PsychonautAlbum

Het woord psychonaut staat voor een individu die op ontdekkingsreis gaat in het universum van de geest, of anders gezegd: een mentale reiziger. In de meest eenvoudige uitleg van het woord verkent deze mentale reiziger zijn geest door middel van drugs en geestverruimende middelen. Je kan het ook civieler vormgeven: een psychonaut kan met behulp van meditatie of door lucide dromen door de tijd reizen. Een psychonaut probeert de onderliggende betekenis van het universum, die wij niet elke dag zien, te begrijpen. Nagenoeg gelijk aan de bandnaam wordt “psychedelisch” het kernwoord van deze recensie.

De formatie Psychonaut is een trio afkomstig uit Mechelen in België en de heren zijn beïnvloed door jaren zeventig bands als Led Zeppelin, Pink Floyd maar ook door toonaangevende bands van de laatste decennia: Tool en Amenra. In de tijdsgeest van het heden zijn er veel overeenkomsten met een noordelijk gevestigde band, het Eindhovense An Evening With Knives. Dat uit zich niet alleen in de typering van de muziek en de numerieke samenstelling van de band, maar ook in het feit dat deze bands veel samen optreden. Psychonaut bracht voorafgaand dit debuutalbum twee ep’s uit in 2014 en 2016. In 2018 brengt de band dit conceptalbum onder eigen beheer uit en in 2020 wordt een label gevonden: Pelagic Records. Deze maatschappij brengt het album opnieuw uit.

Ik kan niet terugkijken in het proces waarin de band zijn naam heeft verzonnen, maar over de hele linie is die naam specifiek en kenmerkend gekozen. In algemene zin kan je zeggen dat de muziek uiterst psychedelisch is, meeslepend, bezwerend maar ook agressief en hard. Dat woeste aspect komt voornamelijk tot vorm door de zang en de giftige, knoertharde gitaarriffs. De band maakt gebruik van twee zangers die zowel de cleane zang als screams verzorgen. Bassist Thomas Michiels neemt de reguliere zang voor rekening en gitarist Stefan de Graef schreeuwt zijn aandeel van zich af. Die combinatie van zangstijlen versterkt significant de spanning en de onrust binnen de muziek. De band weet continu een unheimisch gevoel vast te houden die van begin tot eind fascineert.

Het trio maakt muziek die voelt als een achtbaan waarin je met honderd kilometer per uur in meerdere loopings belandt, twintig meter op de kop hangt, heen en weer gekwakt wordt tussen lussen en kurketrekkers en continu onder druk van g-krachten staat. De cd is progressief van begin tot eind en absoluut niet in één hokje te plaatsen. Het gaat van post-metal tot grunge tot postrock. Krachtige gitaarriffs zoals we ze kennen van Tool tot aan sferische passages a la Pink Floyd. De combinatie van screams, dominerende en soms bezwerende gitaarriffs, mokerdrums en compromisloze arrangementen zorgt ervoor dat mijn gedachten ook uitgaan naar Devin Townsend. Waar de muziek van de Canadees soms voor een aanslag op je zenuwstelsel zorgt, kan dat ook met de composities van Psychonaut gebeuren.

“Unfold The God Man” biedt zonder meer bijzondere en progressieve momenten. Je wordt volkomen verrast door sjamanengezang, een digeridoo en percussie tijdens de intro van Celestial Dictator, met daarna psychedelisch gitarenspel wat mijns inziens hoofdbrekens moet opleveren tijdens liveoptredens. Maar dat geldt ook voor de track Halls Of Amenti. Het voelt of daar meerdere gitaristen een muur van geluid optrekken. Als hetzelfde geluid op deze cd ook op de bühne live door drie instrumentalisten gebracht moet worden zou ik daar graag een keer getuige van zijn. Wat een dynamiek, wat een kracht, wat een complexiteit. De muziek is in staat je in een bedwelmende trip te laten belanden, zowel onder je hoofdtelefoon in een heerlijke leunstoel als tijdens een optreden. Het magische Sananda is daar eveneens een voorbeeld van. In tegenstelling tot het grootste gedeelte van de plaat krijgt het sferische aspect binnen de muziek van Psychonaut in deze track meer ruimte. De gitaarsolo op zes minuten voelt aan alsof David Gilmour een gastoptreden verzorgt.

Geniaal is de (voornamelijk) instrumentale track Nexus. Hiermee bevestigt de band op weergaloze manier zijn bandnaam en hoe het de muziek vertegenwoordigt. Nagenoeg een Gregoriaans aandoend koor luidt een psychedelische trip van gitaar en drums in. Naarmate je vaker luistert wordt deze compositie met de minuut mooier en markeert het de cd op sterke wijze. Overigens is het ‘Gregoriaanse’ koor opgenomen in een kerk, evenals de digeridoo en de percussie van enkele andere nummers.

Synoniem voor geniaal staat begaafd, getalenteerd, talentvol of vernuftig. Deze woorden zou je in het verlengde van de vorige alinea opnieuw kunnen gebruiken voor de epic Nothing Is Consciousless. Let wel, ook deze song heeft evenals het hele album tijd nodig. Daarbij is het van belang dat je luistert op een moment dat je er tijd voor hebt, want de ontwikkelingen, de veranderende structuren, de details, alles ontplooit zich bij elke nieuwe circulatie van de schijf. Een kleine bijsluiter is op zijn plaats; de muziek pakt je minder wanneer je focus bij andere dingen of andere activiteiten ligt. Het versterkt je onrust in hoge mate en laat je minder geconcentreerd werken.

Kortom, geen cd die je in één luisterbeurt kan vangen dus. Daarvoor is de muziek te complex, te divers en het is bijna een belediging voor de muzikanten als je het in één luisterbeurt probeert te doorgronden. Maar dan is alles zo’n beetje perfect; de beleving, de kwaliteit, de productie van de cd. Zelfs de cover van het album zet je aan tot filosoferen, je kan volledig verzanden in fantasieën die de foto uitdraagt. Is het jouw type muziek en gun je het tijd, dan is dit album nagenoeg een zekerheid voor de eindlijst van 2020.