Wakeman, RickAlbum

Universal Music kondigde kortgeleden een nieuwe speciale 4cd/dvd editie aan van Rick Wakeman’s originele live concert “Journey To The Centre Of The Earth”, oorspronkelijk uitgebracht op A&M Records. De nieuwe, uitgebreide versie bevat vier vertolkingen van dit baanbrekende symfonische rockfenomeen dat niet eerder op grote schaal beschikbaar is geweest. Het baanbrekende werk van destijds krijgt dus een nieuwe ‘super de luxe’ behandeling.

Het nieuwe pakket bevat de originele albumversie met een extra onbekende bonus track The Pearl And Dean Piano Concerto (Royal Festival Hall 1974), evenals optredens van “Journey” Live in Boston (1974), Live In Buenos Aires (1993) en een dvd met een spectaculaire quad surround sound mix. De nieuwe editie komt in een mooie verpakking, compleet met nieuwe, originele kunstwerken van de legendarische kunstenaar Roger Dean, bekend van zijn werk voor onder andere Yes.

Gebaseerd op de uit 1864 daterende roman van Jules Verne, is “Journey To the Centre Of The Earth” uitgegroeid tot een van de meest bijzondere prestaties uit de geschiedenis van de rockmuziek. Een Brits nummer 1 album dat 15 miljoen exemplaren verkocht en de regels voor vele toekomstige artiesten herschreef.

Rick Wakeman zegt over de nieuwe uitgave: “Het mooie van live-opnames is dat ze een ware tijdcapsule vormen van de muziek van dat moment. De opname was overladen met problemen en zat nog vol met fouten toen het album uiteindelijk klaar was en gemixt. Zo was er vrijwel geen correctie toegepast en zat er geen scheiding tussen de nummers en ik wilde ook niet dat iedereen terug in de studio zou komen. Omdat ik, ondanks alle fouten, zo veel energie, zo veel leven en kippenvelmomenten zag die verloren zouden zijn gegaan als we geprobeerd hadden ze te ‘repareren’. Mastering stond indertijd nog in de kinderschoenen in 1974, totaal niet te vergelijken met nu en de nieuwe mastering is fantastisch, zeker in vergelijking met het origineel. Het is een enorme stap voorwaarts”.

Er zijn maar weinig albums die zo lang hun aantrekkingskracht hebben kunnen behouden en hebben kunnen overleven als Rick Wakeman’s “Journey To The Centre Of The Earth”; het levensverhaal van dit album met zijn vele vervolgen, herbewerkingen en woelige ontstaansgeschiedenis. In zekere zin staat de ontwikkeling van het album synoniem met de ontwikkeling van de carrière van Wakeman zelf, van hoge pieken tot diepe dalen als muzikant, columnist, tv-bekendheid en daarbuiten.

Laten we maar beginnen met luisteren, met logischerwijs cd1 als start. Bij beluistering valt een aantal zaken direct op. Zoals de uitermate zwakke zang, vooral de harmonieën zijn soms ten hemel schreiend. De heren Gary Pickford-Hopkins en Ashley Holt doen je onmiddellijk verlangen naar de Jon Anderson’s van deze wereld. Er moeten toch betere zangers rondgelopen hebben in die tijd dan dit duo? Ik kan me herinneren dat ik bij de oorspronkelijke beluistering midden jaren ’70 deze gedachten al had en ze worden nu door de nieuwe uitgave alleen maar pijnlijker. Bonustrack The Pearl And Dean Piano Concerto laat geen bijzondere indruk achter.

