Na twee keer uitstel vanwege corona, was het dan eindelijk zover: de tweede editie van het Prognosis progmetalfestival in de Effenaar in Eindhoven. In 2019 was dit een grote verrassing en wat mij betreft een meer dan fijne aanwinst op de festivalkalender. Deze keer was het iets later in het jaar (vorige keer eind maart) en zodoende viel het samen met de start van het festivalseizoen, traditiegetrouw het paasweekeind.
Het leek wel of er een speciaal thema was. Werkelijk elke band memoreerde eraan dat het de eerste keer was sinds corona of de eerste keer in Europa sinds corona, enzovoort. Het gaf een soort uitgelaten stemming; iedereen had er geweldig veel zin in, zowel op het podium als ervoor.
Evenals bij de vorige editie werd bij Prognosis 2022 de term progmetal redelijk breed ingeschoten. En in vergelijking tot 2019 was er meer metal geprogrammeerd. De dj’s in de bar/het restaurant hadden overduidelijk ook het eerste deel van het woord ‘progmetal’ niet meegekregen. Daar werd snoeihard vrijwel alleen maar metal van de heftigste soort de ruimte in geslingerd. Met als gevolg dat iedereen zo ver mogelijk naar achteren ging zitten met zijn biertje of etenswaren. Ik informeerde achter bar waarom dit eigenlijk nodig was. Je wilt toch tussen de concerten wel even een beetje rustig kunnen zitten. Daar was men het hartelijk mee eens, maar er veranderde niet veel.
Het is jammer dat er dit jaar geen conferentie- en clinicsprogramma was. Wat mij betreft was dat een van de onderdelen die dit festival onderscheidde van de doorsnee events. Wat wel bleef is een heel prettig en kleinschalig festival waar je voortdurend dezelfde mensen tegenkomt en als vanzelf contact maakt. Het was deze keer goed mogelijk om vrijwel alles te zien, want de overlap tussen de bands werd tot een minimum beperkt, maximaal een kwartier.
Over naar het affiche!
Dag 1. Vrijdag 15 april
Argus
Het is een enorme uitdaging om een festival af te trappen, zelfs als het, zoals in het geval van Argus, een thuiswedstrijd is. Maar de kleine zaal was goedgevuld om 17:30 uur. De mensen hadden er zin in. Helaas was het niet echt een geweldig sprankelend optreden. De op zichzelf fraaie nummers werden ietwat lusteloos en rommelig ten gehore gebracht. Jammer, want dit was echt een gemiste kans voor een potentieel nieuw progmetalpubliek.
The Ocean
De eerste act in de grote zaal was het Duitse The Ocean. Vooraf aangekondigd als een ‘instrumentale set’, wat lijkt alsof er speciaal iets voor Prognosis is bedacht. Maar het was pure noodzaak, want zanger Loïc Rossetti brak in maart zijn beide benen op vier plekken en is voorlopig uitgeschakeld. In tussentijd heeft de band enkele keren opgetreden met een opgenomen track van de zang. Vandaag kozen ze ervoor de nummers helemaal zonder zang te spelen. Ik vond dat eerlijk gezegd niet zo erg. Screams en grunts moet je doseren is mijn mening en bij The Ocean is dat vaak erg aanwezig. De op zich sterke nummers komen prima uit de verf en neigen wat meer naar postrock of hier en daar zelfs naar shoegaze.
The Fierce & The Dead
Deze Londense rockband speelt psychedelische stoner rock. Dat doen ze uitstekend en vooral ook met heel veel humor. Het is wel veel rechttoe-rechtaan gitaarspel, maar na een paar nummers weten ze toch de zaal mee te krijgen en ontstaat er zowaar iets van headbangen.
Enslaved
Snel terug naar de grote zaal waar Enslaved aftrapt. Wat mij betreft is met het programmeren van deze band het genre progmetal tot het uiterste opgerekt. Zoals je van de Noren mag verwachten spelen ze geroutineerd een strakke, maar snoeiharde set, waarbij het geluid vreselijk te wensen over laat.
