Calvert, RobertAlbum

Meer een hoorspel dan een echte rockplaat, dit unicum uit 1974. Geïnspireerd op de werkelijkheid (in samenwerking met de Duitsers ontwikkelde Amerika een straaljager die zo instabiel was dat er ruim zestig crashten) maakte Calvert, die zelf was afgekeurd als piloot, dit verhaal in eerste instantie als een toneelstuk. Al snel bleek de haalbaarheid van realisatie waarschijnlijker in de vorm van een soort conceptalbum, opgenomen door Calvert, zijn band Hawkwind en een clubje vrienden, waaronder Brian Peter George St John Le Baptiste De La Salle (Brian Eno) en acteur en Bonzo Dog Doo Dah Band voorman Vivian Stanshall.

Nog steeds is het niet altijd duidelijk wat dit album nou eigenlijk wil zijn: een politieke aanklacht tegen de misstanden die Calvert aan de kaak stelt, een comedy-album in de traditie van Monty Python of een rockplaat.

Wat het verhaal betreft: de Duitse minister Strauss vindt de Luftwaffe niet meer up to date en grijpt een buitenkans aan: de Amerikanen hebben een licht type straaljager, de Starfighter, dat met wat cosmetica en wat brute ingrepen een echte vechtmachine wordt. Al snel blijkt het ding echter ondeugdelijk, waarbij het niet helpt dat het grondpersoneel slecht is uitgerust en opgeleid. Het ding vliegt zo slecht dat er veel verongelukken, waardoor de Starfighter ook wel The Widow Maker genoemd wordt.

Door alle accenten die de acteurs gebruiken (er zit veel nep Duits tussen) is de verstaanbaarheid niet altijd optimaal en echt grappig kan ik het allemaal ook niet vinden. De zangteksten gaan over glimmende machines en space-cowboys en ook in die zin komen ze bekend voor. Hoe ze in het verhaal passen is niet altijd duidelijk, zodat de luisteraar na verloop van tijd de hoop de rode draad terug te vinden maar opgeeft.

De muziek is precies wat je van een Hawkwind album mag verwachten: stevig doorstampende, licht psychedelische rock met getoeter en gepiel. Daarnaast is de muziek wat aan de simpele kant. Een nummer als The Right Stuff heeft letterlijk maar twee akkoorden (waarvan dat tweede akkoord maar heel spaarzaam wordt ingezet) en doet me heel erg denken aan de vroege Roxy Music, maar dan niet zo vindingrijk.

“Captain Lockheed And The Starfighters” mag dan misschien een vergeten klassieker zijn, gedateerd is de plaat in elk geval. Elke noot riekt naar 1974, maar het album ontbeert de meesterlijke melodie die zo’n enorme kloof kan overbruggen. Ejection is de single, maar meer dan een doorsnee rockdeuntje is het niet. Per saldo vind ik dit conceptalbum eigenlijk een beetje weinig om het lijf hebben. De bonustracks op deze heruitgave vullen die leegte niet op: Als The Right Stuff acht minuten duurt zitten er niet méér akkoorden in.

Ach, misschien is het zo’n plaat die je in je jeugd ontdekt en je hele leven met je meedraagt. In dat geval heb ik mijn kans gemist. Dat de Amerikanen de Duitsers (en de rest van Europa) een ondeugdelijk vliegtuig aansmeren is zo schandalig, dat wat Calvert met zijn verontwaardiging doet nauwelijks indrukwekkend te noemen is. Of komisch. Of goed.

Erik Groeneweg