Daar staan dan de vele virtuoze solo’s van de grote meester tegenover, de Caped Crusader stond op de toppen van zijn kunnen toentertijd. De band is ronduit matig en dezelfde gedachte als bij de zangers maakt zich bij tijd en wijle meester van mij. Blijkbaar koos hij indertijd voor een groep muzikanten waar hij in de lokale pub mee speelde. En dat is geen grap. Verteller is de bekende toneel- en filmacteur David Hemmings, hoewel de eerste keuze viel op Richard Harris. Hemmings’ mooie sonore stem vertelt het verhaal van de ontdekkingsreizigers Professor Lidenbrok, zijn neef Axel en hun gids Hans, die een doorgang naar het centrum van de aarde volgen, oorspronkelijk  ontdekt door Arne Saknussemm, een scheikundige uit IJsland. De maestro maakte gebruik van een enorme batterij toetseninstrumenten: drie Mellotrons, twee Minimoog synthesizers, een concertvleugel, een Hammond orgel, een Rhodes en een RMI electrische piano, een Hohner clavinet en zelfs een Honky-tonk piano.

Het geheel moest in één keer opgenomen worden, er was geen geld om beide optredens integraal op band op te nemen. Naar verluid moest Wakeman een aantal auto’s uit zijn collectie verkopen en een extra hypotheek opnemen om het een en ander te bekostigen. Als opnamedag koos hij voor het tweede optreden die avond en hoopte maar dat het goed zou gaan. En op een paar zaken na was dat gelukkig ook het geval.

Cd2, opgenomen in Boston in 1974, is zwakker dan het origineel. Niet alleen omdat David Hemmings niet mee op tour was, maar ook omdat de kwaliteit van het geluid beduidend zwakker is dan op de eerste cd. Het lijkt soms wel een bootleg. Het begint ook wat rommelig met Wakeman die aan het publiek uitlegt dat er nog wat aan het geluid moet worden gedaan en dat ze zo terug zouden zijn. Ik snap eerlijk gezegd niet wat de toegevoegde waarde van deze cd is, behalve dat het een document van zijn tijd betreft.

Nee, dan cd3, de kwaliteit van het geluid is fantastisch, vol, rijk, scherp en helder. Maar dat is ook niet zo gek, dit album is opgenomen in Argentinië in 1993 en de techniek heeft in de tussenliggende jaren niet stilgestaan. Zo zijn de solo’s van onze golden boy veel beter te horen, net alsof iemand een zeil van podiumapparatuur heeft afgetrokken en we eindelijk de muziek te horen krijgen zoals hij ooit bedoeld is te klinken; met veel plezier te beluisteren en met veel respect voor de componist en voornaamste uitvoerder. Heerlijke melodieën op herkenbare en virtuoze wijze gespeeld door Wakeman en zijn band. Ja, ook zijn band klinkt veel beter dan de variant in de jaren ’70, niet zo gek natuurlijk. Opmerkelijk ook dat de vocale delen achterwege zijn gelaten en worden opgevuld door een als vanouds solerende Wakeman, uitstekende keuze dus, deze volledig instrumentale versie.

Cd4 moet ik helaas onbesproken laten. De dvd met de quad surround sound mix vereist blijkbaar een speler die ik niet in huis had, ik heb al mijn apparaten aan het werk gezet, maar er was er geen één die de muziekbestanden kon herkennen, laat staan afspelen. Mijn excuses hiervoor, de volgende keer dan maar.

Dan de hamvraag: is deze box de moeite waard van het aanschaffen. Je moet toch een slordige 55 Euro neertellen om hem in huis te halen. Hoewel cd2 mij dus tegenvalt en zelfs ietwat overbodig lijkt en ik dus cd4 helemaal niet eens kon afspelen, zijn de overige twee schijven ruimschoots de moeite waard. Cd1 omdat het hier het origineel betreft en met name cd3 om de muziek te beluisteren zoals hij oorspronkelijk bedoeld was: groots, meeslepend, melodieus en indrukwekkend tegelijkertijd. De mooie box met de boekwerkjes zijn bovendien begerenswaardige objecten voor de verzamelaar. Benieuwd naar Wakeman’s nieuwe versie van “Myths And Legends Of King Arthur And The Knights Of The Round Table” En als Yes fan ben ik natuurlijk zeer geïnteresseerd in zijn samenwerking met Anderson en Rabin. The Caped Crusader is still alive and kicking, gelukkig maar.

Alex Driessen