Novena
Dit is de ‘andere band’ van Haken frontman Ross Jennings. Zoals elk project waar hij zijn stem aan leent – of dat nu het triumvirat met Morse en D’Virgilio is of zijn eigen soloalbum – daar staat echt een zanger en showman op het podium. En die doet ook op tijd een stap terug, letterlijk, door helemaal in de hoek te gaan staan en alle ruimte te gunnen aan de muzikanten. De band speelt veel nummers van het enige album van de band, “The 11th Hour”, waaronder het magistrale Corazón met zijn Latijnse klanken. Midden in de set vernemen we ineens een superverrassing: een luidkeels door het publiek meegezongen en geklapte cover van Billie Eilish’ bury a friend.
Katatonia
En dan het hoofdgerecht van de avond, een ‘by request’ set van het Zweedse Katatonia. Ik heb collega Mario van Os, die mij oorspronkelijk op het festival zou vergezellen maar helaas verhinderd was, beloofd om de setlist bij te houden. Dat viel niet tegen. Katatonia speelde maar liefst 23 nummers, inclusief toegift! Dit was trouwens ook het gevolg van het op het laatste moment moeten afzeggen (corona) door Klone.
Lethean
Behind the Blood
Teargas
Serein
Deliberation
Ghost of the Sun
The Racing Heart
Soil’s Song
Old Heart Falls
Forsaker
Tonight’s Music
In the White
Leaders
Buildings
Day and Then the Shade
Dead Letters
The Winter of Our Passing
Omerta
My Twin
Unfurl
July
Evidence
Untrodden
Dag 2. Zaterdag16 april
Magic Pie
De eerste band die ik op de zaterdag zag was het (alweer) Noorse Magic Pie. Sowieso was het gehalte aan Scandinavische bands hoog dit jaar. De symfonische rock volgens beproefd recept ging er bij het publiek in als koek, al was de zaal maar matig gevuld. De metalheads lagen om deze tijd kennelijk nog op één oor. Voor wie gewend is aan het geluid van Spock’s Beard, Transatlantic of The Flower Kings was het een lekker optreden om de dag mee te beginnen.
Scarlet Stories
Deze editie van Prognosis was plaats ingeruimd voor drie acts van eigen bodem. Naast Argus en Focus was dat Scarlet Stories uit Tilburg, dat ten volle een plek op het festival verdiende. De Tilburgse band rond zangeres Lisette van de Berg en gitarist Bram te Kamp maakt prachtige, sfeervolle progmetal, gedrapeerd rond en op maat gesneden voor de stem van Lisette. De bijval uit de zaal was groot en van schrik vergat Lisette dat ze op een internationaal festival stond en sprak het publiek soms in het Nederlands toe. Ze was trouwens de enige niet, zie Focus verderop. Scarlet Stories is op weg naar de middelgrote podia wat mij betreft.
Cellar Darling
Ik had deze band nog niet eerder gezien. Niet zo gek natuurlijk als je bedenkt dat de avond voor Prognosis het eerste optreden van deze Zwitserse band was in jaren, maar wat een ongelooflijk hoogtepunt van dit festival. Cellar Darling wordt gedragen door zangeres en multi-instrumentalist Anna Murphy. Zij heeft een stem als een klok, met een fabelachtig bereik, op een meerlagige basis van gitaar. Daarnaast speelt ze toetsen, dwarsfluit en natuurlijk de draailier, het instrument waarmee ze in de band Eluveiti bekend werd. Komen ze ergens in de buurt, dan is het een must voor liefhebbers van female fronted metal.
Focus
Het contrast kon bijna niet groter zijn dan met de grootvader van de Nederlandse symfonische rock, Thijs van Leer en zijn band Focus. Van Leer oogt als een opa, loopt ook niet helemaal soepel meer, maar hij is nog springlevend als hij op het podium staat. Hij zit achter zijn orgel, speelt de fluit als een jonge god en als vanouds zelfs tegelijk als het moet. Wat goed dat oudgediende drummer Pierre van der Linden er sinds 2004 weer bij is. Voelt toch een beetje als de echte oude tijden. Thijs en Pierre kunnen de jonkies Menno Gootjes op gitaar en Udo Pannekeet op basgitaar nog prima bijhouden. Het speelplezier spat ervan af. Ben ik trouwens de enige die vindt dat Van Leer steeds meer gaat lijken op de boer in Shaun The Sheep? Van Leer had een paar leuke verhalen tussendoor, waar helaas een groot deel van het publiek niets van heeft meegekregen, omdat hij dat steevast in het Nederlands deed.
