, met zijn ogen dicht en een glimlach rond de mond. Steven Wilson had zijn brilglazen ergens verstopt achter z’n blonde lokken, terwijl hij half tegen zijn microfoonstandaard aanleunde en mysterieuze, korte handbewegingen maakte.

Na ruim een uur werd de show kort onderbroken, waarna het optreden werd hervat met het nummer Open Car. Dit nummer werd met veel enthousiasme ontvangen door het publiek. Alvast nieuw materiaal mogen aanhoren is natuurlijk prachtig, maar echt uit je dak gaan lukt toch beter als je de muziek al kent en luid kunt mee blèren. Porcupine Tree speelde vooral nummers van de laatste twee albums, die werden ondersteund met videobeelden. Op een groot videoscherm werden vooral grafische, bewegende patronen vertoond: het soort patronen die op elke mediaplayer ook te vinden zijn. Deze beelden, samen met de zweverige zang, keyboardklanken en elektrische gitaarsolo’s, hadden een haast hypnotiserend effect. Van andere videobeelden die te zien waren, vermoed ik dat deze afkomstig zijn uit de film die momenteel gemaakt wordt bij de muziek van “Deadwing”.

Na nog een uur speeltijd en een toegift, bestaande uit Halo en Blackest Eyes, was het concert dan helaas tot zijn einde gekomen. Aan de reacties uit het publiek te zien (een applausexplosie met een decibelhoogte die de pijngrens dicht nadert) had iedereen een zeer vermakelijke avond gehad, al kan ik mij voorstellen dat de fans van het eerste moment het oudere werk in de setlist misten. Ik verliet Paradiso echter in een roes verkerend en met de nieuwe dvd van de “Deadwing”-tour onder mijn arm, zodat ik thuis op de bank nog eens na kan genieten en het wachten tot het nieuwe album uitkomt dragelijker kan maken.

Shireen Bekker