Bevrijd van de loden last die een trilogie in de praktijk toch altijd blijkt te zijn komt Riverside met zijn vierde en wellicht belangrijkste album “Anno Domini High Definition” ofwel ADHD. Belangrijk omdat ik menig progliefhebber hoor zeggen dat het eerste deel van de trilogie nimmer is geëvenaard, laat staan overtroffen. Soms geniet het tweede “Second Life Syndrome” de voorkeur, maar ik ken geen mensen die deel drie “Rapid Eye Movement” als favoriet bestempelen, dus met een tegenvallende vierde schijf zou het nachtkaarsverschijnsel wel eens opgeld kunnen doen.
Tempo en de gejaagdheid van het hedendaags bestaan staan centraal. Haak aan of val definitief af. De rust en bezinning zoals die tot uitdrukking komen in de ambient passages op voorgaande albums komen we minder tegen, hoewel ze niet volledig verdwenen zijn. Het gitaarspel van Piotr Grudzinski is sporadisch subtiel, minder hemelbestormend dan we gewend zijn maar veelvuldig rauw, stevig en dienend. Dat hij ook nu zijn hand niet omdraait voor een lyrische solo a la The Same River laat hij overigens al op Driven To Destruction horen, maar kenners van zijn werk zullen zijn verschil in aanpak direct opmerken. Een ander in het oor springend gegeven is het geprononceerd rochelende jaren ’70 geluid dat toetsenist Michal Lapaj voortbrengt, waarmee hij nog maar eens onderstreept dat Deep Purple, Rainbow en Emerson, Lake & Palmer tot zijn favoriete bands behoren. Natuurlijk hebben we dit geluid eerder van hem gehoord, maar zo dominant als vandaag ken ik hem niet. Energie is wel het sleutelwoord.
Meest herkenbare songs op dit album zijn het frequent symfonische Egoïst Hedonist en het bijzonder warme, fraai opgebouwde Left Out. Laatstgenoemde song is het meest ingetogen; de laatste minuten zijn waarschijnlijk al jammend en improviserend tot stand gekomen, ietwat zoekende naar de juiste richting en antwoord op de vraag: volgen we nog steeds de juiste route?
Het antwoord op die vraag zal men nu trouwens nog niet krijgen verwacht ik. ADHD is namelijk vooral een overgangsalbum geworden waaraan men overduidelijk met veel plezier heeft gewerkt. Dit enthousiasme klinkt ook door in de slotsong Hybrid Times. Hoogst vermakelijk, bijzonder spannend maar ook wat onsamenhangend. Een typering die eigenlijk de hele cd treft. Daarmee zeg ik geenszins dat ADHD een slécht album is, integendeel. Het is eigenlijk vooral opvallend dat men de zorgvuldig uitgewerkte en afgeronde composities van “Rapid Eye Movement” zo opzichtig aan de kant heeft geschoven ten faveure van een meer avontuurlijke bonnefooi aanpak.
Riverside komt met ADHD okselfris voor de dag en naar mijn mening heeft men het enige juiste album gemaakt. Het biedt ruimte voor meer verandering in de toekomst, maar vervreemdt zich niet van de huidige fanschare. De hoge kwaliteit van weleer heeft het niet, maar het is zeker verrassender dan “Rapid Eye Movement” en geeft het vertrouwen dat de opvolger best weer eens een echte topper kan gaan worden.
Govert Krul