Wheel
Het Fins-Britse Wheel is een van de twee bands die een reprise zijn van de eerste editie van Prognosis. De andere is Leprous. Eigenlijk zou ook Haken in dit lijstje staan, maar een bezoek aan Eindhoven paste niet meer in het schema. Zonde eigenlijk, wan Ross Jennings had misschien wel een record kunnen vestigen door officieel deel uit te maken van drie bands op één festival. Terug naar Wheel. Ik zou mijn woorden uit de recensie van Prognosis 2019 bijna in zijn geheel kunnen herhalen. Vooraf had ik na het sterke tweede album van de band, “Resident Human”, hoge verwachtingen van het optreden. En het was zeker niet slecht, maar ik mis toch de meerstemmige zang van de plaat die de nummers boven het gewone uittillen.
Leprous
Zanger-toetsenist Einar Solberg is inmiddels officieel de ideale schoonzoon. In de dagen voor het optreden op Prognosis reed hij met zijn Oekraïense vriendin van Noorwegen naar Moldavië om zijn gevluchte schoonfamilie op te halen. Na zes dagen non-stop in de auto arriveerde het hele gezelschap twee uur voor aanvang van de show in Eindhoven. Dat belette Einar niet om met Leprous een weergaloze ‘by request’ set op de planken te leggen, waarbij zijn stem geen enkele hapering liet horen. De hele schoonfamilie was er getuige van in de coulissen. Solberg beklaagde zich nog wel met een knipoog bij het publiek dat ze nummers hadden uitgekozen die én lange tijd niet gespeeld waren én tot de langere in het repertoire horen. Maar natuurlijk was daar niets van te merken. De ene na de andere publieksfavoriet kwam voorbij, keurig verdeeld over alle albums van Leprous.
Running Low
Moon
Dare You
Rewind
Acquired Taste
At the Bottom
The Valley
Forced Entry
The Cloak
Golden Prayers
From the Flame
Passing
The Sky Is Red
Met het optreden van Leprous kwam er een eind aan een succesvolle tweede editie van Prognosis. En het goede nieuws is dat er ook volgend jaar een Prognosis Festival komt, op 14, 15 en 16 april. Inderdaad, van twee naar drie dagen! Bovendien vindt het een weekend later ook plaats in Groot Brittannië: 22 en 23 april in Indigo At The o2 in Londen.
Ik miste ook deze keer enkele optredens, door diverse oorzaken: Ross Jennings solo, New Death Cult, Cobra The Impaler en Long Distance Calling. Ik hoorde in de wandelgangen wisselende verhalen over deze optredens. Alleen over Cobra The Impaler waren de meningen redelijk eensgezind dat het heel hard en heftig was.
Ik deed nog wat algemene observaties. Zo is de trend bij de gitaristen en bassisten, hoe meer snaren hoe beter, terwijl de drummers vandaag de dag steeds meer gebruik maken van een zo uitgekleed mogelijk drumstel. Een hele rare gewaarwording met in het achterhoofd de hele rijen steeds kleiner wordende toms en een hele pannenwinkel aan bekkens van nog niet zo lang geleden. Verder zijn de lichtmensen er werkelijk dól op om voortdurend de stroboscoop aan te zetten en deze daarbij langdurig de zaal in te laten schijnen. Kom op, jongens. Af en toe en dan heel kort is leuk, dat hoort erbij, maar voortaan een beetje easy on the stroboscope.
Nog een laatste alinea, gericht aan de organisatie. Allereerst natuurlijk onze dank dat we weer werden uitgenodigd om het festival bij te wonen. Maar is het echt nodig om zoveel fotopassen uit te delen dat je werkelijk elke drie minuten aan de kant moet om een fotograaf door te laten? Vooral in de kleine zaal waren die echt hinderlijk. Op sommige momenten stonden er zes of zeven fotografen tegelijk voor het podium. En ik weet dat de horeca het moeilijk heeft gehad de afgelopen jaren (en dat dit onafhankelijk is van het festival), maar echt, een broodje hamburger voor 8 euro, dat is wel erg bont. Verder niets dan lof en ik ben er volgend jaar graag weer bij.