QueensrÿcheAlbum

Geslaagd of niet geslaagd?

Dat is de grote vraag die je kunt stellen bij het vervolg op “Operation: Mindcrime” (OM I), de meesterlijke klassieker die het Amerikaanse Queensrÿche zijn hele verdere carrière hinderlijk is blijven achtervolgen. Een antwoord op die vraag ga je hier niet vinden, want dat is sterk afhankelijk van je verwachtingspatroon. Wie een evenaring van de uitzonderlijke topprestatie uit 1988 verwacht, zal waarschijnlijk teleurgesteld worden door de verrichtingen op “Operation: Mindcrime II (OM II). Wie echter het album op zijn eigen losgekoppelde waarde weet te beoordelen, zal wellicht tot de conclusie moeten komen dat dit het beste is wat Queensrÿche sedertdien heeft uitgebracht. Het is maar hoe je het bekijkt.

Het verhaal op “OM I” kende een open einde en verdiende derhalve een vervolg. Hoofdpersoon Nikki belandde destijds in de gevangenis en “OM II” begint dan ook op het punt waarop Nikki, na achttien jaar opsluiting, weer zijn eerste stappen in de boze buitenwereld mag maken. Het verhaal op “OM II” heeft veel meer een filosofisch karakter, dan dat het een opeenstapeling van gebeurtenissen is, zoals op “OM I” het geval was. De vervolgepisode speelt zich vooral in het hoofd van Nikki af. Zijn verleden komt langzaam weer bovendrijven en hij herbeleeft de dingen die vroeger zijn gebeurd. Ook Sister Mary is deze keer weer van de partij, maar haar rol moeten we nu vooral zien als ‘Nikki’s geweten’. Nikki worstelt vooral met de vraag of hij moet kiezen voor wraak op de manipulatieve Dr. X of voor het opbouwen van een nieuw, wat normaler bestaan dan voorheen. Een delicaat dilemma.

Je zou kunnen zeggen dat de muziek op treffende wijze het verhaal volgt. Naarmate de teksten heftiger en intenser worden neemt de dramatiek en de gelaagdheid in de muziek toe. Het beluisteren van “OM II” laat zich een beetje vergelijken met het kijken naar een voetbalwedstrijd. Na een eerste helft met te weinig hoogtepunten blijf je toch voor de buis zitten, omdat je hoop houdt op een spannende en meer spectaculaire tweede helft. En die komt dan ook vaak. Dat is bij “OM II” gelukkig niet anders. Ondanks dat nummers uit het eerste bedrijf als Hostage, met zijn moddervette bas en het heftige Signs Say Go best aardig zijn, ligt het zwaartepunt van de plaat toch duidelijk na de orkestrale bombast van Re-Arrange You. Dat begint al met The Chase, waarin zanger Geoff Tate een magistraal vocaal duel met Ronnie James Dio in zijn hoedanigheid van Dr. X aangaat. Het is bovendien een nummer dat gezegend is met een ijzersterke melodielijn. Het navolgende Murderer? kent een lekker felle gitaarsolo en een opvallende bijdrage van Pamela ‘Sister Mary’ Moore. Andere hoogtepunten zijn If I Could Change It All met massaal koorgezang, dat sterk terugverwijst naar de monumentale song Suite Sister Mary van “OM I”. Die opgeroepen bombast loopt mooi over in het navolgende An Intentional Confrontation met zijn gelaagde gitaarpartijen. In A Junkie’s Blues vinden we wederom een subtiele muzikale verwijzing naar “OM I”, waarna de hartslag verder oploopt met het typische Queensrÿche nummer Fear City Slide. Het melancholisch getinte en daarmee bijzonder stemmige einde krijgt uiteindelijk zijn beslag met All The Promises, dat ook nog eens een gevoelige gitaarsolo in zich draagt.

Het heeft er alle schijn van dat Queensrÿche met “OM II” de eerlijke intentie heeft gehad om vooral een artistiek verantwoord vervolg op “OM I” neer te zetten. En dat is ze heel aardig gelukt. De plaat komt allerminst over als een krampachtige poging tot herstel van vergane glorie. Maar misschien is het wel te verwachten dat “OM II” pas veel later op zijn ware waarde geschat zal worden. Queensrÿche doet in elk geval, na een fiks aantal kwakkeljaren, met “OM II” een overtuigende stap in de goede richting. Ook al zal het wel nooit meer zoals vroeger worden zonder de inbreng van de toch wel node gemiste gitarist Chris DeGarmo.

Joost Boley