Zoals de oplettende progwereldvolger ongetwijfeld wel zal weten, staan er van alle medewerkers enkele toplijstjes op onze site. Zo ook van mijn persoon. Wanneer jullie daar al eens gekeken zouden hebben bij het toplijstje van 2007, hebben jullie ongetwijfeld een hoop vreemde namen zien staan. Waaronder deze Wit-Russiche band Rational Diet. Amper een jaar na hun debuut, waarmee ze bij mij hoge ogen scoorden, zijn ze nu terug met nieuw werk, “At Work”.
Voor de meesten onder ons zal de naam Rational Diet natuurlijk niet meteen een belletje doen rinkelen, dus een korte duiding lijkt me zeker op zijn plaats. Uit het verre Oosten komende, zal het geen verassing zijn dat de eigen folk en de grote klassieken uit het Oosten de band tot inspiratie dienden. Voornamelijk Stravinsky, Bartók en Shostakovitch horen hierbij. Vervolgens vermengde Rational Diet deze invloeden met die van grote progressieve bands als King Crimson, Univers Zero, Present, Henry Cow of Art Bears. Zo zijn onze Wit-Russen gekomen tot een boeiende stijl die we in de hoek van de chamber rock kunnen plaatsen.
Het eerste wat meteen opvalt bij een eerste vluchtige luisterbeurt is dat “At Work” in tegenstelling tot “Rational Diet” een écht album is geworden. “Rational Diet” was nog teveel een samenraapsel van eerder verschenen ep’s van Rational Diet. Ook daar werd op een zeer hoog niveau geacteerd, maar het albumgevoel ontbrak nog. “At Work” maakt dit manco dan ook meteen goed. Een ander opvallend feit is dat de nummers korter zijn geworden. Dit heeft voornamelijk te maken met de beslissing van Rational Diet om de vele (sterke, dat wel) improvisatiestukken die het vorige album zo kenmerkten, zeer sterk te reduceren. Hierdoor krijgt “At Work” een meer gebalde to the point uitstraling en wordt het een aangenamere zit.
Een andere meer dan positieve verandering is de toevoeging van toetsenist en zangeres Olga Podgaiskaya. Zij is ondermeer verantwoordelijk voor drie composities, waaronder de wondermooie afsluiter On Tuesdays die voor een groot deel wordt gedragen door Podgaiskayas stem, die meer dan eens herinnert aan Dagmar Krause van ondermeer Slapp Happy en Art Bears. Dat doet het nummer, en daarmee het album, in een mysterieuze hypnotiserende sfeer eindigen.
Doch bevindt zich het hoogtepunt van het album daar net voor: Condemended, het enige nummer dat over de tien minutengrens gaat. Het nummer focust op de meer klassieke kant van de band en lijkt op het eerste gehoord zich meer te binden aan “Rational Diet” dan aan deze plaat vanwege de improvisatiestukken dieper in het nummer. Toch werkt dit niet tegen het gevoel van de rest van de plaat in. Elk stukje improvisatie is hier wel degelijk op zijn plaats.
Met “At Work” bewijst Rational Diet dat ze meer kunnen dan goede nummers schrijven. Ook albums schrijven ligt dus in hun mogelijkheden. Qua sound verandert er op zich weinig, vooral de composities zijn meer uitgedacht geworden. Jaren later zal deze “At Work” dan ook gezien worden als het album waarmee Rational Diet volwassen is geworden. Wat meteen aangeeft dat dit album zonder meer voer is voor de liefhebbers van chamber rock en voor zij die eens een stap in het onbekende willen zetten.
Peter van Haerenborgh